Biblia nie bez powodu uważana jest, tak jak antyczna kultura grecka i rzymska, za źródło europejskiej kultury. Faktycznie, Pismo Święte już od momentu powstania kształtowało kulturę Europy i w znacznym stopniu przyczyniło się do jej rozwoju.

Już w starożytności określono obecne do dziś kanony piękna, sztuka antyczna natomiast uważana jest za klasyczną, czyli będącą doskonałym wzorcem. Ludzi późniejszych epok fascynowały tajemniczość, bogactwo antycznego języka oraz gatunki literackie, które antyk wykształcił. Pojawiła się również wówczas pierwsza koncepcja poety i poezji.

Biblia jest świętą księgą judaizmu i chrześcijaństwa, stanowi niepodważalny autorytet w zakresie moralnym i etycznym oraz jest natchnieniem dla wielu artystów. Pismu Świętemu przypisać można wiele zasług: ukształtowanie religii europejskiej jako monoteistycznej, wzbogacenie języka Europejczyków, dostarczenie znaczących wzorców osobowych, stworzenie podstaw etyki i moralności, obowiązujących do dziś w stosunkach międzyludzkich (poprzez przykazanie miłości, Dekalog, nakazanie pokory)… Zasługi Biblii dla współczesnego świata można by jeszcze długo wymieniać. Jednakże jednym z najważniejszych wpływów Pisma Świętego na współczesny świat pozostaje natchnienie, które spływa na artystów. Czerpią oni z Biblii gatunki literackie, symbolikę i metaforykę, motywy oraz wątki fabularne, wzorce osobowe i filozofię (na poziomie kontynuacji bądź polemiki).

Termin "biblia" oznacza w języku greckim "książeczki", natomiast słowo "biblion", od którego się wywodzi, oznacza rdzeń papirusu, czyli rośliny będącej materiałem, z którego powstawał w starożytności papier. Biblia stanowi świętą księgę dla judaizmu (Stary Testament) i chrześcijaństwa (całość), a składają się na nią 46 ksiąg Starego Testamentu i 27 ksiąg Nowego Testamentu. Czas powstania tych ksiąg to: Stary Testament - od XII do I wieku p.n.e., Nowy Testament - I wiek naszej ery.

Biblia powstała w kilku językach: hebrajskim, greckim i aramejskim.

Pismo Święte stanowi niepodważalny zbiór zasad określających wiarę chrześcijańską oraz judaistyczną. Jest również moralnym kodeksem. Natomiast cały świat, czyli również ludzie niewierzący, odbierają Biblię przede wszystkim jako dzieło literackie - piękną opowieść, będącą źródłem wiedzy o czasach dawnych.

Ogromną rolę odegrała Biblia w literaturze. Wpłynęła w znaczący sposób na tematy, styl oraz gatunki, których używają pisarze. Tematy, obecne w Piśmie Świętym, mogły być przez artystów wykorzystywane w różny sposób: bądź jako peryfraza (przykładem może tu być Psalm w Hebronie Cypriana Kamila Norwida), bądź jako przekształcenie lub też aktualizacja (Wielka Improwizacja z Dziadów cz. III Adama Mickiewicza). Warto również wspomnieć, że wiele gatunków literackich ma swój początek w Biblii. Są to chociażby treny (pisane później przez Jana Kochanowskiego, Franciszka Karpińskiego, Jerzego Czartoryskiego), psalmy (tworzone przez Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego, Czesława Miłosza czy Tadeusza Nowaka), pieśni (autorami byli Jan Kochanowski, Alojzy Feliński, Krzysztof Baczyński), przypowieści (tworzyli je np. Adam Mickiewicz, Cyprian Kamil Norwid i Stanisław Ignacy Witkiewicz), teksty prorockie (pisane przez Piotra Skargę, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Stanisława Wyspiańskiego) oraz apokalipsy (tworzył je Mikołaj Rej, artyści młodopolscy, Ernest Bryll i Józef Baran).

