Polityka polsko-niemiecka podczas panowania Mieszka I i Bolesława Chrobrego

Polityka Mieszka I wobec cesarstwa niemieckiego

W początkowej fazie kształtowania się państwa polskiego nasze tereny były oddzielone od ziem niemieckich plemionami Wieletów, Łużyczan, Serbów. Do pierwszej rywalizacji polsko-niemieckiej doszło, gdy Otton I i margrabia Geron podbili plemię Obodrzywców w 955 r. Wówczas to oba państwa dążyły do uzyskania wpływów na Pomorzu zachodnim. Mieszko I chciał osiągnąć ten cel poprzez uzależnienie Wieletów od siebie. W roku 963 rozegrały się dwie bitwy pomiędzy Mieszkiem, a Geronem. Zwycięsko z nich wyszła strona niemiecko-wieleccka. Doprowadziło to do tego, że władca polski zawarł sojusz z cesarstwem niemieckim i zgodził się na płacenie trybutu Niemcom z ziemi Lubuskiej. Poprawiło to stosunki między Mieszkiem I, a Ottonem I. Polacy zdawali sobie sprawę, że aby wzmocnić swoją pozycję międzynarodową powinna przyjąć chrzest. Władca naszego państwa postanowił uczynić to za pośrednictwem Czechów, pomijając w tej sprawie Niemców. Tymczasem margrabia wschodnioniemiecki Hodon widząc wzrost znaczenia Polski wyprawił się zbrojnie przeciwko Mieszkowi I. Decydująca bitwa rozegrała się w 972 r. pod Cedynią, gdzie Polacy odnieśli wielkie zwycięstwo. Jej konsekwencją było zajęcie przez naszych rodaków Pomorza wraz z Wolinem i Kołobrzegiem.

Po śmierci Ottona I Mieszko wdał się w konflikt dynastyczny i poparł w sporze o tron cesarski przeciwnika Ottona II - Henryka Kłótnika. Ostatecznie tron cesarski otrzymał Otton II, dzięki czemu znów pogorszyły się stosunki polsko-niemieckie. W 979 r. cesarz wyruszył zbrojnie przeciwko Polsce. Ten atak się jednak nie powiódł i nie przyniósł żadnych korzyści dla Niemców. Śmierć Ottona II wywiązała ponownie spór o tron cesarski. Mieszko I ponownie stanął po stronie Henryka Kłótnika sprzeciwiając się linii Ottonów. Niemcy na cesarza wybrali Ottona III. Nie mógł on jednak początkowo sprawować władzy w związku z tym, że był nieletni. Tymczasowo w jego imieniu władzę sprawowała najpierw jego matka Teofano, a kiedy zmarła jej miejsce zajęła babka Ottona III. Mieszko I z czasem zaczął popierać nowego cesarza, który samodzielnie zaczął władać na tronie niemieckim w 996 r. Około 990 r. Mieszko I przyłączył do naszych ziem Śląsk przez co wywiązała się rywalizacja między tymi państwami o tereny między Łabą, a Odrą.

Polityka Bolesława Chrobrego wobec Niemieckiego

Po śmierci Mieszka I w 992 r. władzę w Polsce objął jego syn Bolesław Chrobry. Polityka polsko-niemiecka w czasie kiedy cesarzem był Otton III układała się bardzo pomyślnie. Młody cesarz dążył do tego, aby w Europie utworzyć imperium chrześcijańskie. Otton III miał rządzić zachodnią częścią zjednoczonej Europy, Bolesław natomiast jej częścią wschodnią. Ważnym elementem w polityce między tymi dwoma państwami była uroczystość zjazdu w Gnieźnie, który odbył się w 1000 r. Wówczas Otton III przekazał Chrobremu kopię włóczni świętego Maurycego oraz diadem, był to symbol niezależności Polski. Poza tym powołano arcybiskupstwo w Gnieźnie i utworzono trzy biskupstwa w Krakowie, Wrocławiu oraz w Gnieźnie. Oznaczało to, że kościół chrześcijański w Polsce został uniezależniony od niemieckiego. Tymczasem na wieść o tym wydarzeniu biskup poznański Unger sprzeciwił się podporządkowaniu arcybiskupstwu gdańskiemu twierdząc, że podlega on zwierzchnictwu papieża w Rzymie. W 1002 r. zmarł Otton III, któremu nie udało się stworzyć zjednoczonej Europy. Po jego śmierci w Niemczech ścierały się dwie przeciwstawne opcje polityczne odnośnie dalszej polityki w stosunku do Polski. Pierwszą z nich było kontynuowanie zamierzeń Ottona III, druga z kolei opierała się na ekspansji na tereny wschodnie. Ostatecznie Niemcy na swojego cesarza wybrali Henryka II, który popierał politykę podboju terenów na wschodzie. To sprawiło, że znów pogorszyły się stosunki polsko-niemieckie.

