Babilon to wyjątkowe miasto w historii świata. Swoje znaczenie zawdzięcza Eufratowi, którego częste wylewy do tego stopnia użyźniły glebę, że zboże rodziło się na niej samo. Miało to ogromny wpływ na to, że właśnie w tym miejscu na świecie zaczęli osiedlać się ludzie i właśnie tam stworzyli pierwsze państwo. Przez kolejne wieki ten teren stanowił centrum najwyżej rozwiniętej cywilizacji.

Wśród pierwszych miast, jakie założył człowiek nie było Babilonu. Powstał on na brzegach Eufratu na przełomie XXIV i XXIII p. n. e. Założyli go barbarzyńscy Amoryci, którzy podbili Sumerów. Amoryci nie od razu potrafili wykorzystać dorobek cywilizacyjny swoich ofiar, ale stopniowo rozbudowywali swoje państwo. początkowo zajmowało ono niewielkie tereny wokół miasta, ale za rządów króla Hammurabiego zamieniło się w olbrzymie - jak na tamte czasy - imperium.

Hammurabi żyjący w latach 1792 - 1750 p. n. e. rozszerzył granice państwa, które objęło swoim zasięgiem ziemie od morza na południu po Asyrię na północy. W takich granicach państwu udało się przetrwać przez tysiąc lat.

Państwo Hammurabiego ze względu na swoje olbrzym rozmiary, musiało być dobrze zorganizowane, aby przetrwać próby ataków słabiej rozwiniętych, koczowniczych plemion. W tym celu król skodyfikował prawo. Aby stało się wiadome dla wszystkich, przepisy wyryto na wielkich kamiennych blokach. Zawierały one artykuły dotyczące życia rodzinnego, pracy, a także kwestie cywilne i karne. Podstawową zasadą kodeksu Hammurabiego było hasło "oko za oko, ząb za ząb". Jednak w praktyce nie każdy był równy wobec prawa.

Miasto Hammurabiego kwitło za jego rządów jako jeden z najważniejszych punktów handlowych starożytności. Tam krzyżowały się szlaki handlowe, a wraz z nimi ogromne kapitały i wspaniałe towary. Babilon nie mógł na tym nie zarobić. Stał się bogatym i pięknym miastem słynącym z pięknych wiszących ogrodów - jednego z cudów świata. To znaczenie miasto utrzymało nawet po śmierci Hammurabiego, wraz z którym państwo zaczęło tracić na świetności.

Ogromnym ciosem zadanym przez zaskoczenie była wyprawa Hetytów, którzy niespodziewani zaatakowali Babilon, złupili je i uciekli. Zabrali wówczas ze sobą m.in. posąg Marduka, wielkiego boga Babilończyków, którego Hammurabi uczynił pierwszym w panteonie mezopotamskich bóstw przejętych wcześniej od Sumerów. Wywyższenie Marduka wystawia najwyższe oceny Hammurabiemu. Jest to dowodem na jego zmysł zarówno polityczny, jak i ekonomiczny. Kult babilońskiego boga ugruntował pozycję babilońskiego władcy Międzyrzecza, a uczynienie Babilonu miastem świętym w ogromnym stopniu wpłynęło na wzrost jego znaczenia i bogactwa.

Jednak jego następcy nie dorównali mu i Babilon stopniowo stawał się coraz słabszy. Wykorzystali to Kasyci, górscy rozbójnicy ze środkowego Eufratu. Odzyskali posąg Marduka i zdobyli rządy w Babilonie na cztery wieki. Babilon stał się ponownie stolica niepodległego państwa za Nabuchodonozora I w XII wieku p. n. e. Na krótko, bo niecałe dwieście lat później podbili je Asyryjczycy.

Początkowo pomagali oni Babilonowi w walkach z Aramejczykami i Chaldejczykami, którzy napadali go. Jednak stosunki pomiędzy Babilonem a królem asyryjskim nie układały się dobrze. Babilończycy spróbowali wywołać powstanie przeciwko jego władzy, co spotkało się z krwawym odwetem Asyrii. Pacyfikacja miasta w 689 roku p. n. e. była bardzo brutalna i zakończyła się wielkimi zniszczeniami.

Babilon został wkrótce odbudowany, niedługo też czekał na zemstę. Pomogli w tym Medowie, którzy byli ludem o irańskich korzeniach. Wspólnie napadli na Asyrię i położyli jej kres.

Nowa Babilonia

Babilończycy mogli na nowo budować wielkość swojego państwa. Zwłaszcza, że na ich czele stanął Nabuchodonozor II (605 - 562 rok p. n. e.). Przyszłość pokazała, że był jednym z największych wodzów w historii. Jeszcze nie będąc królem, za życia swojego ojca pokonał Egipcjan i zdobył Syrię i Fenicję. W późniejszym czasie powrócił do wojen z Egiptem, który chciał podbić, ale nie udało mu się tego dokonać. Zdobył za to prawie wszystkie ziemie należące do Asyrii, czyli Mezopotamię, Syrię, Izrael i Część Anatolii.

Znany jest ze stłumienia wielkiego powstania w Judzie. W jego wyniku zrównał Jerozolimę z ziemią, a tych mieszkańców, którzy ocaleli z rzezi, wysiedlił, zaprowadzając do Babilonii (stąd "niewola babilońska"). Był to okres największej potęgi Babilonii i jej stolicy Babilonu, z którym nie mogło się równać wówczas żadne miasto na świecie.

Wielkie państwo nowobabilońskie szybko spotkała katastrofa. Gdy zabrakło męża stanu tej miary co Nabuchonodozor II, w 539 roku p. n. e. król Persów Cyrus Wielki podbił Babilonię. Był to także kres wielkości miasta. Babilon, który stawał się centrum ogromnych mocarstw próbował ożywić Aleksander Wielki. Upatrzył sobie to miasto na stolice swojego ogromnego imperium, jednak jego przedwczesna śmierć uniemożliwiła Babilonowi powrót do miana najważniejszego miasta na świecie.