TEATR BAROKU:

Czym jest teatr? Teatr to jest to magiczne miejsce , w którym utwory literackie " oblekają się w ciało". Utwory te mają najczęściej postać dialogu - inaczej rozmowy kilku lub jednej osoby. Utwory zostają odegrane przez aktorów, w takim pomieszczeniu w które jest w tym celu specjalnie przygotowane. Jest to najczęściej budynek ze widownią i scena która udekorowana została przez scenografa ( czyli osobę odpowiedzialną za dekorację ). Scenograf i kostiumolog ( osoba odpowiedzialna za kostiumy) wspólnie starają się stworzyć całokształt obrazu w taki sposób by doskonale harmonizował z tym obrazem świata jaki nakreślił dramaturg.

Mając na myśli rozwój teatru rozumiemy nie tylko rozwój budynku, sceny ale także rozkwit sztuk czyli tekstów specjalnie dla teatru pisanych. W całej definicji rozwoju teatru warto podkreślić, że epoka baroku miała bardzo duże i ogromne zasługi na tym polu.

W Europie mniej więcej w pierwszym dziesięcioleciach baroku czyli w latach od 1600 do roku 1750 zliczyć możemy wiele różnego rodzaju teatrów. Są to na przykład tak zwane trupy czyli wędrowne grupy aktorskie. Trupy te dawały przedstawienia na otwartej przestrzeni, ich sztuki były przedstawiane pośpiesznie nazywano je commedia dell arte.

Inne obok trup aktorskich formacje teatralne to teatry dworskie i teatry publiczne. Były to teatry z otwarta widownią. Do najbardziej znanych należał teatr "Globe". Był to teatr w którym począwszy od roku 1599 swoje sztuki wystawiał najwybitniejszy angielski dramatopisarz William Szekspir. Szekspir był twórcą takich utworów jak "Hamlet", "Wieczór Trzech Króli", "Sen nocy letniej", "Burza".

W następnej drugiej fazie baroku, teatry są bardzo podobne do dzisiejszych. Teatr mieści się w osobnym budynku. Widownia ma kształt półkolisty, scena natomiast kształt pudełka. Ogromna ilość dekoracji, które na specjalnych platformach dawały się łatwo w zależności od potrzeb zmieniać.

Następcami Szekspira byli :

  • Hiszpan Calderona de la Barca
  • Francuz Corneille, Racine, Molier

W Polsce tłumaczono ich sztuki. Zajmowali się tym Jan Andrzej Morsztyn ( Dramat "Cyd"). Drugim tłumaczem był bratanek Morsztyna - Stanisław. Przekładał on na język polski utwory Racina.

MUZYKA BAROKOWA:

Podobnie jak teatr rozwój muzyki najpełniej przypada na epokę baroku. Początkowo jest to muzyka śpiewana, następnie muzyka instrumentalna. Ponad to artyści barokowi stworzyli nowe i interesujące gatunki muzyczne.

Zaliczamy do nich:

  • utwór muzyczno- teatralny
  • opera

Utwory muzyczno-teatralne tworzone były przy współpracy kompozytora i librecisty. Wykonywany był przez śpiewaków, którym towarzyszyła duża ilości bogatych dekoracji. Wykonywali oni swoje partie albo zespołowo albo solo.

Za twórcę opery uznaje się Claudio Monteverdiego, żyjącego w latach 1567-1643.

Najwybitniejszym kompozytorem był jednak żyjący w latach 1685-1759 Georg Friedrich Haendel.

Jego opery składają się z arii śpiewanych i śpiewanej recytacji czyli tzw. Recytatywów. Są w nich także fragmenty wykonywane przez chór. W tle zawsze występuje orkiestra, a także grupa baletowa. Opery wystawiano najczęściej w pałacach i rezydencjach bogatych magnatów i książąt.

Opera miała także swój religijny odpowiednik. Było to oratorium i kantaty. Słowo to pochodzi od łacińskich słów . Były to utwory wykonywane przez chór, orkiestrę i solistów.

W ich skład wchodziła aria i recytatyw. Narrator używając formy śpiewnej recytacji opowiadał jak po kolei płynęła akcja.

Kantata była natomiast utworem który pisano się do już gotowych tekstów. Mogły to być teksty zarówno religijne jak i świeckie.

Najwybitniejsi twórcy tych religijnych oper to :

Jan Sebastian Bach i wymieniony już wyżej Haendel.

Obok wymienionych już utworów watro zwrócić uwagę na jeszcze jeden. Jest to tak zwany wielki koncert . Odnosił się on do rozwijanej także w baroku muzyki instrumentalnej. Wykonanie instrumentalne połączone było z wykonaniem kilku solistów. Nazwa zaczerpnięta z języka włoskiego, w którym oznacza wszyscy.

Obok występów zespołowych nie można zapominać o ogromnej ilości solistów. Dla wybitnych skrzypków pisał i tworzył Antonio Vivaldi. Napisał on utwór chyba wszystkim znany "Cztery pory roku".

Polskim wybitnym kompozytorem był Adam Jarzębski. Jego dzieła to przeważanie utwory instrumentalne, związane z rytmami i motywami tanecznymi.