Średniowiecze – czas trwania:

V – XV W

Od 476r

Do 1492r – odkrycia Ameryki / 1453r – upadku Bizancjum / 1540r

Teocentryzm – Bóg w centrum świata

Łacina – język urzędowy, ogólny

Trąba jerychańska – głupiec

Rzeź niewiniątek – bezpodstawna, okrutna kara

Sodoma i Gomora – zło, chaos

Filozofie:

  • Augustynizm
  • Tonizm
  • Franciszkanizm

Augustynizm -> św. Augustyn

Nurt ten głosi, że człowiek może poznawać świat tylko dzięki łasce bożej (illuminacja). Cechuje go: ascetyczny model życia, pochwała kontenplacji, pogarda dla świata ziemskich wartości (człowiek jest rozdarty między pokusami Ziemi, a wołaniem Nieba). Przykładem realizacji tej idei jest życie św. Aleksego.

Teoria predestynacji – Bóg wybiera ludzi, którzy będą wykonywać jego plan.

Umysł

Samopoznawanie

miłość

Bóg-Ojciec

Chrystus-słowo

Duch Święty

Logiczne myślenie

Przez słowo realizujemy naukę i samodoskonalenie

Po tym możemy kochać

Rozumna część duszy to Bóg

Miłość to kryterium poznania intelektualnego świata

Kobieta i mężczyzna są równi.

Dualizm:

Chrystus + Kościół

Mąż + Żona

Duch + Ciało
 

Tonizm -> św. Tomasz (racjonalista), mistrz: Arystoteles

Uporządkowanie świata; harmonia; ład; świat poznaje się za pomocą rozumu, a nie wiary; drabina bytów i pięć dowodów na istnienie Boga

Drabina bytów (Bóg ustalił i tak ma być):

Bóg -> aniołowie (czysta inteligencja) -> człowiek (duch i ciało) -> zwierzęta (ciało) -> rośliny (materia żywa) -> żywioły

Franciszkanizm -> św. Franciszek

Wszechogarniająca miłość; radosna filozofia wiary; braterstwo wszystkich istot; ideał ubóstwa

„Pieśń Słoneczna” („Kwiatki św. Franciszka”)

Style architektoniczne:

Styl romański – XII-XIIIw – mało zdobień, grube mury, małe okna, masywny i prosty ołtarz, półmrok, niskie i szerokie sklepienie, brak wież, półkoliste łuki i sklepienia, przybudówki w kształcie wałka

Styl gotycki – strzeliste budowle z cegły; lekkość, strzelistość, duże okna z witrażami, wieloskrzydłowe ołtarze, filary, łukowate sklepienie skierowane ku górze, strzeliste wieże, rzeźby i płaskorzeźby, światło

Wzorce osobowe:

Asceta (święty) – pobożność, ubóstwo, umartwianie ciała, medytacje, męczeństwo, zdolność do czynienia cudów, np. św. Aleksy

Władca – mądrość, pobożność, duma, miłosierdzie, odwaga, spryt, umiejętność gromadzenia dóbr materialnych, np. Bolesław Chrobry, król Artur

Rycerz – honor, pobożność, odwaga, posłuszeństwo wobec władcy, mistrzostwo w rzemiośle rycerskim, wierność słowu danego damie serca, np. sir Landelor, Ronald