Zgodna z założeniami humanizmu, pochwała świata natury, sprawiła , że częstym tematem pojawiającym się w twórczości renesansowej jest wieś. Tematykę tę określamy mianem rustykalnej ( rusticus z łac. wiejski) . Pełna ładu przyroda staje się nierzadko tłem dla przedstawienia postaw i działań ludzi w tego typu utworach.
Problematykę tę ukazuje Mikołaj Rej " Żywocie człowieka poczciwego", gdzie nadaje jej ponadczasowy charakter. Zgodnie z poglądami Mistrza z Nagłowic , zadaniem ludzi jest współżycie z prawami przyrody, co było zgodne z koncepcjami humanistycznymi. Ukazał rok przyrodniczy, którego podzielił zgodnie z kalendarzem naturalnym, a więc na cztery pory. Życie ludzkie i jego kolejne etapy są zgodne z tym kalendarzem więc także z życiem natury.
Człowiek jawi się jako gospodarz ,porządkujący przyrodę, która z kolei dostarcza mu korzyści materialnych i duchowych. Ukazana w ten sposób wieś, jako miejsce pracy i zbierania plonów przez gospodarza, posłużyła pisarzowi do przedstawienia wartości i korzyści płynących z natury.
Inaczej wieś traktowana jest w "Pieśni świętojańskiej o Sobótce", do stworzenia której J. Kochanowski użył już innej formy gatunkowej aniżeli Rej. Utwór tego drugiego pisany jest prozą i ma charakter parenetyczny , z kolei Kochanowski stworzył dzieło liryczne, bazujące na tradycji poezji pastoralno -sielankowej. Wiersz ten staje się pieśnią o samym śpiewaniu. Dwanaście panien, w nim występujących, opisuje odpoczynek po pracy, chwali taniec, nawiązuje do folklorystycznych pieśni o tematyce miłosnej. Ostatnia panna głosi apoteozę życia na wsi:
"Wsi spokojna, wsi wesoła! Który głos twej chwale zdoła ? Kto twe wczasy, kto pożytki ? Może wspomnieć za raz wszytki ?"
Cykl stworzony przez poetę, realizuje motywy mitu arkadyjskiego (arkadia była krainą, gdzie zawsze panowało szczęście),oraz jest pochwałą ludowej tradycji, która zawiera w sobie moralne nakazy i stanowi źródło pociechy o radości człowieka.
