WSTĘP

Opracowanie mitologii greckiej w oparciu o dzieło "Mitologia" autorstwa Jana Paderewskiego pozwala nam odkryć fascynujący świat starożytnej Grecji i jej bogatej mitologii. Mitologia grecka stanowi niezwykle ważny element dziedzictwa kulturowego, który wciąż oddziałuje na naszą współczesność. Ta książka stanowi cenne źródło wiedzy, pozwalając nam zgłębić historie bogów i bohaterów, które kształtowały wyobraźnię i przekonania ludzi przez wieki.

W niniejszym opracowaniu przekształcimy słowo pisanego tekstu w cyfrową formę, aby zapewnić dostępność i łatwość przyswajania treści zawartych w "Mitologii" Jana Paderewskiego. Rozpoczniemy od przedstawienia kluczowych aspektów mitologii greckiej, opisując bóstwa, herosów i ich interakcje z ludźmi. Przyjrzymy się również temu, jak te opowieści wpłynęły na kulturę, sztukę i filozofię starożytnej Grecji.

 

KLUCZOWE ASPEKTY

Mitologia grecka jest niezwykle bogata i złożona, pełna fascynujących bóstw, bohaterów i opowieści. Oto kilka kluczowych aspektów mitologii greckiej:

1. Bóstwa olimpijskie: W mitologii greckiej istniało dwanaście głównych bóstw olimpijskich, znanych jako Olimpijczycy. Wśród nich byli m.in. Zeus (bóg nieba), Hera (żona Zeusa), Atena (bogini mądrości), Ares (bóg wojny) i Apollo (bóg słońca i sztuki).

2. Mitologia genealogiczna: Mitologia grecka jest pełna zawiłych genealogii, które opisują pokrewieństwo między bogami i herosami. Rodzina bogów olimpijskich jest skomplikowana, pełna intryg i konfliktów.

3. Herosi i heroidki: Oprócz bogów, mitologia grecka obfituje w herosów, którzy byli ludźmi o nadzwyczajnych umiejętnościach i odwadze. Przykłady to Herakles (Herkules), Achilles, Odyseusz i Perseusz.

4. Opowieści mitologiczne: Mitologia grecka zawiera liczne opowieści, jak choćby mit o stworzeniu świata, mit o Prometeuszu przynoszącym ogień ludziom, Odysei Homera, opowieści o Troi i wielu innych.

5. Mitologia a sztuka: Mitologia grecka miała ogromny wpływ na sztukę starożytnej Grecji, w tym na malarstwo, rzeźbę i teatr. Motywy mitologiczne były często tematem dzieł artystycznych.

6. Filozofia i mitologia: Starożytni filozofowie, tacy jak Platon i Arystoteles, często odwoływali się do mitologii greckiej w swoich pracach, aby wyjaśnić koncepcje filozoficzne i etyczne.

7. Wpływ na kulturę: Mitologia grecka miała ogromny wpływ na kulturę zachodnią i wprowadziła wiele pojęć, symboli i wyrażeń do współczesnego języka i literatury.

 

PROBLEMATYKA

Problematica to termin odnoszący się do głównych tematów, kwestii lub zagadnień poruszanych w danej dziedzinie lub dyskursie. W kontekście mitologii greckiej, problematyka może obejmować wiele interesujących zagadnień. Oto kilka z nich:

 

1. Rola mitów w społeczeństwie: Jakie znaczenie miały mitologie w życiu codziennym starożytnych Greków? Jak wpływały na ich wartości, moralność i kulturę?

2. Interpretacje mitów: Jak różne epoki i kultury interpretowały te same mity greckie? Jakie znaczenie nadawano różnym postaciom mitologicznym w różnych okresach?

3. Mitologia a religia: Jakie były powiązania między mitologią grecką a grecką religią? Czy mitologie pełniły funkcję religijną, a jeśli tak, to w jaki sposób?

4. Kultura materialna: Jak mitologia grecka wpłynęła na architekturę, sztukę i rzemiosło starożytnej Grecji? Jakie znaczenie miały motywy mitologiczne w tych dziedzinach?

5. Mitologia a filozofia: Jakie filozoficzne i etyczne koncepcje można odnaleźć w mitach greckich? Jakie pytania filozoficzne stawiają opowieści mitologiczne?

