Adam Mickiewicz był działaczem niepodległościowym i działał w tajnej organizacji. Kiedy wpadł w ręce wrogich Polsce, carskich organizacji, musiał udać się na emigracje do Francji, gdzie pracował na uniwersytecie i wykładał literaturę. Wraz z nim ojczyznę musieli opuścić inni działacze podziemia. Będąc na obczyźnie autor postanowił napisać utwór, który mógłby podnieść na duchu walczących o Polskę i dać im promień nadziei na lepsze. Tak rozpoczęła się praca nad "Panem Tadeuszem", u którego podstaw legły dwa wielkie uczucia poety: miłość i tęsknota za ojczyzną.

O niezmierzonej tęsknocie poety bardzo dobrze mówi następujący fragment jego dzieła, "Inwokacji":

"Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie;

Ile cię trzeba cenić ten tylko się dowie,

Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie

Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie..."

Wersy, które otwierają te wielkie dzieło, są zwrotem do Ojczyzny i Matki Boskiej. Mickiewicz zwraca się do nich z prośbą o otuchę, o przeniesienie go w myślach do ukochanej Litwy, tam gdzie jego dom. Pragnie ujrzeć ziemie swojego dzieciństwa, gdzie się wychował. Jest to wyraz wielkiej miłości, która ujawnia się również w epilogu:

"Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie

Święty i czysty, jak pierwsze kochanie."

Poeta prosi o ukazanie mu ojczyzny, dlatego też jest tak wiele opisów przyrody w jego utworze. Dzięki temu mógł wyobrażać sobie miejsca, ludzi, rzeczy, o których pisał tak pięknie w swym eposie. Chciał w ten sposób zapewnić odbiorcą jak najbardziej realistyczne przeżycia i wzruszenia. Pozwala to pokrzepić do walki tych, którzy zostali w kraju, a pocieszyć tych, którzy są razem z nim na wygnaniu.

Posłużyć temu maiły również wątki omawiające tradycję i dawne zwyczaje. Ukazywał więc sposób w jaki powinno przyjmować się gości, jak wykwintnie zachowywać się przy stole, nakazywał darzyć szacunkiem starszych, opisywał dawne stroje szlacheckie. Wszystko po to, by nie zapomnieć skąd się wywodzimy.

Najważniejszą grupę - szlachtę ukazał jako środowisko bardzo różne i skłócone, ale w razie potrzeby umiejące wspólnie stawić czoła wrogowi - Rosji.

Wielkie nadzieje pokładali też Litwini w osobie Napoleona, który mógł im pomóc w walce o wolność. Razem mogli stawić czoło oprawcy. Wielu z patriotów przyłączyło się do Legionów generała Dabrowskiego, chciał pokazać w ten sposób, że każdy - jeśli tylko chce - może przyłączyć się do nich i wojować na rzecz swego ukochanego kraju.

Nasz wieszcz bezspornie był wielkim patriotą, któremu nieobce były losy kraju. Był także wspaniałym literatem, poetą. Właśnie te cechy dały początek naszemu narodowemu dziełu "Pan Tadeusz". Pokazywał w niej, że trzeba walczyć o ukochany kraj, że jest on najważniejszą rzeczą jaką posiadamy - to wielki skarb, którego musimy strzec. Możemy tego dokonać tylko wtedy, kiedy zjednoczymy nasze siły i przestaniemy walczyć ze sobą. W taki ujęciu możemy powiedzieć, że "Pan Tadeusz" był wielkim i głośnym wezwaniem do walki o ojczyznę. Chciał by ludzie w kraju i na emigracji przestali się kłócić, mówić, a zaczęli działać. Bo mówiąc nie wyswobodzimy swej ojczyzny, mogą to zrobić tylko czyny.