W interesujący sposób nawiązywał do biblijnych wątków średniowieczny poeta włoski, Dante Alighieri w utworze pt. Boska komedia. W utworze tym, choć powstał w średniowieczu, zauważalne są elementy już przynależne do renesansu. Dante dokonał synkretyzacji mitologicznych i chrześcijańskich wierzeń, spoił w jedną całość eschatologię różnych kręgów. Dzieło w swej wymowie oraz filozofii nawiązuje jednak przede wszystkim do Biblii. Na przykład: życie po śmierci dzieli Dante na trzy części: Piekło, Czyściec i Raj. Pojawiają się również biblijne pojęcia grzechu i winy, symbolika liczbowa oraz Piekło, znajdujące się na dole i Raj, umieszczony wysoko w górze. Boska komedia przedstawia wędrówkę Dantego po piekle, czyśćcu i raju. Bohater zaczyna od wizyty w piekle, gdzie jego przewodnikiem jest Wergiliusz, antyczny poeta rzymski. Piekło to miejsce cierpień fizycznych i psychicznych, którym podlegają grzesznicy. Następnie bohater odwiedza czyściec, a swoją wędrówkę kończy w raju, gdzie może zobaczyć Boga. Wędrówka ta rozpoczyna się w Wielki Piątek roku 1300, kiedy to Dante spotyka ducha Wergiliusza, swego mistrza. Poeta rzymski proponuje mu odwiedzenie zaświatów, ma mu jednak towarzyszyć tylko w piekle i czyśćcu, a w raju przejmie nad nim opiekę Beatrycze, ukochana Dantego. Wergiliusz, pomimo swej wielkiej mądrości, nie może wejść do nieba, ponieważ żył przed narodzinami Chrystusa i nie został ochrzczony. Zanim jednak wejdą do piekła, przechodzą przez Limbo, który jest przedsionkiem piekła. Znajdują się tu ludzie tacy jak Wergiliusz, którzy nie czynili zła za życia, ale nigdy nie zostali ochrzczeni. Ich cierpienia polegają tylko i wyłącznie na świadomości obecności zawsze w tym miejscu i niemożności ujrzenia Boga. Piekło w wizji Dantego jest lejem, który schodzi głęboko pod ziemię. Lej ten postał, kiedy strącony z niebios Lucyfer upadł na ziemię. Na piekło składa się dziewięć kręgów, a w każdym z nich mieszkają inni grzesznicy, uporządkowani hierarchicznie. Najwięksi grzesznicy, zdrajcy ludzkości, czyli Judasz, Kasjusz i Brutus żyją w tzw. trzech paszczach Lucyfera, umieszczonych w ostatnim kręgu piekieł, znajdującym się najniżej. Czyściec, przedstawiony przez Dantego, ma formę stożka - wznoszącej się góry. Dusze wspinają się po jego tarasach, a na najwyższym z nich mieszkają najmniejsi grzesznicy. Wergiliusz pozostawia tutaj Dantego, ale u bram raju pojawia się Beatrycze, która od tej pory opiekuje się Dantem. Razem muszą najpierw przekroczyć wielki ogień. Potem udają się do nieba pierwszego, gdzie spotykają duchy osób, które nie dopełnili ślubów czystości. Kolejne nieba to planety, z których się przenoszą. Dziewiąte niebo ma kształt białej róży, a zamieszkane jest przez Boga.

Wędrówka Dantego może symbolizować kroczenie przez kolejne etapy życia, dzięki którym człowiek poznać może wszystkie "poziomy" ludzkiej egzystencji. Piekło, czyściec i niebo pozwalają poznać w całości jednostkę ludzką. Podróż ta może również symbolizować podróż drogą do Boga. Obecna w utworze symbolika liczbowa: liczba 3 oraz 100, czyli wielokrotność 10 symbolizuje doskonałość.

