Notatka z lekcji dotyczącej porównania roli cierpienia w Biblii i mitologii

1) Nie ma możliwości uniknięcia cierpienia podczas nawet najbardziej szczęśliwego życia. Nie ma takiej możliwości właśnie dlatego, że mamy je w naszym duchowym DNA, z którego już niczego usunąć się nie da. Poza tym cierpienie jest rewersem szczęścia, więc aby móc się czuć szczęśliwym, trzeba się również poczuć nieszczęśliwym. Począwszy od narodzin, które mają miejsce w wielkich bólach (cierpi rodząca i cierpi rodzone dziecko), przez dorastanie, które jest ciągiem rozstań i rozczarowań aż do śmierci jesteśmy wręcz skazani na to, żeby cierpieć i wzrastać w tym cierpieniu coraz bardziej. Właściwie mamy do czynienia z archetypem cierpienia wpisanym tak w Biblię, jak i w mitologię.

2) W Biblii i Mitologii mamy do czynienia z innymi typami cierpienia:

- w mitologii

a) archetypem cierpiącej matki jest Niobe, która popełniła grzech pychy chwaląc się, że jest lepszą matką niż Latona, która urodziła zaledwie dwoje dzieci (Apolla i Artemidę) a ona aż czternaścioro. W związku z tym żądała, żeby jej składać cześć jako tak płodnej kobiecie, która prawie dorównuje bogom. Za karę musiała patrzeć na to, jak boskie bliźniaki zabijają dziecko po dziecku. Płakała tak bardzo po stracie potomstwa, że Zeus wzruszył się jej losem i żeby skrócić jej cierpienia, zamienił ja w kamień. To jednak niewiele pomogło, ponieważ wciąż i kamienna lała strumieniami łzy.

b) archetypem miłości pełniej cierpienia, która skazuje na wieczny niebyt jest opowieść o Orfeuszu i Eurydyce. Orfeusz był tak cudownym artystą, że jego gra na lutni wzruszała wszystkie istoty ze świata nawet podziemnego. Orfeusz i Eurydyka kochali się najbardziej na świecie. Idylla nie trwała wiecznie, ponieważ któregoś dnia Eurydyka została ukąszona przez żmiję. Orfeusz kochał swoją żonę do szaleństwa, więc postanowił zrobić wszystko, żeby odzyskać ukochaną. Postanowił wybrać się po nią do Hadesu. Nie było z tym właściwie żadnych kłopotów, ponieważ każdy, kto go słuchał, był jak zaczarowany. Hades wzruszył się tak, że zrobił coś niesłychanego - pozwolił odejść Eurydyce, ale postawił przy tym jeden warunek.. Otóż Orfeuszowi nie wolno było obejrzeć się na swoją ukochaną aż do chwili, w której oboje znajdą się na powierzchni. Niecierpliwość zakochanego w żonie Orfeusza byłą tak wielka, że nie wytrzymał i tuż przed końcem drogi obejrzał się i tym samym stracił Eurydykę na zawsze.

c) przykładem cierpienia, które jest wynikiem przewinienia, czyli przykładem tak zwanego cierpienia zasłużonego, jest to, co spotkało Tantala. To był człowiek, którego bez wątpienia można nazwać ulubieńcem bogów. Oni nie tylko darzyli go swoimi względami, ale i odwiedzali go, by wspólnie ucztować. Którego dnia Tantal wpadł na potworny pomysł: zabił własnego syna i rozkazał podać go na stół w formie potrawki. Bogowie wpadli w taką złość, że wymyślili specjalną karę dla dzieciobójcy i kanibala. Otóż został skazany na to, żeby stał w wodzie, ale nie mógł się jej napić. Tuż przy nim, na wyciągnięcie ramienia, rosły jabłka, których Tantal nie mógł jednak zerwać. Poza tym wisiała nad nim skała, która w każdej chwili mogła na niego spaść. Zatem kara, jaką obmyślili bogowie, polegała na tym, by cierpiał wieczne męki pragnienia, głodu i strachu.

d) cierpienie prometejskie to cierpienie tytaniczne, czyli takie, które zmierza do uszczęśliwienia innych, ale jednak za cenę cierpienia. Prometeusz był tytanem, który ulepił człowieka z gliny wymieszanej ze łzami a potem robił wszystko, by temu człowiekowi uczynić życie jak najbardziej znośnym. Kiedy dostrzegł, że ludzie cierpią chłód z powodu braku ognia, postanowił im pomóc i wykradł dla nich ogień z Olimpu. Za karę został przykuty do skały Kaukazu, gdzie co dzień sęp wyjadał mu wątrobę po to, by w nocy odrosła. Jego cierpienia zakończył dopiero Herakles, który swoją potężną maczugą zniszczył okucia łańcuchów trzymających tytana.

Cechą charakterystyczną cierpienia mitologicznego jest to, że jest ono wytłumaczalne - bohater może zadać pytanie: dlaczego i może otrzymać odpowiedź.

II. Biblia

a) mesjanizm - Chrystus umarł za wszystkich ludzi na krzyżu po to, żeby ich zbawić. Ukrzyżowanie był to szczególnie okrutny rodzaj śmierci, więc fakt, że Zbawiciel umarł właśnie w taki sposób, zasługuje na jeszcze większy podziw tym bardziej, że ta męka miała głęboki sens - zbawienie wszystkich ludzi. To ten rodzaj cierpienia, który czemuś służy.

b) Hiob - cierpienie jako próba - Hiob został wystawiony na próbę, która miała wzmocnić jeszcze bardziej chwałę bożą, ponieważ Hiob wystawiony na skrajne i wszechstronne cierpienie nie zawahał się, nie zwątpił i pozostał wierny swojemu stwórcy. Hiob wyszedł z tej próby zwycięsko i ten typ cierpienia jest typem świadczącym o miłości do Boga.

Do tej samej kategorii - cierpienia jako próby - należy historia Abrahama i Izaaka. Abraham i jego żona Sara długo nie mogli doczekać się potomstwa, aż w końcu, gdy oboje byli już bardzo starzy, Sara w cudowny sposób zaszła w ciążę. Po jakimś czasie Bóg zażądał ofiary całopalnej z Izzaka. W ostatniej chwili zjawił się anioł, który powstrzymał rękę Abrahama przed zbrodnią na własnym dziecku. Ta historia cierpienia ojca, który wiezie na rzeź własne dziecko jest również świadectwem ogromnej miłości do Boga i wynikiem pomyślnie przebytej próby wiary.

Cierpienie w Biblii nie ma zwykle żadnego wytłumaczenia jest jedynie świadectwem wiary.