6. Mitologia a literatura: Jak mitologia grecka wpłynęła na literaturę, zwłaszcza na dzieła antycznych autorów takich jak Homer czy Hesjod? Jakie znaczenie miały mity w narracji literackiej?

7. Mitologia w dzisiejszym świecie: Jakie są dziedzictwo i wpływ mitologii greckiej w dzisiejszym społeczeństwie? Czy istnieją odniesienia do mitów w kulturze, literaturze czy filmach współczesnych?

 

Te tematy stanowią jedynie wstęp do problematyki mitologii greckiej. Badanie tych zagadnień pozwala nam lepiej zrozumieć zarówno starożytną Grecję, jak i wpływ mitologii na naszą współczesną kulturę.

CZAS I MIEJSCE AKCJI

Akcja rozgrywa się około 1200 lat przed naszą erą, co odpowiada czasom, gdy Grecy zdobyli Troję. Wydarzenia mają miejsce na wielu wyspach położonych na Morzu Śródziemnym.

 

KRÓTKIE STRESZCZENIE NAJWAŻNIEJSZYCH MITÓW

1. Mit o Prometeuszu: Prometeusz, bóg mądrości i oszustwa, kradnie ogień z olimpijskiego ogniska i przekazuje go ludziom, co przyczynia się do ich rozwoju. Jego kara to bycie przykutym do skały, gdzie orzeł codziennie zjada jego wątrobę.

2. Mit o Troi: To opowieść o wojnie trojańskiej, która wybuchła po porwaniu Heleny przez Parysa, trojańskiego księcia. Wielki koń trojański był pułapką, która doprowadziła do upadku Troi.

3. Mit o Odyseuszu: To historia króla Odyseusza, który po wojnie trojańskiej próbuje wrócić do swojej ojczyzny, Itaki. Podczas tej podróży spotyka różne niebezpieczeństwa i trwa lata, zanim wraca do swojej rodziny.

4. Mit o Perseuszu: Perseusz, syn Zeusa i Danae, wyrusza w podróż, aby zdobyć głowę Meduzy, potwora z wężami zamiast włosów. Pomaga mu to uratować swoją matkę i później ożenić się z piękną Andromedą.

5. Mit o Ariadnie i Minotaurze: Ariadna pomaga Tezeuszowi pokonać Minotaura, bestię żyjącą w labiryncie na Krecie. Pomaga mu uciec z labiryntu, dostarczając mu nitki, by mógł odnaleźć wyjście.

6. Mit o Demeter i Persefonie: Demeter, bogini urodzaju, pogrąża świat w zimie, gdy jej córka Persefona zostaje porwana przez Hadesa do podziemi. Po interwencji Zeusa, Persefona jest zmuszona spędzać część roku w Hadesie, co symbolizuje zmienne pory roku.

 

Te to tylko kilka z licznych mitów greckich, które opowiadają różne historie o bogach, herosach, miłości i przygodach. Mitologia grecka jest niezwykle bogata i różnorodna, pełna fascynujących opowieści i symboliki. W dalszej części będziemy omawiać większość istotnych mitów bardziej szczegółowo.

 

OPRACOWANIA, STRESZCZENIA MITÓW GRECKICH

Mit prometejski to fascynująca opowieść o Prometeuszu, jednym z najbardziej znanych herosów w mitologii greckiej, który odegrał kluczową rolę w losach ludzkości. 

Prometeusz, bóg mądrości i przewidywania, darzył ludzi szczególnym uczuciem i troską. Postanowił pomóc im w sposób wyjątkowy, dlatego ulepił człowieka z gliny, nadając mu postać i życie. Ten człowiek stał się pierwszym człowiekiem, a jego potomkowie to ludzie.

Najważniejszym aktem Prometeusza było ukradzenie ognia z Olimpu. Ogień był symbolem wiedzy, cywilizacji i potęgi, które bogowie zatrzymywali dla siebie. Prometeusz przekazał ogień ludziom, umożliwiając im rozwinięcie umiejętności, takie jak gotowanie, ciepło w zimie i ochrona przed dzikimi zwierzętami. Dzięki temu aktowi ludzie zyskali przewagę nad innymi stworzeniami.