W czasach współczesnych pisarze i poeci podchodzą do Biblii w inny sposób, niż czynili to twórcy poprzednich epok. Obecnie panuje większa swoboda w korzystaniu z wątków biblijnych, możliwa jest luźniejsza interpretacja. Spójrzmy chociażby na Mistrza i Małgorzatę Michaiła Bułhakowa. Autor podchodzi do postaci Szatana w sposób nietypowy, można by powiedzieć, że bawi się nią i tworzy jej nową twarz. Również historia Poncjusza Piłata, przedstawiona w tym dziele, daleko odbiega od biblijnego przedstawienia historii Jezusa Chrystusa. Czytelnik jednak może zrozumieć ten utwór jedynie wówczas, gdy będzie dokładnie znał Biblię. Można, oczywiście, czytać Mistrza i Małgorzatę bez znajomości Pisma Świętego, pozostaniemy jednak wówczas ubożsi o pewne sensy i interpretacje. Ktoś, kto nie zna biblijnej historii o Jezusie Chrystusie i Poncjuszu Piłacie czy fragmentów o szatanie nie będzie ich traktował poważnie, a cały utwór odbierze jedynie jako społeczną satyrę, wymierzoną w Rosję lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Wydarzenia natomiast, które poruszane są również w Biblii, pozostaną dla niego jedynie wstawkami, które mają urozmaicić narrację. Ten, kto nie zna Pisma Świętego, nie będzie w sanie również pojąć podwójnej roli, jaką odgrywa szatan w tej powieści. Ten, kto nie wie, że szatan jest upadłym aniołem, nie będzie w stanie zrozumieć niektórych wątków. Ten jednak, kto zapoznał się z Biblią, dotrze do "drugiego dna" powieści i zrozumie fragmenty, które przedstawiają biblijną historię w zupełnie nowym świetle.

Również poezja czerpie wzorce, tematy oraz motywy z Biblii. Przykładem może być wiersz polskiego zdobywcy Nagrody Nobla, Czesława Miłosza. Wiersz ten nosi tytuł Piosenka o końcu świata. Utwór ten nie ma jednak formy piosenki, jak wskazuje tytuł. Podzielony jest na cztery strofy, ale brak w nim refrenu, który przecież jest charakterystyczną cechą piosenki. Zwrotki nie są równe ilością wersów (najpierw jest ich sześć, później siedem, osiem i pięć).

Motyw końca świata znamy z biblijnej Apokalipsy Świętego Jana. Stanowczo jednak różni się od w interpretacji i obrazie. Koniec świata, przedstawiony przez Miłosza, niczym nie różni się od zwykłego dnia, w którym wykonujemy codzienne czynności. Pogodnego i łagodnego nastroju nic nie mąci. Tekst ten łatwo i przyjemnie się czyta, tworzy więc paradoks ze swoim źródłem, czyli Apokalipsą Świętego Jana.

Sąd Ostateczny w Piosence o kocu świata Miłosza to normalny, zwykły dzień, w którym jak co dzień można żyć i wykonywać te same czynności, które wykonywało się do tej pory. Koniec świata nie jest katastrofą, której mamy się bać. Jedyne, czym różni się od pozostałych dni, jest fakt, że niektórzy ludzie osiągną wówczas zbawienie i będą mogli radować się życiem u boku Boga.

Pismo Święte stanowi źródło inspiracji również dla malarzy. Zwróćmy na przykład uwagę na obraz Wieża Babel autorstwa niderlandzkiego malarza Pietera Bruegla.

Obraz ten jest inspirowany biblijną Księgą Rodzaju, a dokładnie historią, która opisuje powstawanie wieży Babel. W Piśmie Świętym czytamy, że wkrótce po zakończeniu potopu ludzie szukali miejsca na ziemi, w którym mogliby osiąść. Jako potomkowie Noego wszyscy porozumiewali się tym samym językiem. Doszli w końcu na równinę, gdzie postanowili wybudować miasto oraz wysoką wieżę, która wierzchołkiem sięgnęłaby nieba. Posiedli umiejętność wyrabiania cegły i wytapiania smoły, więc nie bali się pracy. Wieża szybko się wznosiła, a budowniczowie byli z siebie bardzo dumni. Bóg widział, co dzieje się na ziemi, dostrzegał również to, że coraz bardziej o nim zapominają, skupieni na budowie wieży. Za karę pomieszał ich języki. Ludzie nie mogli się w żaden sposób ze sobą porozumieć, nie dokończyli więc budowli. Rozeszli się po całej ziemi, każdy w inną stronę. Miejsce, gdzie miała stać wieża, zostało nazwane "Babel" - bowiem w nim Bóg miał pomieszać ludziom mowę.

