ANTYK
- Mit o wojnie trojańskiej
- "Odyseja" Homera - duchowa, ojczyzna, którą była Itaka
- Poezja patriotyczna Tyrtajosa
- "Eneida" Wergiliusza- oddanie Eneasza w celu założenia Rzymu
- "Elegie" Owidiusza - wyraz tęsknoty za ojczyzną
BIBLIA
- Księga Wyjścia- historia ludu wybranego wyprowadzonego z Egiptu do Ziemi Obiecanej
ŚREDNIOWIECZE
-Kroniki Galla Anonima, Wincentego Kadłubka, Jana Długosza
-"Bogurodzica" jako pierwszy hymn narodowy
RENESANS
-"Odprawa posłów greckich" Jana Kochanowskiego- krytyka prywaty
-"Pieśń o spustoszeniu Podola" Jana Kochanowskiego (pieśń V, z ksiąg wtórych)- autor krytykuje szlachtę i system obrony kraju a także wyraża słowa uznania dla ludzi, wypełniających swoje żołnierskie i obywatelskie obowiązki
-"O poprawie Rzeczpospolitej" Andrzeja Frycza Modrzewskiego- dzieło propagujące nowoczesne reformy w kraju, np. w sferze szkolnictwa, sądownictwa.
-"Kazania sejmowe" Piotra Skargi- alegoria ojczyzny jako tonącego okrętu lub upadłej na zdrowiu matki
-Nicolo Machiavelli- czyny władcy i ich wpływ dla dobra państwa i jego obywateli
BAROK
- "Transakcja wojny chocimskiej" Wacława Potockiego-
przeciwstawienie degeneracji współczesnych ludzi ze świetnością dawnej Polski
- "Pamiętniki" Jana Chryzostoma Paska- przedstawienia dumnego
polskiego Sarmaty.
OŚWIECENIE
-"Święta miłości kochanej ojczyzny" Ignacego Krasickiego -miłość do ojczyzny pogrążonej w niewoli
-"Powrót posła" Juliana Ursyna Niemcewicza- pochwała idei oświeceniowych, patriotyzmu, reform Sejmu Wielkiego
-"O skutecznym rad sposobie" Stanisława Konarskiego- przedstawienie przykładnego obywatela, umiejącego poświecić wszystko dla swego kraju
-"Przestrogi dla Polski" Stanisława Staszica- przykład publicystyki o charakterze patriotycznym
ROMANTYZM
-"Dziady" Adama Mickiewicza - prometeizm, mesjanizm, męczeństwo polskiego narodu
-"Pan Tadeusz" Mickiewicza- epopeja narodowa, w sposób ciekawy ukazująca dawne obyczaje
-"Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego" Mickiewicza- wizja emigrantów jako apostołów a Polski jako mesjasza innych narodów
"Reduta Ordona", "Śmierć pułkownika" Mickiewicza-oddanie chwały tym ,którzy poświecili się w imię ojczyzny
-"Kordian" Juliusza Słowackiego -winkielriedyzm
-"Fantazy" Słowackiego- patriotyzm wśród zesłańców
POZYTYWIZM I REALZIM
-Trylogia Henryka Sienkiewicza - służyła pokrzepieniu serc
-"Rota" Marii Konopnickiej- apel przeciwko germanizacji
-"Gloria victis", "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej oraz sonety Adama Asnyka ("Nad głębiami")- nawiązania do powstania styczniowego
MŁODA POLSKA
-"Wesele", "Warszawinka", "Noc listopadowa" Stanisława Wyspiańskiego -Polacy a problem powstań narodowowyzwoleńczych
-"Księga ubogich" Jana Kasprowicza- rzadko pojawia się słowa ojczyzna w tym utworze, jednak jest ono traktowane w sposób szczególny
WIEK XX
"Syzyfowe prace" Stefana Żeromskiego - postawy Polaków przeciw procesowi rusyfikacji
-"Przedwiośnie" Żeromskiego - wizja szklanych domów i trudne dylematy Cezarego Baryki
-"Kamienie na szaniec" Aleksandra Kamieńskiego- przedstawienie konspiracji żołnierzy AK
-"Skumbrie w tomacie" Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego , "Pejzaż" Stanisława Grochowiaka - przykry obraz modlącej się ojczyzny nad Polakiem - pijakiem