Jednak za ten bunt przeciwko woli bogów Prometeusz został surowo ukarany. Został przykuty do skał na górze Kaukaz, a codziennie spadał na niego głodny sęp, który wyjadał mu wątrobę. Wątroba Prometeusza stale odrastała, co sprawiało, że cierpiał przez wiele lat.

Prometeusz stał się symbolem poświęcenia dla ludzkości i buntu przeciwko wszechmocnym bogom. Jego opowieść przypomina nam o sile woli, dążeniu do wolności i gotowości do poświęceń w imię dobra innych. Mit prometejski jest jednym z najbardziej inspirujących i symbolicznych w mitologii greckiej.

 

Mit ikaryjski to jedna z najbardziej symbolicznych i pouczających opowieści w mitologii greckiej, która ukazuje dążenie ludzkiej natury do nieograniczonej wolności i marzeń.

Dedal, znakomity konstruktor i wynalazca, i jego syn Ikarus zostali uwięzieni na Krecie na rozkaz króla Minosa. Dedal nie chciał pozostać w niewoli, więc postanowił znaleźć sposób na ucieczkę. Rozpoczął pracę nad skrzydłami, które miałyby umożliwić im lot na wolność. Skrzydła te zbudował z piór, które przytwierdził do ramion przy pomocy wosku.

Kiedy skrzydła były gotowe, Dedal ostrzegł Ikarusa, aby nie zbliżał się zbyt blisko słońca, które mogło stopić wosk i zniszczyć skrzydła. Ostrzeżenie to miało na celu uniknięcie ryzyka, ale Ikarus, młody i pełen zapału, zignorował je. Podczas swojego lotu poczuł się tak wolny i potężny, że wzbił się coraz wyżej i wyżej, ku słońcu.

Niestety, słońce stopiło wosk na skrzydłach Ikarusa, a te zaczęły się rozpadać. Ikar spadł z nieba do morza, gdzie zginął, tonąc w wodach znanych obecnie jako Morze Ikaryjskie.

Mit ikaryjski symbolizuje wiele ważnych koncepcji. Po pierwsze, odzwierciedla ludzką dążność do wolności i marzeń, a także gotowość do ryzyka w celu ich osiągnięcia. Jednak równocześnie ostrzega przed nadmiernym brawurą i brakiem umiaru, który może prowadzić do katastrofy. To przypomnienie, że marzenia i ambicje powinny być podparte rozsądkiem i ostrożnością, aby uniknąć upadku.

 

Mit rodu Labdakidów to tragiczna opowieść o przekleństwie, przeznaczeniu i tragediach, które spadły na członków tej rodziny.

Ród Labdakidów zaczyna się od króla Lajosa, który otrzymuje przepowiednię od wyroczni delfickiej, że jego własny syn stanie się jego zabójcą, ożeni się z własną matką i doczeka się z nią potomstwa. W celu uniknięcia tej przepowiedni, Lajos postanawia porzucić swojego syna, Edypa, na górach, a także kazać mu zrobić zakazane przez los kroki - przebić mu nogi. Edyp zostaje znaleziony i wychowany przez władcę Krety.

Edyp, mimo że nie zna swojego prawdziwego pochodzenia, usiłuje uniknąć przekleństwa wyroczni. Jednak los jest nieubłagany, a przepowiednia się spełnia. Edyp przypadkiem zabija swojego ojca, Lajosa, w starciu drogowym, nie zdając sobie sprawy, że to jego ojciec. Następnie przybywa do Teb, gdzie pokonuje Sfinksa i zostaje królem. Ożenia się z Jokastą, którą nieświadomie poznaje jako swoją matkę, i z nią ma czworo dzieci.

Klątwa bogów wisi jednak nad domem Edypa, a Teby nawiedzają klęski. Wieszczy Tejrezjasz odkrywa prawdę o ojcobójstwie i kazirodztwie Edypa. Jokasta popełnia samobójstwo, a Edyp, obwiniając siebie za te tragiczne wydarzenia, wykłada sobie oczy i wyrusza na tułaczkę, prowadzony przez córkę Antygonę.