Obraz przedstawia budowlę i ludzi wokół niej w ogromnym chaosie, najprawdopodobniej więc jest to chwila tuż po wymierzeniu kary przez Boga. W oczy rzucają się sylwetki oszalałych ludzi, którzy zostali pozbawieni mowy i teraz nikt nie może się z nikim porozumieć. Klęska, która na nich spadła, jest przytłaczająca. Wszystko, co do tej pory szło im tak łatwo, jak na przykład budowa wieży, stało się teraz niemożliwe. Kształt wieży, której budowa nie została dokończona, powoduje, że wrażenie chaosu wzrasta.

Również renesansowy geniusz, Leonardo da Vinci, chętnie nawiązywał do tematyki biblijnej. Sięgnął on do historii, zawartej w Ewangelii św. Łukasza. Właśnie na tej podstawie powstało jedno z najsłynniejszych naściennych malowideł, Ostatnia wieczerza. Znajduje się ono w refektarzu klasztoru przy mediolańskim kościele Santa Maria delle Grazie. Obraz ten przedstawia biblijną scenę wieczerzy Jezusa i jego uczniów, mającą miejsce w przeddzień śmierci Chrystusa. Z pozoru obraz ten jest dokładnym odwzorowaniem biblijnej sceny. Ostatnio jednak w książce pt. Kod Leonarda da Vinci jej autor, Dan Bron, przedstawił interesującą hipotezę. Mianowicie twierdzi on, że na obrazie Ostatnia wieczerza obok Jezusa siedzi nie jeden z apostołów, ale Maria Magdalena, która była jego żoną. Na obrazie zobaczyć możemy również rękę trzymającą nóż, nie należącą do nikogo - uzasadnia się to twierdzeniem, że da Vinci nie znał człowieka tak okrutnego, by mógł on być przedstawiony jako Judasz, zdrajca Jezusa.

Innym wszechstronnie wykształconym artystą renesansowym jest Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni, którego znamy jako Michała Anioła. Tworzył on dzieła inspirowane Pismem świętym. Przykładem tego może być jego słynny fresk ze ściany Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie. Fresk ten przedstawia scenę sądu ostatecznego, a przedstawiona jest na nim ogromna rzesza ludzi, których Chrystus jednym ruchem ręki dzieli na zbawionych oraz potępionych. Zbawieni są unoszeni ku górze, do Boga, potępieni natomiast spadają w dół z wykrzywionymi przerażeniem twarzami, a przed nimi rozpościera się widok otchłani piekielnej oraz ich przewodnika, Charona. Motyw ten Michał Anioł zaczerpnął z biblijnej Apokalipsy Św. Jana.

Michał Anioł czerpał inspirację z Biblii również przy tworzeniu rzeźb. Wykorzystywał nie tylko postaci, ale i motywy biblijne. Jedną z najsłynniejszych rzeź Michała Anioła jest Pieta, znajdująca się w Bazylice św. Piotra w Rzymie. Rzeźba ta jest przedstawieniem sceny, w której Maryja trzyma na kolanach ciało Jezusa, właśnie zdjętego z krzyża. Wielu twórców przed Michałem Aniołem przestawiało tę scenę, ale nikt nie wyraził jej z takim wyczuciem jak on. Oglądających rzeźbę zadziwia przede wszystkim twarz Matki Bożej - spokojna, pełna łagodności i wiary w konieczność spełnienia boskich wyroków. Warto zwrócić uwagę na fakt, że Pieta jest jedyną rzeźbą Michała Anioła, na której umieścił on swój podpis. Co zadziwiające, Michał Anioł pracował nad tą rzeźbą przez dwa lata, a wykonał ją z białego marmuru, z tylko jednego bloku.

