Zanim Bonaparte zdobył władzę we Francji, to zasłynął jako doskonały żołnierz i przywódca. Od 1793 roku był członkiem armii rewolucyjnej. Jeszcze w tym samym roku wyróżnił się podczas oblężenia Tulonu. Za niewątpliwe zasługi został generałem brygady. Jednak w 1794 roku Napoleon został usunięty z armii, ponieważ był powiązany z bratem Robespierre'a - Augustynem. Po tzw. przewrocie termidoriańskim znalazł się nawet na krótko w więzieniu.

Wrócił do armii w okresie rządów Dyrektoriatu, aby w kwietniu 1796 roku rozpocząć wyprawę do Włoch. Jego zadaniem było wyparcie z północnej części tego kraju Austriaków. Szereg sukcesów wojska francuskiego doprowadził, że najpierw ustalono warunki pokojowe (tzw. preliminaria z Loeben), a następnie podpisano już porozumienie w Campo Formio (17 października 1797 roku). W trakcie kampanii włoskiej Bonaparte wielokrotnie sam podejmował ważne decyzje, co wyraźnie nie podobało się Dyrektoriatowi. Napoleon rozładowywał wszelkie spory ogromnymi sumami pieniędzy oraz dziełami sztuki, które wysyłano z Włoch do Paryża.

Niewątpliwie wyprawa rozpoczęta 19 maja 1798 roku z Tulonu do Egiptu miała mieć charakter zdobywczy. Podporządkowanie tego kraju umożliwiłoby w przyszłości opanowanie Indii czyli najważniejszej kolonii brytyjskiej. Napoleon zdawał sobie doskonale sprawę, że inwazja na terytorium największego ówczesnego wroga czyli Wielkiej Brytanii jest niemożliwa, ponieważ flota francuska była zbyt słaba.

Potwierdziło się to 1 sierpnia 1798 roku, kiedy francuska flota została zniszczona pod Abukirem przez Anglików dowodzonych przez Horatio Nelsona. W praktyce oznaczało to że wojska Napoleona zostały odcięte od ojczyzny.

W październiku 1799 roku Napoleon wrócił do Francji, aby zdobyć władzę. Dokonał tego przeprowadzając zamach stanu. Był to tzw. przewrót 18 brumaire'a VIII roku republiki (9 listopad 1799 rok). Dyrektoriat przestał istnieć, a Radę Pięciuset rozwiązano. Faktycznie był więc to koniec burżuazyjnej republiki. Od tego momentu do 1804 roku trwały rządy trzyosobowego Konsulatu. Na jego czele znajdował się oczywiście Bonaparte, ale jego władza była praktycznie dyktatorska.

Po zdobyciu władzy Napoleon postanowił zakończyć konflikt z Austrią oraz Wielką Brytanią. Dlatego w 1800 roku po raz drugi stanął na czele wyprawy do Włoch. Na Półwyspie Apenińskim znów odniósł szereg sukcesów i porozumienie pokojowe z Austriakami zawarł 9 lutego 1801 roku w Luneville. W zasadzie było to powtórzenie warunków ugody z Campo Formio. Francja dzięki Napoleonowi zawarła też pokój z Wielką Brytanią. Traktat ten podpisano 25 marca 1802 roku w Amiens

Od 1805 roku Napoleon (już jako cesarz Francuzów, koronował się 4 grudnia 1804 w katedrze Notre Dame w Paryżu) musiał walczyć z III koalicją antyfrancuską. W jej skład wchodziły Anglia, Austria, Królestwo Neapolitańskie, Rosja oraz Szwecja. 21 października 1805 roku rozegrana została bitwa morska koło przylądka Trafalgar. Siły francusko-hiszpańskie poniosły klęskę w starciu z flotą angielską dowodzoną przez admirała Horatio Nelsona. Choć poniósł on śmierć, to ugruntowało się przekonanie, że Wielka Brytania jest niezwyciężona na morzu. Tym samym ambitny plan Napoleona o zdobyciu tego kraju został definitywnie przekreślony. Ale w operacjach lądowych Bonaparte pokazywał olbrzymi talent. 15 października 1805 roku Francuzi odnieśli zwycięstwo nad Austriakami pod Ulm, co ułatwiło zdobycie Wiednia. 2 grudnia 1805 roku Bonaparte pokonał połączone siły austriacko-rosyjskie pod Austerlitz (obecnie Sławków na Morawach). Starcie to określane jest jako "bitwa trzech cesarzy". Pokój zawarto 26 grudnia 1805 roku w Preszburgu (Bratysławie). Jego postanowienia były olbrzymim ciosem dla Austrii, którą ostatecznie usunięto z Włoch.

