Początki Rzymu sięgają VIII wieku p.n.e. i według tradycji jaka pozostawił po sobie Wergiliusz w Eneidzie Rzym został stworzony przez uciekinierów z Troi, a więc ludzi zagrożonych przez wrogów, zatem jakby we krwi mających walkę, nie tylko w obronie własnej. Natomiast Tytus Liwiusz już na początku swojej wielkiej kroniki historii rzymskiej Ab Urbae Condita (Od Założenia Miasta) podaje historię o porwaniu Sabinek, co może sugerować, że  pierwotni miasto Rzym było osadą uciekinierów i dość sporej ilości kryminalistów, w  której po prostu zabrakło kobiet. Zatem z tych jak i innych źródeł można wysnuć wniosek, że Rzymianie już na początku byli bardzo wojowniczym i agresywnym narodem, a co za tym idzie mieli wszelkie predyspozycje do stworzenia ogromnego imperium.

Początkowe sukcesy wiążą się z opanowaniem Italii Rzym Republikański obejmował 822 km2 i miał 30 tysięcy ludności. W 493 roku p.n.e. zawarł sojusz ze Związkiem Lateńskim i zdecydował się uderzyć na Wolsków i Etrusków. W V wieku p.n.e. istniał problem Etrusków, które zakończyło zdobycie miasta Weje i tym samym podwojono wielkość Rzymu. IV wiek p.n.e. zahamował ekspansję bowiem na północy pojawili się wojowniczy Galowie. Doszło nawet do tego, że Galowie zdobyli Rzym (wiąże się z tym historia gęsi kapitolińskich, które swym gęganiem uratowały część ludności). Udało się pokonać Galów dzięki sojuszowi ze Związkiem Latyńskim. W 338 roku p.n.e. po powstaniu miast lateńskich zlikwidowano Związek większość miast wcielono do Rzymu, zaś część uzyskała specjalne prawa. W latach 343 – 341 r p.n.e. panowano Kampanię i Neapol w czasie drugiej wojny samnickiej (327 – 304 r p.n.e.) w końcu Rzymianie utrwalili władzę nad Kampanią. W 283 r. p.n.e. rozpoczęła się wojna z koalicja etrusko-galijską, opanowano północną Italię. Po wojnie z Pyrrusem królem Epiru i Tarentem (280-275 r p.n.e.) udało się opanować całą Italię.

Największym sprawdzianem dla młodego państwa rzymskiego stała się jednak wojna z bardzo groźnym przeciwnikiem jakim była stara fenicka kolonia – Kartagina. Rzym miał przewagę na lądzie, ale nie miła floty, zaś Kartagina miała świetną flotę (130 penter i trier przed wojną w czasie wojny flota wzrosła do 200-250 okrętów). Podstawę armii kartagińskiej stanowili najemnicy. Wojna rozpoczęła się w 264 r . p.n.e. Rzymianie jednak nie mogli pokonać Kartaginy z powodu braku floty. W końcu podjęto decyzję o budowie około 120 okrętów przy okazji ulepszono techniki abordażu poprzez dodanie pomostów zwanych krukami. W 260 roku Rzymianie zwyciężyli pod Mykale, jednak w 256 roku Kartagińczycy ponieśli jeszcze większa klęskę koło przylądka Eknomos. Decydująca bitwa miała miejsce w 241 roku w okolicach Wysp Egackich. W wyniku pokoju Kartagina straciła Sycylię, a w wyniku buntu najemników Rzym przejął także Sardynię i Korsykę. W międzyczasie udało się Rzymianom opanować Galię Nadpadańską zaś Kartagina opanowała spore tereny Hiszpanii. W latach 218-201 p.n.e.  rozgorzałą druga wojna punicka. Hannibal uderzył na Sagunt przeszedł przez Alpy i Pireneje, co prawda stracił połowę armii, ale udało mu się zwerbować Galów.  Hannibal wkroczył do Italii rozbił dwie armie konsularne a potem nad Jeziorem Trazymeńskim rozbił armię konsula Flaminiusa. W 216 r p.n.e. miała miejsce najsłynniejsza bitwa tej wojny. Pod Kannami Rzymianie wystawili 80 tys. piechoty i 6 tysięcy jazdy, zaś Hannibal dysponował siłami  połowę mniejszymi. Rzymianie ponieśli klęskę ocalał tylko mały oddział Publiusza Korneliusza Scypiona. Większość plemion w Italii przeszła na stronę Kartaginy, jednak już w 214 roku p.n.e.  udało się przenieść działania wojenne na Sycylię, gdzie w 212 roku p.n.e. zdobyto Syrakuzy (zginął tam Archimedes). Ostatecznie w 203 roku p.n.e.  Hannibal wycofuje się z Italii i w Afryce północnej ponosi klęskę pod Zamą. Zawarto pokój w 201 roku p.n.e.  Kartagina straciła wszystkie posiadłości poza Afryką, całą flotę, zapłaciła ogromną kontrybucję. Następnym celem ekspansji Rzymu stała się Grecja. W latach 215-205 p.n.e. i 200 – 196 p.n.e. miały miejsce dwie wojny z najsilniejszym państwem Grecji – Macedonią. Po zwycięstwie pod Kynskefalaj w 197 r  p.n.e. na Igrzyskach w Istmie  Korynckim konsul Tytus Flaminius ogłosił „wolność Hellenów”. W latach 171-167 r p.n.e. miała miejsce trzecia wojna macedońska, w wyniku której włączono Macedonię do Rzymu, zniszczono Epir. W latach 149-146 miała miejsce trzecia wojna punicka, w zasadzie bezpardonowa rozprawa z bezbronnym wrogiem. Zniszczono miasto, zaorano i poświęcono tę ziemię bóstwom podziemnym. W 146 r p.n.e. zburzono Korynt i ostatecznie włączono całą Grecję do Rzymu. Było to ostatnie świetne zwycięstwo Republiki. Dopiero w 66 r p.n.e. zdobyto Syrię, Bitynię i Pont. Zaś w latach 58-51 już za Cezara miała miejsce wojna o Galię, w której podbito całe terytorium potem pokonano Wercyngetoryksa. Wojna rozpoczęła się od starć z Ariowistem władcą Swewów, do 56 r p.n.e.  podporządkowano całą Galię. W 52 roku wybuchło wspomniane już powstanie Wercyngetoryksa, który pokonany pod Alezją został zmuszony głodem do kapitulacji. W czasach Cesarstwa udało się dokonać wielu podbojów między innymi podbić ziemie aż po Ren i Dunaj z drugiej strony oparto granice o Saharę na południu. Za czasów Klaudiusza udało się przejąć Brytanię Trację i Mauretanię. Za czasów Nerona udało się przywrócić wpływy rzymskie w Armenii. Ostatnie zdobycze to przejęcie za czasów Trajana Dacji Decebala w 106 roku p.n.e. zakończyły się wojny dackie. Jednocześnie Trajan przejął Mezopotamię. Następny cesarz Hadrian przyjął już politykę obronną, czego symbolem jest linia (limes) Hadriana w Brytanii. Od tego czasu Rzymianie nie zdołał już kontynuować podbojów państwo zagrożone ze wszech stron przez plemiona, poza tym było przeżarte przez korupcję i problemy wewnętrzne. Państwo, które stworzyli zwycięscy wodzowie spod Zamy i Alezji stało się największym państwem ówczesnego świata i efekty wpływów jakie miało na swoich współczesnych jak i na przyszłe pokolenia sprawiło, że do dziś znana jest łacina, a rzymskie prawo nadal stanowi podporę systemów prawnych demokratycznych krajów świata.