W Tebach po jego odejściu władzę sprawują bracia Eteokles i Polinejkes, którzy zaprzeczają jednemu drugiemu rządząc co rok miastem. Jednak wojna wybucha między nimi, a obydwaj giną. Władzę nad Tebami obejmuje Kreon, brat Jokasty, który wydaje rozkaz, aby zwłoki Polinejkesa nie były pochowane, co Antygona łamie, prowadząc do swojej własnej tragicznej śmierci.

Mit rodu Labdakidów jest przesiąknięty ironią losu i tragicznymi konsekwencjami prób uniknięcia przeznaczenia. Opowiada o nieubłaganym wpływie wyroczni i przekleństwa, które skazuje rodzinę na cierpienie i tragedię.

 

Mit o Apollo i Marsjaszu to historia o pychologii ludzkiej i surowym zemście bogów. 

Marsjasz, sylen (leśny duch) znany ze swojego niezwykłego talentu muzycznego, grał na aulosie, starożytnym instrumencie muzycznym przypominającym flet. Jego gra była tak piękna i poruszająca, że uważał się za lepszego niż Apollo, bóg muzyki, poezji i sztuki. Ta wyniosłość i pycha Marsjasza doszły do Apolla, który był dumny ze swojej niezrównanej umiejętności muzycznych.

Apollo zdecydował się na konkurs muzyczny z Marsjaszem, aby wykazać swoją wyższość. Jako sędziów wybrano pasterzy i pasterki, którzy mieli ocenić, kto z nich dwójki jest lepszy. Marsjasz wydał dźwięki przepięknej muzyki na swoim aulosie, ale Apollo użył swojej cudownej cytry, która wydała dźwięki niewiarygodnie piękne i poruszające.

Mimo że muzyka Marsjasza była wyjątkowa, to sędziowie, pod wpływem władzy i chwały Apolla, przyznali mu zwycięstwo. Apollo nie potrafił znieść samego faktu rywalizacji i porażki w konkursie. W swojej okrutnej zemście przywiązał Marsjasza do drzewa i żywcem obdarł go ze skóry.

Mit ten ilustruje nie tylko rywalizację między ludźmi i bogami, ale także konsekwencje pychy i próby podważenia boskiej mocy. Apollo, mimo że był bogiem sztuki i piękna, wykazał się okrucieństwem i zemstą wobec Marsjasza, który odważył się konkurować z nim. To przypomnienie o tym, że duma i pycha mogą prowadzić do upadku i surowych kar.

 

Mit Tezeusza i Ariadny to opowieść o odwadze, miłości i sprytnej decyzji, która pozwoliła Tezeuszowi pokonać Minotaura i opuścić labirynt na Krecie.

Labirynt, zbudowany przez genialnego architekta Dedala na polecenie króla Minosa, był miejscem straszliwego potwora zwanego Minotaurem - istotą o ciele ludzkim i głowie byka. Minos, władca Krety, nakładał na Ateńczyków obowiązek dostarczania co roku siedmiu chłopców i siedmiu dziewcząt, aby byli pożerani przez Minotaura.

Tezeusz, młody i odważny athenaiński bohater, zdecydował się stawić czoła tej okrutnej tradycji. Podczas swojej podróży na Kretę spotkał królewnę Ariadnę, córkę Minosa, która zakochała się w nim i postanowiła pomóc mu w pokonaniu Minotaura.

Ariadna dała Tezeuszowi cenne narzędzie - kłębek nici. Tezeusz przywiązał nici do wejścia do labiryntu, a następnie, podążając za nią, wkraczał do wnętrza. Po zabiciu Minotaura mógł bezpiecznie wrócić, śledząc ścieżkę nici Ariadny.

To wydarzenie dało początek sławnemu powiedzeniu "nić Ariadny", które oznacza wskazówkę lub rozwiązanie pomagające wydostać się z trudnej sytuacji lub labiryntu życiowych problemów.

Symbolicznie, labirynt jest metaforą życia, pełnego trudnych decyzji, wyzwań i pułapek. Tezeusz reprezentuje odwagę i determinację, a Ariadna - mądrość i miłość. Mit ten przypomina nam, że czasem potrzebujemy sprytu i wsparcia innych, aby pokonać trudności życiowe.

