Zygmunt Kubiak stwierdził, że "Podróż jest dojrzewaniem człowieka". miał rację, gdyż zwykle motywy wędrówki w literaturze odnoszą się do przebiegu ludzkiego życia. Od początków cywilizacji zawierane były w literaturze, sztuce oraz innych tekstach kultury.
Najbardziej znana starożytna opowieść o wędrówce mówi o dziejach Odyseusza. Podstawowym jej kanonem jest oczywiście "Odyseja" Homera, lecz opowieści o różnych przygodach tułacza z Itaki znane są także z innych przekazów. Odyseusz (często zwany Odysem lub po łacinie Ulissesem) był dzielnym wojownikiem, a przy okazji cechował się ponadprzeciętnym sprytem i mądrością. Po zwycięstwie nad Troją wyruszył do domu, lecz nie dane mu go było szybko zobaczyć. Napotkał na swej drodze syreny, Scyllę i Charybdę, czarodziejkę Kirke oraz wiele innych osób i rzeczy, które zwykle okazywały się groźnymi przeszkodami. Niemniej pokonał je wszystkie i jako jedyny ze swojego oddziału powrócił na ojczysta wyspę. Zajęło mu to niewyobrażalny czas dziesięciu lat pomimo, że pod Troję płynął ledwie jedenaście dni. Przeciwności, które los i nienawistni bogowie stawiają na drodze Odysa przez wieki stanowiły symbol życia każdego, zmagającego się z codziennymi trudnościami człowieka.
Odyseusz był najsłynniejszym mitologicznym wędrowcem, jednak nie można zapomnieć także o Heraklesie. Był półbogiem, lepszym od innych w niemal wszystkim, co robił. Był jednak także porywczy - w gniewie zabił swoją rodzinę i musiał odpokutować swoją zbrodnię. Podczas słynnych dwunastu prac odwiedził niemal każdy zakątek znanego w starożytności świata, był nawet w miejscach legendarnych (jak podziemne królestwo Hadesa). Pomimo swej potęgi i porywczości był także dość dobroduszny, co sprowadzało na niego kolejne kłopoty. W końcu dojrzał na tyle, by znaleźć następną żonę, lecz ta, w wyniku głupoty i zdrady, spowodowała jego śmierć. Swą wędrówkę zakończył Herakles na Olimpie.
Liczne wędrówki odbywali także biblijni bohaterowie. Pierwszą i poniekąd podstawową dla przebiegu zdarzeń i realizacji bożego planu była oczywiście ucieczka Izraelitów z Egiptu. Pod mądrym przywództwem Mojżesza ludzie doszli po czterdziestu latach do Ziemi Obiecanej. Podróż była tak długa, ponieważ każdy, kto pamiętał egipskie zniewolenie musiał umrzeć, w innym przypadku nowe państwo nie byłoby stworzone przez ludzi prawdziwie wolnych. Sam Mojżesz - inicjator ucieczki - umarł patrząc na nową ziemię swego ludu, ale również nie przekroczył jej granic. Opowieść ta tłumaczy oczywiście podstawy żydowskiego światopoglądu, ale można odczytać ją również jako alegorię życia, poprzez które zmierzamy do raju, ale osiągamy go dopiero po śmierci.
Inną biblijną wędrówkę, o wiele krótszą, widzimy w przypowieści o synu marnotrawnym. Dostał on od ojca należną mu część majątku i wyruszył w świat. Trwonił pieniądze a jednocześnie nie dawał rodzinie znaku życia. Wkrótce wydał już wszystko i postanowił wrócić do domu. Tam już dawno uznano go za zmarłego a ojciec, gdy go ujrzał, uradował się. Przyjął syna z powrotem pod swój dach i przebaczył mu winy. Wędrówka w tej przypowieści również reprezentuje ludzkie życie, lecz z nieco innej, bo chrześcijańskiej, perspektywy. Czas przed opuszczeniem domu to okres w życiu, w którym jesteśmy niewinni, wędrówka to czas grzeszenia a powrót - czas skruchy i przebaczenia.
Ostatnim przykładem wartym przytoczenia jest obraz "Wędrowiec" Hieronimusa Boscha. Namalowany został około roku 1510. Płótno przedstawia ubogo wyglądającego człowieka, katorgo ubrania zdają się wskazywać, że podróżował już przez niezliczone dni. Jest zmęczony takim życiem, w końcu tułaczka nigdy nie jest łatwa a rzadko kiedy przyjemna. Dalej widoczna jest przydrożna karczma lub zajazd. Wędrowiec spogląda w tym kierunku i widzi, że budynek jest zniszczony. Zdjął czapkę i boleje nad swoim losem. Wędrówka to tutaj także życie. Zniszczona karczma pokazuje, że nasza drogę musimy odbyć, ale nie będziemy mieć możliwości odpoczynku.
Motyw wędrówki był od zawsze bardzo popularny w literaturze, sztuce i kulturze. Najnowsza jego odmianą jest tak zwane kino drogi (świetnym przykładem jest tu film "Prosta historia"). Można być pewnym, że dopóki człowiek odbywał będzie wędrówkę życia, chętnie będzie pisał i czytał o wędrówkach wymyślonych bądź historycznych bohaterów. Bo nie da się ukryć - opowieść o wędrówce jest przede wszystkim opowieścią o życiu, a więc i o dojrzewaniu.
