Wstęp: Biblia - źródłem inspiracji kulturalnej w Europie
- jest Księgą zróżnicowaną, pisaną przez kilku autorów; jest bardzo bogata w gatunki literackie - kazania, pieśni, listy, apokalipsę, przypowieści.
Rozwinięcie: Rozwój w późniejszej literaturze:
- Psalmu
"Psałterz Dawidów" Jana Kochanowskiego - jest tłumaczeniem psalmów biblijnych w artystycznej formie; widać tu renesansowy humanizm chrześcijański.
"Psalmu CXXX paraphrasis" Mikołaja Sępa Szarzyńskiego - jest pełen niepokoju, metafizyki, lęku i poczucia zwątpienia.
Tłumaczenie psalmów przez Czesława Miłosz i Romana Brandstaettera.
"Psalm" Wisławy Szymborskiej.
- Hymnu i pieśni
"Hymn o miłości" św. Pawła z "Pierwszego listu do Koryntian".
"Pieśń słoneczna" Św. Franciszka - zawiera tu pochwałę Boga, który z miłości do człowieka stworzył piękny świat.
"Bogurodzica" - jest polską pieśnią maryjną - Matka Boska wstawia się za ludźmi u swego Syna.
"Pieśni" Jana Kochanowskiego.
"Hymn do miłości ojczyzny" Ignacego Krasickiego.
"Smutno mi, Boże" - hymn Juliusza Słowackiego.
"Święty Boże, Święty Mocny" hymn Jana Kasprowicza - bunt przeciw obcej potędze Boga.
- Kazania
"Kazanie na górze" - jest wykładnią zasad moralnych chrześcijan.
"Kazania sejmowe" Piotra Skargi - mają one być metaforą sytuacji polski XVII - wiecznej - tępi w nich złe zwyczaje Polaków, anarchię, ostrzega przed upadkiem.
- Lament
"Księga Hioba"
"Posłuchajcie bracia miła" - poezja średniowieczna - żal Matki Bożej pod krzyżem; wyraża ona wielki ból i smutek po stracie Chrystusa.
- Przypowieści
Jest to częsta forma w Piśmie Świętym; pozwala ona pod prostą opowieścią ukryć głęboką mądrość i sen, a także pouczenia.
"Proces" Franza Kafki - jest to powieść o życiu człowieka, który jest uwikłany w rzeczywistość w każdym momencie swojego życia; nie ma ucieczki do wolności.
- Apokalipsa
"Apokalipsa św. Jana" pokazuje koniec świata i Sąd Ostateczny.
"Dies Irae" Jana Kasprowicza - katastroficzna wizja upadku ludzkości.
"Tako rzecze Zaratustra" Fryderyka Nietschego - opisuje on nadejście Antychrysta..
"Mała Apokalipsa" Tadeusza Konwickiego - przedstawia on państwo totalitarne.
Zakończenie: Biblia jest niewyczerpanym źródłem dla literatury. Gatunki literackie obecna w Biblii szybka znalazły swoje miejsce we wszystkich późniejszych epokach naszej kultury.