 

Mit Pigmaliona i Galatei to jedna z pięknych opowieści o miłości, tworzeniu i mocy sztuki. 

Pigmalion, król Cypru, był nie tylko rządzącym monarchą, ale również utalentowanym rzeźbiarzem. Był tak oddany swojej pracy, że spędzał większość czasu w swoim warsztacie, tworząc rzeźby. Jednak mimo swojego artystycznego talentu, Pigmalion nie mógł znaleźć prawdziwej miłości wśród żywych kobiet. W rezultacie zdecydował się stworzyć swoją idealną partnerkę w postaci marmurowego posągu.

Pigmalion oddał się temu zadaniu z pasją i stworzył rzeźbę tak piękną i doskonałą, że sam się w nią zakochał. Nazywał ją Galateą i codziennie wyrażał jej uczucia, mimo że była ona tylko kamieniem. Jego miłość była tak głęboka, że cierpiał z powodu jej beznadziejności.

W końcu bogini miłości, Afrodyta, zlitowała się nad Pigmalionem i jego miłością. Zdecydowała się uczynić posąg żywym stworzeniem. Kiedy Pigmalion powrócił do swojego warsztatu, zobaczył, że Galatea ożyła i stała się prawdziwą kobietą. Ich miłość była teraz rzeczywista, a Pigmalion i Galatea stali się parą.

Mit Pigmaliona i Galatei podkreśla moc twórczości i sztuki, zdolność do oddania uczuć i pasji w dzieło sztuki. To także opowieść o spełnianiu marzeń i cudownej interwencji bogów, która przynosi miłość i szczęście. Ten mit przypomina nam, że miłość może być tak potężna, że nawet kamień może ożyć.

 

Mit Orfeusza i Eurydyki to jedna z najbardziej poruszających i tragicznych opowieści w mitologii greckiej, która mówi o miłości, stracie i tęsknocie.

Orfeusz, syn muzy Kaliope i króla Tracji, urodził się z wyjątkowym darem muzycznym. Jego muzyka na lutni była tak piękna, że przyciągała do niego wszystkie istoty, które miały przyjemność ją usłyszeć. Orfeusz zakochał się w nimfie drzewnej o imieniu Eurydyka i wziął ją za żonę. Jednak ich szczęście nie trwało długo, gdyż Eurydyka zmarła tragicznie po ukąszeniu przez żmiję.

Orfeusz był zrozpaczony stratą ukochanej żony i postanowił zrobić coś niespotykanego. Postanowił udać się do krainy Hadesu, podziemi, aby spróbować odzyskać Eurydykę. Jego muzyka była tak piękna, że nawet duchy zmarłych zatrzymały się, aby ją posłuchać. Zwrócił uwagę Hadesa, Persefony, Charona i Cerbera, którzy wzruszeni obiecali mu, że oddadzą mu Eurydykę, pod warunkiem, że nie spojrzy na nią podczas powrotu na powierzchnię.

Orfeusz wyruszył w drogę z Eurydyką, ale towarzyszył mu niepokój. Wkrótce, tuż przed wyjściem z krainy podziemi, nie wytrzymał i spojrzał za siebie, aby upewnić się, że Eurydyka idzie za nim. Wtedy stracił ją na zawsze. Mit ten jest przypomnieniem o sile miłości i tęsknocie oraz o konsekwencjach nieposłuszeństwa wobec bóstw. Orfeusz sam cierpiał tragiczny los, gdy został zabity przez rozszalałe bachantki lub z rozkazu Zeusa za ujawnianie tajemnic bogów.

 

Mit o Narcyzie jest znany jako symbol próżności i skupienia na sobie, a także jest źródłem terminu "narcyzm". 

Narcyz, młody i przystojny mężczyzna, był obiektem zachwytu i podziwu ze strony wielu nimf i kobiet. Jednak pomimo tej uwielbienia, Narcyz był obojętny wobec miłości innych. Afrodyta, bogini miłości, ukarała go za jego obojętność wobec uczuć nimfy Echo, która była zakochana w nim. Dlatego postanowiła rzucić na niego zaklęcie, które doprowadziło go do nieszczęścia.

