1. Jak poznawać człowieka, czytając literaturę?
a) porównanie wizerunków człowieka z różnych epok.
2. Przykłady literackie:
a) "Biblia" (Adam i Ewa, Kain i Abel, Noe, Hiob),
b) antyk: "Iliada" i "Odyseja" Homera (Achilles, Hektor, Priam, Parys, Odyseusz, Penelopa),
c) średniowiecze (typowe dla epoki wzory osobowe: asceta i rycerz),
d) renesans (W tym okresie w centrum zainteresowania był człowiek i jego potrzeby. Średniowieczne motywy sakralne odeszły w zapomnienie, gdyż zaczęto dostrzegać piękno i wartości w człowieku. "Jestem człowiekiem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce", "Carpe diem" - oto hasła typowe dla epoki odrodzenia.)
- Jan Kochanowski (pieśni, fraszki)
- Mikołaj Rej ("Żywot człowieka poczciwego")
- epikureizm, pogląd filozoficzny opierający się na osiąganiu szczęścia i przyjemności (nie mylić z hedonizmem!),
e) barok ("Pamiętniki" Jana Chryzostoma Paska - obraz szlachty polskiej XVII wieku; sarmatyzm),
f) oświecenie (twórczość Ignacego Krasickiego: "Monachomachia", "Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki"),
g) romantyzm (bohater romantyczny - najczęściej była to postać pełna konfliktów, niepogodzona z sobą i światem, a przy tym jednostka wybitna: Giaur, Werter, Kordian, Gustaw-Konrad, Konrad Wallenrod),
h) pozytywizm ("Siłaczka", "Marta", "Meir Ezofowicz")
- "Lalka" Bolesława Prusa:
- Ignacy Rzecki, człowiek odpowiedzialny i wymagający, mieszka sam w małym i skromnie urządzonym pokoiku na zapleczu sklepu,
- Stanisław Wokulski, w połowie romantyk, w połowie pozytywista,
- panorama społeczeństwa polskiego - w powieści zostali ukazani reprezentanci różnych klas społecznych i środowisk Warszawy lat siedemdziesiątych XIX wieku: mieszczaństwo, arystokracja, lud, reszta społeczeństwa - Żydzi, subiekci, socjaliści, lumpenproletariat,
i) Młoda Polska (dekadent - typowy przedstawiciel tej epoki; twórczość Stanisława Przybyszewskiego, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Jana Kasprowicza),
j) literatura współczesna, np. "Ferdydurke" Witolda Gombrowicza, "Emigranci" Sławomira Mrożka.
3. Podsumowanie:
- podsumowanie argumentacji,
- ewolucja zachowań człowieka na przestrzeni epok,
- zmiany zapatrywań i obyczajów,
- czy naprawdę istnieją różnice pomiędzy człowiekiem z epok poprzednich a człowiekiem współczesnym?