Horacy żyjący w latach 65-68 p.n.e. to najsławniejszy poeta rzymski. Autor znakomitych utworów poetyckich, pieśni, satyr oraz listów poetyckich. Pieśni Horacego to: ody, hymny, dytyramby, anakreontyki, liryka refleksyjna. Jego inteligentne i błyskotliwe prawidła na temat ludzkiego losu głosiły, że majątek, fortuna rzadko zsyła dobrodziejstwo, tylko żyjąc zdrowo, spokojnie i w pojednaniu z swoim sercem, można znacząco zmniejszyć kłopoty i lęki. Problematyka jego utworów jest bardzo różna, gdyż to właśnie w nich opisał w nich swoją filozofię życia. Czytając Pieśni rzymskiego poety, odkrywamy w nich zmienność dobrych i złych nastrojów. Zdaniem Epikura szczęście jest świadectwem zmysłów, co nie oznacza, że musimy zaspokajać wszystkie nasze żądze. To umiarkowanie i mądrość są kwalifikatorami tego procesu. Jego Pieśni mają charakter hymnów poważnych, patriotycznych (tu przykładem jest List do Pizona określany również jako Sztuka poetycka("Ars poetica")), filozoficznych, refleksyjnych, biesiadnych, miłosnych, mówiące o kunszcie poetyckim sztuki.
Horacjańska filozofia
O co poeta prosi Apollina jest odą, w której Horacy mówi o swojej postawie filozoficznej. Jego ideologia opiera się o dwie szkoły filozoficzne: epikurejską (w której poszukiwano uśmiechu losu i życiowego celu poprzez zaspokajanie rozkoszy wewnętrznych) i stoicką (w której głoszono, że należy pielęgnować w sobie cnotę i rozwój intelektualny, a uwolnić od pokus i melancholii wszechświata. Twierdzili, że świat trzeba przyjmować ze spokojem, stąd też wzięła się słynna ich maksyma "stoicki spokój"). Pisząc swoją odę Horacy zjednoczył obie filozofie. Czyli połączył umysł i skromność z pragnieniem lekkiej starości.
Zestawienie powyższych wniosków:
- aprobata życia
- powinno się radować ze wszystkiego
- sprawność psychiczna
- odrzucenie fortuny
- uaktywnienie
Najbardziej znaczącym utworem Horacego jest Exegi monumentum (Wystawiłem sobie pomnik trwalszy niż ze spiżu), w którym Horacy przyjął na siebie rolę podmiotu lirycznego. W dziele "Wybudowałem pomnik" podmiotem lirycznym jest sam autor, czyli Horacy. Wiersz ten napisany był w czasach młodości, o których świadczą te słowa "potąd będę wciąż młody". Słowa rzymskiego poety: "pierwszy doprowadziłem nurt eolskiej pieśni do Talów" mówią nam, że Horacy jest uznany za pioniera rzymskiej poezji lirycznej, natomiast sławny dziś cytat "wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu" oznajmia nam, że jego utwory będą trwać po dziś dzień. W tym hymnie poeta daje również parę wiadomości o sobie. Mówi o kraju swojego pochodzenia: "z tego kraju(...) gdzie Daunus rządził", (należy pamiętać, że Horacy, to syn wyzwoleńca) - "ja z nizin wyrosły", a także że jest bardem - "Bądź dumna z moich zasług i delfickim laurem opleć moje włosy". Poprzez swoje słowa zawiadamia nas, iż wybudował przez siebie pomnik - "wybudowałem pomnik", który jest nie do zdarcia - "nie naruszą go deszcze", "łańcuch lat...", oraz o formacie swego utworu- "strzelający nad ogrom królewskich piramid". To właśnie w tej pieśni pojawiają się przesławne słowa: " Non omnis moriar", które oznaczają "nie wszystek umrę", ponieważ zostaną po nim liryka i dobre imię.
Kolejnym znakomitym utworem poety jest pieśń Do Mecenasa, w której autor charakteryzuje swoją duszę. Pokazuje jej dwoistość, ponieważ kiedy liryk tworzy, to jego psychika jest porównywalna do ptaka, który odrywa się od ziemi i obserwuje, widząc wówczas więcej niż zwyczajny człowiek
Wergiliusz był wybitnym poetą rzymskim, autorem eposu Eneida, w którym zostały opisane perypetie trojańczyka Eneasza oraz jego długa tułaczka. Jak podaje Eneida, Eneasz był praprzodkiem cesarza rzymskiego. Wergiliusz zyskał rozgłos dzięki zbiorowi Bukolik zwanych też Eklogami, które pisał w latach 42-39 p.n.e. Bukoliki ukazywały wyidealizowane życie pasterzy, którzy podczas doglądania owiec prowadzili intymne rozmowy ze swoimi wybrankami bądź dyskutowali o poezji. W dorobku Wergiliusza znajdują się także Georgiki (poematy o rolnictwie), w których omawiał po kolei jak uprawiać rolę, jak pielęgnować drzewa, jak hodować bydło i bartnictwo. Między opisami robót wiejskich, znalazły się również przemyślenia filozoficzne. Wergiliusza pasjonowała problematyka konfliktów zbrojnych i narodzin państwa.