12 lipca 1806 roku książęta zależni od cesarza Francuzów utworzyli Związek Reński i ogłosili Napoleona swoim protektorem. Oznaczało to kres Rzeszy rzymsko-niemieckiej. Doprowadziło też do powstania IV koalicji antyfrancuskiej, w skład której wchodziły Anglia, Austria, Królestwo Neapolitańskie, Prusy, Rosja oraz Szwecja. Ostatecznie Napoleon rozstrzygnął konflikt na swoją korzyść. W Tylży zawarto 7 lipca 1807 pokój francusko-rosyjski, a w dwa dni później francusko-pruski. Traktaty te uznaje się za wielki sukces Napoleona. Wyraźnie wtedy zachwiana została pozycja Prus, które utraciły ziemie zagarnięte w trakcie drugiego i trzeciego rozbioru Polski. Na nich utworzono Księstwo Warszawskie. Władcą tego państwa został elektor saski - Fryderyk August. Księstwo Warszawskie było państwem o wielkości 104 tysięcy kilometrów kwadratowych, w którym mieszkało 2,6 miliona osób. Polacy odbierali to jako początek odrodzenia ojczyzny. W dniu 22 lipca 1807 roku Napoleon nadał Księstwu Warszawskiemu konstytucję, która likwidowała poddaństwo osobiste chłopów. 21 grudnia 1807 roku wydano dekret królewski, który formalnie uznawał zasadę wolności chłopa.

Po pokonaniu V koalicji antyfrancuskiej i zawarciu 14 października 1809 roku w Schőnbrunn porozumienia francusko-austriackiego, Księstwo Warszawskie zostało powiększone. Przyłączono do niego ziemie trzeciego zaboru austriackiego. Od tego momentu obszar państewka wynosił 142 tysiące kilometrów kwadratowych i zamieszkiwało go 4,3 miliona ludności.

Wcześniej, bo wiosną 1808 roku wybuchł w Hiszpanii bunt przeciwko Francuzom. W listopadzie 1808 roku Napoleon postanowił wyruszyć do tego kraju na czele armii. Ostatecznie walki między miejscową ludnością a francuskim okupantem trwały aż do 1814 roku. Ale Bonaparte nie zdołał pokonać Hiszpanów.

Od 1810 roku narastał konflikt z Rosją, która łamała blokadę kontynentalną. Ponadto car Aleksander I niechętnie odniósł się do powiększenia Księstwa Warszawskiego. Napoleon wierząc w potęgę swojej armii widział się w roli zdobywcy Rosji. 22 czerwca 1812 roku Bonaparte ogłosił rozpoczęcie "drugiej wojny polskiej", a w dwa dni później jego wojsko wkroczyło do Rosji. 14 września 1812 roku zdobył Moskwę, ale miasto było opuszczone. Kolejnego dnia wybuchł tam wielki pożar. Bonaparte zdawał sobie sprawę, że pozostanie na zimę oznaczać będzie klęskę. Dlatego już 19 października 1812 roku armia francuska zaczęła się wycofywać.

Niepowodzenia Napoleona zmobilizowały jego przeciwników, którzy w 1813 roku utworzyli VI koalicję antyfrancuską. W jej skład wchodziły Anglia, Austria, Prusy, Rosja oraz Szwecja. Kiedy w dniach 16-19 października 1813 roku pod Lipskiem (tzw. bitwa narodów) wojska Napoleona zostały pokonane, to los Cesarza był praktycznie przesądzony. 31 marca 1814 roku wojska sprzymierzone wkroczyły do Paryża, a 6 kwietnia 1814 roku Napoleon abdykował. Bonaparte mógł zachować dożywotnio tytuł cesarski, ale zesłano go na wyspę Elbę znajdującą się na Morzu Śródziemnym.

Ale w 1815 roku Napoleon na krótko zdobył jeszcze władzę we Francji. Opuścił Elbę, by 1 marca 1815 roku wylądować na południowym wybrzeżu Francji . Do Paryża dotarł 20 marca 1815 roku. Bonaparte miał do dyspozycji około 130 tysięcy żołnierzy. 18 czerwca 1815 roku pod Waterloo (w pobliżu Brukseli) doszło do decydującego starcia. Siły angielskie (Wellington) oraz pruskie (Blűcher) ostatecznie pokonały wojsko Napoleona. 22 czerwca 1815 roku Bonaparte abdykował więc po raz drugi. Tym razem zesłano go na Wyspę Świętej Heleny znajdującą się w południowej części Oceanu Atlantyckiego. Tam też 5 maja 1821 roku zmarł.

Trudno o jednoznaczną opinię. Bonaparte z pewnością miał w sobie cechy zarówno zdobywcy, ale też wyzwoliciela. W 1810 roku Wielkie Cesarstwo zajmowało obszar blisko 750 tysięcy kilometrów kwadratowych i mieszkało w nim 44 miliony osób. Z pewnością nie byłoby tak gigantycznego państwa, gdy Napoleon nie dążył do kolejnych zdobyczy terytorialnych. Po kilku latach wielkie państwo rozpadło się, ale znaczenie dłużej przetrwały reformy przeprowadzone przez cesarza Francuzów.