Mieszko I to pierwszy historyczny książę Polski, władał ziemiami Polan a także Wielkopolską, Kujawami, Mazowszem, Pomorzem Zachodnim. Poprzednikami Mieszka na urzędzie księcia byli Siemowit, Leszek i Siemomysł, władza była dziedziczna a siedzibą państwa Polan było Gniezno.

W 967 roku udało się Mieszkowi pokonać Wieletów w walkach o ujście Odry a w 972 roku niemieckiego hrabiego Hodona w bitwie pod Cedynią zdobywając władzę nad Pomorzem Zachodnim. W 990 roku udało mu się też po wojnie z Czechami zdobyć Śląsk. Państwo polskie pod koniec X wieku obejmowało 250 tys. kilometrów i zamieszkane było przez milion osób. Nie był to jednak kraj jednolity, ludność co prawda mówiła tym samym językiem i wyznawała wiarę w tych samych pogańskich bogów dominowała jednak więź plemienna. Stąd jednym z naczelnych zadań Mieszka I stała się integracja kraju.

Mieszko I oparł się w swych rządach na sojuszu z Czechami, w wyniku, którego poślubił córkę króla czeskiego Bolesława - Dobrawę w 965 roku, a następnie przyjął chrzest dokonując tym samym chrystianizacji całego kraju. Chrystianizacja Polski miała przyczynić się do integracji kraju a także do uchronienia go od przymusowych akcji chrystianizacyjnych z zewnątrz, zwłaszcza z Niemiec. Chrzest niebotycznie wzmocnił pozycję Polski na arenie międzynarodowej oraz umocnił dobre stosunki z Czechami i cesarstwem. Jednocześnie przyczynił się do rozwoju architektury, sztuki i nauki. Akcja chrystianizacyjna w państwie polskim kierowana była z biskupstwa misyjnego w Poznaniu, na czele którego stanął biskup Jordan z Lotaryngii.

Pod koniec życia Mieszko wydał dokument "Dagome iudex", który do naszych czasów zachował się jedynie w odpisie a oznaczał poddanie kraju pod opiekę papiestwa.

Władza w państwie po śmierci Mieszka została podzielona między jego synów. Szybko jednak kontrolę przejął Bolesław zwany Chrobrym. Podtrzymywał on dobre stosunki z cesarstwem a także zaczął wysyłać misje chrystianizacyjne na tereny zamieszkane przez pogańskich Prusów. Jedną z nich powierzył wygnanemu z Pragi biskupowi Wojciechowi, który w jej trakcie poniósł męczeńską śmierć. Bolesław wykupił jego ciało i złożył w Gnieźnie.

Przy okazji pielgrzymki cesarza Ottona III do grobu Świętego Wojciecha doszło do słynnego zjazdu gnieźnieńskiego. W jego trakcie postanowiono o utworzeniu arcybiskupstwa w Gnieźnie niezależnego od arcybiskupstwa w Magdeburgu a także o utworzeniu trzech biskupstw w Krakowie, Kołobrzegu oraz we Wrocławiu. Arcybiskupstwo w Gnieźnie objął brat zamordowanego Wojciecha Radzim Gaudenty. Ponadto cesarz włożył na głowę Bolesława diadem cesarski oraz wręczył mu włócznię Świętego Maurycego, co odczytywano jako zgodę na koronację Bolesława.

