Adam Mickiewicz przyszedł na świat dnia 24 grudnia 1798 roku. Miejscem jego narodzin była mała mieścina położona niedaleko Nowogródka. W tym to mieście znajdowało się gimnazjum prowadzone przez ojców dominikanów. Mickiewicz pobierał w nim nauki w latach 1807 - 1815. Po jego ukończeniu zostaje studentem Uniwersytetu Wileńskiego na wydziale filologicznym (1815 - 1819). Spotyka się tu ze świetnym gronem profesorskim, w którego skład wchodzili, między innymi, Joachim Lelewel i Jędrzej Śniadecki.

W czasie trwania studiów założył on wraz z grupą swoich przyjaciół Towarzystwo Filomatów (Towarzystwo Przyjaciół Nauki). Za swój cel organizacja ta stawiała sobie rozbudzanie w swych członkach potrzeb samokształceniowych, jeśli zaś chodzi o kwestię narodowe czy patriotyczne, to w tej mierze filomaci byli bardzo powściągliwi i ostrożni. Ponieważ do Towarzystwa przyjmowano wyłącznie studentów ze starszych roczników, to wkrótce zaistniało zapotrzebowanie na stworzenie stowarzyszenia dla młodszych "wychowanków" uniwersytetu. Tomasz Zan zakłada zatem najpierw, tzw. Związek Promienistych, a po jego rozwiązaniu Towarzystwo Filaretów (Towarzystwo Przyjaciół Cnoty). Filareci byli znacznie bardziej radykalni w swych zapatrywaniach patriotycznych, co przeciągnęło na ich stronę Mickiewicza. W tym czasie pisze on Odę do młodości oraz Pieśń filaretów. Ten pierwszy utwór wyraża wizję świata, jaką miało w owym czasie pokolenie wieszcza. Pieśni ta składa się niejako z dwóch warstw: klasycystycznej i romantycznej. Jej forma poetycka - oda - należy do kanonu gatunków proweniencji klasycznej, również sposób obrazowania, w którym Mickiewicz sięga po rekwizyty i wątki znane z mitologii, jest charakterystyczny dla poezji oświeceniowej, nie wolno również zapomnieć o klarownej i symetrycznej budowie tego utworu (przeciwstawienie młodości starości), co także jest znamienne dla koncepcji poetyckich rodem z osiemnastego wieku. Jeżeli zaś chodzi o warstwę ideologiczną tej pieśni, to jest ona zdecydowanie obca duchowi klasycyzmu. Wystarczy przypomnieć hasło, aby sięgać tam, gdzie wzrok nie sięga (czyli poza rozumu). Pojawiają się tu także obrazy i metafory, których klasyk nie byłby w stanie zaakceptować, a być może nawet wymyślić : np. "płaz w skorupie", "wody trupie".

Po skończeniu studiów Mickiewicz został zmuszony do podjęcia pracy nauczyciela w gimnazjum w Kownie, co było formą odrobku stypendium, z którego się utrzymywał podczas ich trwania. Delikatnie mówiąc, nie przepadał za swą pracą, którą uważał za nudną i mało twórczą. W tym czasie pracuje również nad swoim dziełem, czego pokłosiem jest wydany w 1822 roku tom poezji zatytułowany Ballady i romanse. Oprócz utworów poetyckich zawiera się w nim rozprawa zatytułowana O poezji romantycznej. Historycy literatury są zgodni, że data ukazania się Ballad jest początkiem nowej epoki w dziejach kultury polskiej. Romantyzmu, oczywiście. Rok później na księgarskie półki trafia tom Poezji wydanych w Wilnie. Zamieszcza w nim Mickiewicz, między innymi, drugą i czwartą część Dziadów oraz powieść poetycką zatytułowaną Grażyna

W roku 1823 władze rosyjskie postanawiają się rozprawić z działającymi na terenie Litwy młodzieżowym organizacjami spiskowymi. Czynią to rękami nowego kuratora oświaty, senatora Nikołaja Nowosilcowa. Mickiewicz trafia na sześć miesięcy do więzienia, które mieściło się w starym klasztorze bazylianów w Wilnie. W drugiej połowie 1824 roku dostaje nakaz opuszczenia Litwy i wyjazdu w głąb Rosji. Poeta udaje się najpierw do Petersburga. W tym mieście poznaje młodych pisarzy i poetów rosyjskich, z których większa część weźmie w późniejszym czasie udział w powstaniu dekabrystów przeciw caratowi. Stamtąd wyrusza w drogę na Krym, do Odessy, w której ma objąć posadę nauczyciela w gimnazjum. Pokłosiem jego pobytu i podróży po tym niezwykle malowniczym i stosunkowo dzikim miejscu jest cykl poetycki zatytułowany Sonety krymskie. Kreuje w nich Mickiewicz postać Pielgrzyma, który przemierza "suchy przestwór oceanu", czyli step, chłonąc jego wszystkie zapachy, dźwięki i widoki, co skłania go do snucia rozważań natury filozoficznej i egzystencjalnej. W trakcie swego pobytu na Krymie zaczął, prawdopodobnie, pisać również Konrada Wallenroda, powieść poetycką, która była swego rodzaju planem walki z imperium Romanowów podsuniętym przez wieszcz swoim rodakom. Z taka potęgą nie można stawać do boju twarzą twarz, lecz należy spróbować lisich sposobów. Utwór został wydany w 1828 roku, jakkolwiek poprzedziły to wydarzenie liczne targi z cenzurą carska. Z Odessy wyrusza do Moskwy, gdzie otrzymał posadę w sekretariacie gubernatora. Bywa tu na salonach będąc w nich często duszą towarzystwa. Jednakże ukazanie się Konrada Wallenroda ściąga na niego zainteresowanie tajnej policji. Mickiewicz dochodzi do wniosku, że lepiej będzie dla niego, gdy opuści Rosję, co z pomocą przyjaciół mu się udaje. Jest rok 1829.

Wraz z wyjazdem z Rosji zaczął się dla niego okres wędrówek po Europie. Pierwszy etapem wojaży Mickiewicza były Niemcy. Bawi on w Berlinie, gdzie wysłuchuje wykładów Hegla, a także w Weimarze, gdzie ma szanse spotkać się z Goethem. Następnie robi krótki wypad do Czech. Wraca do Niemiec i zaraz udaje się do Szwajcarii. Powstaje tu kilka jego znanych wierszy, m.in. Do *** oraz Na Alpach w Splügen, będących wspomnieniem jego wielkiej miłości z czasów, gdy mieszkał w Wilnie i Kownie, mianowicie Maryli Wereszczakówny. Z kraju Helwetów udaje się do Włoch, stamtąd ponownie do Szwajcarii i znów do Italii.

W czasie jego pobytu w Rzymie w 1830 roku dochodzą go wieści, że w Polsce wybuchło powstanie. Chce doń dołączyć, ale z powodu jakichś nie do końca jasnych przyczyn zabawia we Włoszech jeszcze kilka miesięcy. Gdy w końcu rusza do walczącej ojczyzny, wybiera dość osobliwą drogę przez Szwajcarię, Francję i Niemcy. Kiedy przybywa do Wielkopolski w połowie 1831 roku, powstanie zaczyna już powoli dogorywać, zresztą wieszczowi nie udaje się przedostać z zaboru pruskiego do kongresówki. Na początku więc 1832 opuścił poznańskie i wyjechał do Drezna, które w owym czasie skupiło sporą część emigracji popowstaniowej. Pisze tu pod wpływem opowieści uczestników walk takie utwory, jak: Reduta Ordona, Nocleg, Śmierć pułkownika, Pieśń żołnierza.