I. Wprowadzenie - małżeństwo na przestrzeni epok:
1. Czasy starożytne i "Biblia":
a) Odyseusz i Penelopa - ideał wierności małżeńskiej,
b) Józef i Maria - wzorowa rodzina.
2. Kilka słów o postrzeganiu małżeństwa w religiach niechrześcijańskich:
a) wielożeństwo w religiach orientalnych,
b) judaizm i związki monogamiczne.
3. Miejsce i rola rodziny we współczesnym świecie:
a) rola związku małżeńskiego,
b) wartość życia w sakramentalnym związku,
c) polemika z zezwoleniem na związki homoseksualne.
II. Rozwinięcie - losy małżeństw literackich:
1. Małżeństwa idealne:
a) "Legenda o świętym Aleksym" - poświęcenie szczęście u boku żony dla ascetycznego trybu życia,
b) "Treny" Jana Kochanowskiego - wspólne przeżywanie smutku po śmierci Urszulki,
c) "Grażyna" Adama Mickiewicza - ideał żony niewahającej się poświęcić życia w obronie honoru męża,
d) "Konrad Wallenrod" Adama Mickiewicza - poświęcenie szczęścia własnego i żony, a także honoru dla ratowania ojczyzny,
e) "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego:
- Gospodyni i Gospodarz - ich wzajemne zaufanie i zgodność,
- Panna Młoda i Pan Młody - małżeństwo typowo młodopolskie,
f) "Noce i dnie" Marii Dąbrowskiej - krucha granica pomiędzy szczęściem i zgryzotą.
2. Niezrozumienie i niezgodność osobowości jako przyczyny rozpadu związków:
a) "Pamiętniki" Jana Chryzostoma Paska - małżeństwo zawarte dla pieniędzy,
b) "Żona modna" Ignacego Krasickiego - trwonienie majątku męża,
c) "Balladyna" Juliusza Słowackiego - kobieta fatalna,
d) "Makbet" Williama Szekspira - żądza władzy przyczyna zguby żony i jej męża,
e) "Chłopi" Władysława Reymonta - małżeństwo ubogiej Jagny z bogatym Maciejem Boryną,
f) "Moralność pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej - despotyzm tytułowej bohaterki i pantoflarstwo jej męża.
III. Zakończenie - czy instytucja małżeństwa i rodzina przetrwa ogólnoświatowy kryzys?:
1. Potrzeba pisania o małżeństwie.
2. Poszukiwanie wzorów idealnego małżeństwa i idealnej rodziny.
3. Współczesne tendencje - związki na próbę, seks przedmałżeński, wzrastająca liczba rozwodów, małżeństwa par homoseksualnych, niż demograficzny.
Potrzebne cytaty:
"Tyś za wszytki mówiła, za wszytki śpiewała,
Wszytkieś w domu kąciki zawżdy pobiegała;
Nie dopuściłaś nigdy matce się frasować,
Ani ojcu myśleniem zbytnim głowy psować".
(Jan Kochanowski, "Tren VIII")
"Niewiasta, choć ją męska zbroja kryje,
Niewiasta z wdzięków, a bohater z ducha;
Ja się zemściłem, lecz ona nie żyje".
(Adam Mickiewicz, "Grażyna")
"Kiedy tu weszła, przysięgłam na progu
Nie zstąpić z wieży, chyba do mogiły".
(Adam Mickiewicz, "Konrad Wallenrod")
"Skończ także ze Starcem,
Co mieszka w celi - a nas tylko dwoje
Będzie wiedziało".
(Juliusz Słowacki, "Balladyna")
"Widzicie, widzicie, nie ożeniłem się z żadną z was, boście przemądrzałe, sztuczne; wziąłem sobie ją, bo jest prosta, umie tylko kochać".
(Stanisław Wyspiański, "Wesele")
"- Mnie to wszystko jedno, każecie, to pójdę... wasza w tym głowa, nie moja... - mówiła cicho, wsparła czoło na kądzieli i zapatrzyła się w ogień bezmyślnie i słuchała wesołego trzaskania gałązek. Ten czy tamten, wszystko było jej zarówno..."
(Władysław Reymont, "Chłopi")
"[...] ojciec wybrał dogodniejszą drogę. Mama za niego łokciami się przez świat przepycha, a on za nią..."
(Gabriela Zapolska, "Moralność pani Dulskiej")
"Tutaj nie ma przed tobą żadnej przyszłości. Za dużo tej rodzinny, tych Krępskich, tych przyszłych zięciów".
(Maria Dąbrowska, "Noce i dnie")