Podczas jednej ze swoich wędrówek Narcyz natknął się na spokojny strumyk i postanowił się napić. Gdy się schylił, aby pić, ujrzał swoje odbicie w wodzie. Zakochał się w nim, myśląc, że to piękno, które widział, było innym istnieniem. Zaczął spędzać dni i noce przy strumyku, patrząc na swoje odbicie i miłując je z całego serca.

Jego miłość do własnego odbicia była tak silna, że stała się obsesyjna. Narcyz przestał jeść i pić, a jego zdrowie zaczęło się pogarszać. Nie mógł oderwać wzroku od swojego odbicia, które widział jako jedyną miłość, jaką potrzebował. Ostatecznie, zrozpaczony i cierpiący z powodu niemożności bycia ze swoim ukochanym, utonął w strumyku.

Mit o Narcyzie służy jako przestrogę przed próżnością, egoizmem i skupieniem wyłącznie na sobie. Termin "narcyzm" stał się używany, aby opisać postawę, w której ktoś jest zbyt zafascynowany sobą, zaniedbując inne aspekty życia i relacje z innymi ludźmi. To przypomnienie, że nadmierne skupienie na sobie może prowadzić do samotności i cierpienia.

 

Mit o Erosie i Psyche jest opowieścią o miłości, ciekawości i próbach, które przekształcają Psyche w bohaterkę zdolną do pokonania przeciwności losu. 

Psyche była królewną o tak nadzwyczajnej urodzie, że ludzie zaczęli oddawać jej cześć jako bogini miłości, a nie Afrodyty, bogini miłości i piękna. Afrodyta, obrażona tą sytuacją, postanowiła ukarać Psyche. Rozkazała swojemu synowi, Erosowi, bogu miłości, aby sprawił, że Psyche zakocha się w najbrzydszym potworze na ziemi.

Jednak gdy Eros ujrzał Psyche, sam się w nią zakochał. Nocami odwiedzał ją, ukrywając swoją tożsamość i opowiadając jej piękne historie. Psyche była w nim zakochana, ale nie wiedziała, kim on jest, ponieważ Eros zachowywał się jak duch lub niewidzialny kochanek.

Ciekawość Psyche sprawiła, że pewnej nocy postanowiła spojrzeć na swojego ukochanego, choć ten ją przestrzegał przed tym. Gdy podpaliła lampę, aby ujrzeć twarz Erosa, zniknął on natychmiast. Psyche stała się samotna i zdana na łaskę losu.

Zeus, władca bogów, zlitował się nad Psyche i podjął decyzję, aby połączyć ją z Erosem. Psyche została przyjęta na Olimp i stała się nieśmiertelną boginią. Jej miłość do Erosa została nagrodzona, a ich związek stał się symbolem wiecznej miłości i połączenia dusz.

Mit o Erosie i Psyche opowiada o mocy miłości, trudnościach, które mogą wystąpić na jej drodze, oraz o tym, jak wiara i cierpliwość mogą pokonać przeciwności losu. To opowieść o transformacji Psyche z królewny w bohaterkę, zdolną do pokonania prób i osiągnięcia wiecznej miłości.

 

Mit o Niobe to opowieść o próżności, arogancji i wyniosłości, która prowadzi do tragicznych konsekwencji.

Niobe była królową Teb i matką czternastorga dzieci - siedmiu synów i siedmiu córek. Była dumna ze swojej licznej rodziny i uważała się za lepszą matkę od bogini Latony, która urodziła tylko dwójkę dzieci - Apolla i Artemidę. Niobe publicznie wyrażała swoje przekonanie, że jest bardziej błogosławiona niż Latona.

Jednak ta wyniosłość i arogancja Niobe prowadziły do jej zguby. Apollo i Artemida, boskie dzieci Latony, byli bardzo związani ze swoją matką i nie znosili zniewagi Niobe. Postanowili ukarać królową Teb za jej pychę.

Podczas jednego z festiwali ku czci Apolla, Niobe publicznie wyraziła swoje obrażenie wobec Latony i wyzwała boginię, twierdząc, że jest lepszą matką. W odpowiedzi Apollo i Artemida zabili wszystkich jej synów i córki. Niobe, obserwując morderstwo swojego potomstwa, była ogarnięta rozpaczą.