Bolesław Chrobry zdawał sobie sprawę z tego, że Niemcy prędzej czy później zaatakują ziemie polskie, dlatego postanowił działać pierwszy. Po śmierci Eklecharda, który rządził na Miśni, przyłączył do Polski jego ziemie wraz z Łużycami. Następnie władca Polski wmieszał się w spór o tron w Czechach, w którym również uczestniczył po przeciwnej stronie cesarz Henryk II. Strona polska popierała Bolesława Rudego, Niemcy z kolei Jaromira. W tej rywalizacji zwyciężył imiennik polskiego władcy, który objął tron czeski. Wkrótce jednak jego panowanie nie spodobało się miejscowej ludności przez co został wygnany z kraju. Bolesław Rudy udał się do Polski, tam z rozkazu Chrobrego został oślepiony. To umożliwiło polskiemu władcy objęcie władzy w Czechach. Cesarz niemiecki był zajęty w tym czasie walką z opozycją w swoim kraju, dlatego nie mógł pokonać strony polskiej w tym konflikcie. W związku z tym zażądał od Bolesława Chrobrego, aby zapłacił mu trybut z ziem czeskich. Polska się na to nie zgodziła. Następnie wywiązał się w Czechach bunt skierowany przeciwko Chrobremu i musiał on ustąpić z tronu, który objął Jaromir. Ta sytuacja nie poprawiła stosunków polsko-niemieckich, ale pogorszyła tylko sprawę. Wywiązała się wojna o Milsko i Łużyce, która trwała od 1002 do 1018 r. Była ona podzielona na trzy etapy.

Pierwszy z nich trwał od 1004-1005 r. W tym czasie Henryk II sprzymierzył się z Jaromirem oraz z księciem bawarskim i wspólnie wyruszyli zbrojnie na Polskę. Zajęli Łużyce, Budziszyn i doszli aż pod Poznań, gdzie podpisano pokój. W jego wyniku Polska utraciła Milsko i Czechy.

Drugi etap konfliktu polsko-niemieckiego rozegrał się w latach 1007-1013. Tym razem to Bolesław Chrobry wyruszył na Milsko, wówczas udało mu się odzyskać Łużyce i Milsko wraz z Budziszynem. Cesarz niemiecki dwukrotnie próbował odbicia tych ziem z rąk Polaków w 1009 i 1010 r., lecz bez powodzenia. W konsekwencji doszło do zjazdu w Marseburgu w 1013 r. Podpisano porozumienie między dwiema stronami konfliktu. Polska otrzymała Milsko i Łużyce, ale była zobowiązana płacić trybut z tych ziem na korzyć Niemiec. Oprócz tego Henryk II zgodził się na udzielenie pomocy zbrojnej przeciwko Rusi, na którą szykował się władca polski. Chrobry natomiast miał wesprzeć cesarza w jego wyprawie na Rzym. W 1014 r. cesarz niemiecki wyprawił się zbrojnie na Rzym, lecz strona polska nie wywiązała się z obietnic zawartych w Marseburgu. Było to przyczyną trzeciego etapu wojny polsko-niemieckiej.

Ostatnia część wojny o Milsko i Łużyce rozegrały się w latach 1015-1018. Henryk II postanowił zaatakować Polskę z dwóch stron. Od zachodu w okolicach Krosna oraz z północy. Władca Polski rozbił wojsko cesarskie, które nadciągało z północy, co skutecznie osłabiło siły niemieckie. W 1017 r. Henryk II przepuścił oblężenie na Głogów, które trwało 3 tygodnie. Ostatecznie wojska cesarskie wycofały się spod grodu i ruszyły w kierunku Czech. Konflikt polsko-niemiecki trwający od 1002 r. zakończył się w 1018 r. pokojem podpisanym w Budziszynie. Układ ten przyznawał Polakom Milsko i Łużyce. W 1024 r. zmarli Henryk II i obecny papież, wspólnie opowiadający się wcześniej przeciwko polityce Bolesława Chrobrego. Był to dobry moment dla Polski, aby zacząć starania o koronę dla naszego kraju. Cel został osiągnięty tuż przed śmiercią Bolesława Chrobrego w 1025 r.