Stosunki z cesarstwem pogorszyły się, gdy zmarł Otton III a na tronie cesarskim zastąpił go niechętny Polsce Henryk II. Nie było już mowy o popieraniu pomysłu koronacji Bolesława, doszło za to w 1002 roku do wybuchu wojny, która toczyła się w trzech etapach i zakończyła ostatecznie w 1018 roku. Wojnę rozpoczął Bolesław, który zajął Misko, Miśnię i Łużyce. Jednocześnie objął lennie podporządkowany cesarstwu tron czeski i nie złożył z niego hołdu Henrykowi II. Wkrótce musiał opuścić Pragę, ale udało mu się zachować Morawy i Słowację. Pierwsza faza wojny z cesarstwem zakończyła się w 1005 roku pokojem w Poznaniu. W trackie drugiego etapu wojny w latach 1007-1013 Bolesław znów zajął Misko i Łużyce, na mocy pokoju w Merseburgu mógł zachować Milsko i Miśnię, ale jako lenno cesarskie. Najsilniejszy atak wojsk cesarskich nastąpił w roku 1017, gdy próbowały one zdobyć gród Niemczę. Po akcji zakończonej niepowodzeniem wojska cesarskie odstąpiły od oblężenia i wycofały się. Ostatecznie pokój między cesarzem a Bolesławem Chrobrym został podpisany w Budziszynie w 1018 roku. Strona polska uzyskiwała prawo do Miska i Łużyc a cesarz miał wesprzeć Polskę w planowanej wyprawie na Ruś Kijowską.

Po zakończeniu konfliktu z cesarstwem Bolesław postanowił zając się kwestią Rusi. Za rządów Włodzimierza stosunki obu państw układały się pokojowo. Po śmierci Włodzimierza doszło jednak do walk dynastycznych, w których Bolesław poparł swego zięcia Świętopełka. W 1018 roku wyprawa Bolesława przywróciła tron Świętopełkowi a Bolesław przyłączył do Polski Grody Czerwieńskie. Nie długo, jednak Świętopełk utrzymał się na tronie ruskim, a gdy władzę na Rusi przejął Jarosław Mądry Bolesław nawiązał z nim przyjazne stosunki nie interweniując już na rzecz swego zięcia.

Ostatnim ale wieńczącym panowanie Bolesława Chrobrego wydarzeniem była jego koronacja, która miała miejsce prawdopodobnie w Wielkanoc roku 1025 w Gnieźnie. Bolesław wykorzystał dogodny moment po śmierci cesarza, by uzyskać zgodę papieża na koronację. Wkrótce po tym fakcie zmarł a potomni nadali mu przydomek Wielki lub Chrobry.

Dwaj pierwsi władcy polscy dokonali ogromnego dzieła budując państwo z konglomeratu niezależnych od siebie ziem zamieszkiwanych przez wiele obcych sobie plemion. Nie skupili się jedynie na ekspansji zewnętrznej ale zajęli się także integracją wewnętrzną państw polskiego. Kamieniem milowym było przyjęcie chrztu, które przypieczętowało narodziny suwerennego państwa polskiego. Ludność polska trudniła się przede wszystkim rolnictwem, w miastach zajmowano się rzemiosłem i handlem. Ludność wolna zobowiązana była do danin na rzecz księcia, najczęściej w postaci zboża czy innych płodów. Dobra te przechowywano w grodach, gdzie oczekiwały na wizytę księcia i jego dworu. Książe ze względu na trudności aprowizacyjne i olbrzymie koszty nie posiadał stałej siedziby a podróżował z całym dworem oraz drużyną rycerską po kraju, od grodu do grodu. Umożliwiało mu to kontrolę państwa, ściąganie danin a także sprawowanie sądownictwa w sprawach zastrzeżonych dla niego. Pośród ludności państwa istniała grupa tzw. ludności służebnej zobowiązanej do specjalnych posług na rzecz księcia i jego dworu, np. wypieku pieczywa stąd nazwa osady - Piekary czy do wyrobu grotów - Grotniki. Podstawową siłą zbrojną była drużyna rycerska złożona z kilku tysięcy żołnierzy, doskonale uzbrojonych i wyćwiczonych. Pozostawała ona wraz z rodzinami na utrzymaniu księcia. W sytuacji nagłego i poważnego zagrożenia z zewnątrz pod broń powoływano pospolite ruszenie wolnej ludności. Dla księcia zastrzeżone było czerpanie dochodów z regaliów, a więc z ceł, myt, kopalń, bicia monety. Obydwaj władcy przykładali dużą wagę do rozbudowy fortyfikacji oraz grodów granicznych, będących doskonałą linią obrony w razie nagłego ataku z zewnątrz.