Inną rzeźbą Michała Anioła, która nawiązuje do Pisma Świętego, jest Dawid, znajdujący się we Florencji, w Accademii. Rzeźba ta ma ponad cztery metry wysokości i przedstawia jednego z bohaterów biblijnych, czekającego na walkę z Goliatem - świadczy o tym przerzucona przez ramię proca. Walka ta opisana została w Starym Testamencie, a dokładnie w 1. Księdze Samuela. Rzeźba ta jest symbolem cnót Republiki: odwagi oraz hartu ducha.

Również reżyserzy filmowi często czerpią inspirację z Biblii. Przykładem tego mogą być liczne ekranizacje życia, męki i śmierci Chrystusa. Jednym z pierwszych filmów tego typu był Jezus z Nazaretu, reżyserowany przez Franco Zaffirelliego. Ukazał się on w roku 1977 i natychmiast został dobrze przyjęty przez fanów kina oraz przez Kościół, przede wszystkim ze względu na szczerość uczuć w nim zawartych, wrażliwość oraz wydźwięk ekumeniczny. Film ten przedstawia całe życie Chrystusa - począwszy od niepokalanego poczęcia aż do męczeńskiej śmierci na krzyżu. Film ten został zrealizowany z rozmachem, w gwiazdorskiej obsadzie (Robert Powell jako Jezus Chrystus, Michael York jako Jan Chrzciciel).

Całkiem niedawno powstał kolejny film, przedstawiający męczeńską śmierć Chrystusa oraz wydarzenia ją poprzedzające. Pasja została wyreżyserowana przez Mela Gibbona, którego nazwisko znane jest w świecie filmowym. Sam ten fakt gwarantował filmowi zainteresowanie. I tak rzeczywiście się stało, obraz zainteresował wielu ludzi. Jest to wstrząsający opis ostatnich godzin z życia Jezusa Chrystusa, bardzo dramatyczny i sugestywny. Świadczy o tym między innymi 15-minutowa scena biczowania. Sprawia jednak jak największe pozory autentyczności - jest wierny historycznym oraz biblijnym przekazom, a aktorzy używają języka aramejskiego oraz łaciny.

Pasja jest obrazem, który prowokuje do poważnych refleksji na temat śmierci Chrystusa i jego osoby ogólnie. Film ten traktuje o wielu uczuciach, takich jak wiara, nadzieja, miłość i przebaczenie - wartości te są w czasach obecnych, tak burzliwych, wręcz niezbędne. Dlatego też Pasja wywołała tak wielkie wzruszenie wśród ludzi.

Podsumowując: Biblia stanowi źródło europejskiej kultury nie tylko w sferze moralności i religii, ale również w sferze artystycznej, jako źródło nieustającej inspiracji.

Biblia od wieków stanowi natchnienie nie tylko pisarzy i poetów, ale również rzeźbiarzy, malarzy, filmowców, muzyków… Słowem: przedstawicieli wszystkich sztuk pięknych. Pismo Święte jest niewyczerpanym źródłem dla wielu nie tylko jeśli chodzi o motywy, ale zawiera również często wykorzystywane gatunki literackie, symbolikę, metaforykę, wzorce osobowe i postawy oraz wątki fabularne. O popularności Biblii świadczy również fakt, że wiele biblijnych zwrotów weszło na stałe do użycia w języku potocznym. do takich wyrażeń należą na przykład: Sodoma i Gomora, hiobowe wieści, trąby jerychońskie, zakazany owoc, salomonowa mądrość czy wdowi grosz. Warto też powiedzieć, że inspiracje, jakie artyści (i nie tylko) czerpią z Pisma Świętego wydają się być niewyczerpane. Od stuleci powstają dzieła natchnione przez Biblię, powstają one nadal i będą powstawać prawdopodobnie jeszcze bardzo, bardzo długo.