Ballada:

  • Utwór synkretyczny (epicka narracja, połączona z lirycznymi wstawkami i z dramatycznymi dialogami)
  • Występowania dramatycznego zdarzenia, „nie ma zbrodni, bez kary”, odkrywa prawdy ludowe
  • Fabuła to ludowe podanie
  • Występowanie postaci fantastycznych
  • Tajemnicza sceneria
  • Plebejski bohater
  • Konfrontacja poglądów narratora z irracjonalnym wydarzeniem; rozum nie może poznać świata

Dramat romantyczny:

  • Utwór synkretyczny + połączenie z plastyką i muzyką
  • Realizm i metafizyka
  • Nieprzeciętny, indywidualny bohater
  • Odrzucenie wymogów dramatu klasycznego
  • Kompozycja otwarta
  • Brak podziału na dobrych i złych bohaterów
  • Brak przebrań
  • Utwór niesceniczny

Powieść poetycka:

  • Utwór synkretyczny
  • Regularny wiersz
  • Brak chronologii
  • Brak logiki
  • Liczne dygresje
  • Narrator mówi w pierwszej osobie o swoich uczuciach
  • Egzotyczna lub historyczna sceneria

Powieść dygresyjna:

  • Ograniczona fabuła z wieloma dygresjami
  • Ironiczny dystans do rzeczywistości

Romantyzm poprzedzają tendencje preromantyczne, które pojawiły się już w latach ’70 XVIII wieku we Francji, Anglii i w Niemczech.

Niemcy:

„Cierpienia młodego Wertera” i „Faust” Johena Wolfganga Goethe

Anglia:

Cała twórczość Byrona

W Polsce romantyzm zaczyna się od sporu romantyków z klasykami, co widać w tekstach A. Mickiewicza („O Poezji Romantycznej” a wiara, dusza) i Jana Śniadeckiego („O pismach klasycznych i romantycznych” a materializm)

1822r – wydanie „Ballad i Romansów” A. Mickiewicza

Czucie i wiara silniej mówią do mnie, niż mędrca szkiełko i oko

Miej serce i patrzaj w serce

Martwe znasz prawdy, nieznane dla ludu

Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga/ Tam, czego rozum nie złamie

  1. Mickiewicz

Wielu polskich romantyków mieszkało w Paryżu. Książę Adam Czartoryski stworzył tam obóz polityczny zwany Hotelem Lambert.

„Oda do Radości” skierowana jest do ludzi, którzy potrafią kochać. Na jej podstawie A. Mickiewicz stworzył „Odę do Młodości”

Bohaterowie romantyczni to zazwyczaj dandysi, czyli ludzie, którzy są przede wszystkim modni.

Powieść epistolarna – utwór napisany w formie listów do przyjaciela

Romantycy żyją sytuacjami. Nie izolują się od rzeczywistości.