Władysław Kopaliński w "Słowniku wyrazów obcych" definiuje transpozycję jako pojęcie muzyczne lub matematyczne. W pierwszym przypadku jest to "przeniesienie utworu do innej tonacji (na inną wysokość dźwięków)", w matematyce natomiast - "przestawienie miejscami dwóch elementów danego ciągu". Słowo pochodzi od łacińskiego transpositio, co znaczy przestawienie. W literaturze jest to zwykle zmiana pierwotnego charakteru tekstu, np. przekształcenie utworu epickiego na dramatyczny (np. adaptacja "Dżumy" A. Camusa na "Stan oblężenia" ).

Pochodzący od greckiego słowa mythos (tzn. opowiadanie) - mit oznacza narracyjną opowieść, mającą pierwotnie charakter sakralny.

Mit wyrażał i organizował wierzenia starożytnych społeczności. Do dziś znane są m.in. mity greckie, rzymskie, egipskie. Najbardziej znane z nich to oczywiście starogreckie.

Erich Fromm w "Zapomnianym języku" definiuje mit następująco:

"Mit przedstawia jakąś historię dziejącą się w przestrzeni, czasie, fabułę wyrażającą językiem symbolicznym religijne oraz filozoficzne idee i przeżycia duszy; w nich tkwi istotne znaczenie mitu". I właśnie ów symbolizm (wieloznaczność) sprawia, że mity są uniwersalne - zawsze aktualne i wciąż na nowo odczytywane.

Mity greckie to najczęściej teksty kosmogeniczne - wyjaśniające powstanie świata i teogoniczne - przedstawiające narodziny bogów. W ich świetle odnajdujemy najważniejsze cechy greckiej religii:

  • antropomorfizację (wyobrażanie i przedstawianie bogów na podobieństwo ludzi)
  • politeizm (wielobóstwo)
  • kult zmarłych
  • kult herosów
  • znaczenie wróżb i wyroczni (najważniejsza z nich znajdowała się w Delfach).

Dla starożytnych Greków mity miały charakter sakralny, wyjaśniały i organizowały otaczający świat. Warto dodać, że miał on trychotomiczny charakter (niebo, ziemia, kraina umarłych).

W literaturze mit pełni rolę pragatunku, "surowca", który swoją artystyczną postać uzyskuje dopiero po opracowaniu. To on wpłynął na powstanie epopei i tragedii greckiej.

Warto podkreślić, że mity wpłynęły znacząco na rozwój baśni, w których odnajdujemy antyczne motywy wędrowne (złote runo, cudowna tarcza, skrzydełka Hermesa, rydwany, itd.). Mitologiczni bohaterowie to prototypy baśniowych postaci (np. Kora - śpiąca

Królewna). Odnajdujemy również wspólne elementy kompozycji akcji (np. motyw wędrówki, nadludzkie prace Herkulesa, przemiana ludzi w zwierzęta, rośliny).

Dla nas, współczesnych, mit posiada wartość kulturową. Jest przedmiotem badań literackich, etnograficznych, filozoficznych, psychologicznych i socjologicznych.

Mit antyczny w literaturze współczesnej to przede wszystkim uniwersalna reinterpretacja.

Pisarze, poeci i dramaturdzy odbierają tekstowi jego pierwotne znaczenie, a nadając mu formę metafory lub symbolu uzyskują nowe znaczenie.

Choć problemy i wizja współczesnego świata są różne niż antyczne przekonania - mit wciąż wyjaśnia rzeczywistość. Ma przecież ponadczasowy charakter, mówi o człowieku i świecie. Porusza odwieczne tematy:jak powstał świat, kim jest człowiek, jak żyć? Ukazuje ludzkie uczucia, dążenia, wierzenia i zmagania z losem.