Zrozpaczona i opuszczona przez wszystkich, Niobe stała się symbolem matki płaczącej po stracie swoich dzieci. Mit o Niobe przestrzega przed próżnością i wyniosłością, a także przed wynoszeniem się ponad bogów. To przypomnienie o konsekwencjach arogancji i pychy oraz o sile boskiej sprawiedliwości.

 

Mit o Sfinksie i jego zagadce to historia o inteligencji, dowcipie i odwadze.

Sfinks był potworem o ciele lwa, twarzy i piersiach kobiety oraz skrzydłach ptaka. Mieszkał w okolicach miasta Teby i terroryzował jego mieszkańców. Sfinks porywał ludzi i rzucał ich w przepaść, jeśli nie byli w stanie rozwiązać jego zagadki.

Zagadka Sfinksa brzmiała: "Co to za stworzenie jest obdarzone głosem, które rano porusza się na czworakach, w południe na dwóch nogach, a wieczorem na trzech nogach?" Była to zagadka trudna do rozwiązania, która wprowadzała w błąd wielu, którzy próbowali odpowiedzieć.

Edyp, król Teb, ostatecznie stanął przed Sfinksem i podjął się próby rozwiązania zagadki. Jego inteligencja i zdolność do dedukcji pomogły mu znaleźć poprawną odpowiedź. Edyp stwierdził, że stworzenie opisane w zagadce to człowiek. Rano, jako niemowlę, człowiek porusza się na czworakach. W południe, jako dorosły, chodzi na dwóch nogach. Wieczorem, jako starzec, podpiera się laską i ma trzy nogi.

Odpowiedź ta była prawidłowa, a Sfinks, pokonany przez Edypa, rzucił się w przepaść, kończąc swoje pogróżki. Mit o Sfinksie i jego zagadce podkreśla siłę umysłu nad siłą fizyczną oraz dowodzi, że rozum, inteligencja i odwaga mogą pokonać nawet najgroźniejsze zagrożenia.

 

Mit o Syzyfie jest opowieścią o buncie, wytrwałości i paradoksie ludzkiego istnienia.

Syzyf, król Koryntu, był spryciarzem i plotkarzem, który nie potrafił zatrzymać boskich sekretów dla siebie. Jego zachowanie naraziło go na gniew Zeusa, który wysłał do niego boga śmierci, aby go ukarać. Jednak Syzyf nie zamierzał łatwo poddać się swojemu losowi. Podczas spotkania z bogiem śmierci, Hadesem, poprosił o instrukcje dotyczące działania kajdanek. Hades, by zademonstrować im działanie, wpuścił się w nie, a wtedy Syzyf zamknął go w pułapce, stając się więźniem śmierci.

Konsekwencją tego było zamieszanie na świecie, gdyż ludzie przestali umierać, a Hades nie mógł kontrolować dusz zmarłych. W końcu Ares, bóg wojny, przybył po Syzyfa, który popisał się jeszcze wieloma intrygami, ale ostatecznie został ukarany przez bogów.

Jego kara była bezmierna. Syzyf został skazany na wieczne wtaczanie ogromnego głazu na szczyt góry, tylko po to, by ten spadał z powrotem, gdy zbliżał się do szczytu. Było to zadanie pozbawione sensu i wydawało się być karą bez końca.

Mit o Syzyfie jest otwarty na wiele interpretacji. Dla starożytnych mógł to być przede wszystkim przestrogą przed buntowniczym zachowaniem wobec bogów. Jednak późniejsze pokolenia odczytały go jako symbol absurdu ludzkiego życia. Praca Syzyfa, która nie miała sensu i końca, stała się metaforą ludzkiego trudu i walki z bezsensownością istnienia. To także obraz heroicznej wytrwałości człowieka, który mimo beznadziejności swojego losu nie przestaje się buntować i dążyć do zachowania godności.

Mit o Syzyfie przyciągnął uwagę filozofów i twórców, szczególnie egzystencjalistów, którzy widzieli w nim wyraz swoich refleksji nad ludzkim bytem i egzystencją.

ZAKOŃCZENIE

Dzięki, że dotrwałeś(aś) do końca! Sumienna lektura tego opracowania napewno da ci pewność, dotyczącą znajomości podstaw lektury.