Lud Mexicas znany jest powszechnie pod nazwą Azteków. W roku 1111 n.e.  rozpoczął on poszukiwania dogodnych terenów do osiedlenia się. Podczas 69 lat wędrówki Aztekowie starali się podbić okoliczne plemiona, ale bez większych rezultatów.  Dopiero w roku 1325 znaleźli się nad jeziorem Texcoco gdzie powstała ich siedziba - Tenochtitlán (nazwa nawiązuje do Tenocha, pełniącego wówczas funkcję wodza oraz kapłana azteckiego). Założono wtedy drugą osadę – Mexico. Pierwszym historycznym władcą państwa azteckiego był Acamapichtla (1366-96). Intensywny okres podbojów rozpoczął się dopiero w 1425 roku, za rządów Izcoatla (1427-40). Udało mu się wówczas stworzyć ligę trzech miast: Tenochtitlanu, Texcoco, Tlacopanu, co miało miejsce około 1430 roku. W połowie XV wieku Aztekowie dotarli aż do wybrzeży Zatoki Meksykańskiej, pod koniec tegoż wieku do przesmyku Tehuantepec, potem do rzeki Panuco i Gwatemali na wschodzie. Granice państwa rozszerzył przede wszystkim  Montezuma I ( 1440-1468), Axajacatl ( 1469-1481) oraz Montezuma II (1503-20).

Podstawą organizacji społecznej Azteków był klan, pięć klanów tworzyło fratrię, a kilka fratrii plemię. Plemiona zaś federację. Ani plemiona ani federacje nie posiadały jednak jednolitej władzy centralnej, każde plemię miało swoich naczelników. Oprócz naczelników władzę każdego plemienia stanowiła rada, w której zasiadali przedstawiciele danego klanu. Rozpatrywała sprawy przedłożone wcześniej przez poszczególne klany, zatwierdzała wybory urzędników, podejmowała decyzje w sprawie wojny i pokoju. Organem zwierzchnim w stosunku do rady była plemiennej była wielka rada, w której zasiadali naczelnicy klanów, członkowie rad plemiennych i kapłani. Jej decyzje były nieodwołalne. Rada dokonywała wyboru czterech władców, w tym najważniejszego czyli  tlacatecuhli - sprawującego naczelną władzę w państwie, otoczonego kultem religijnym. Głównym ośrodkiem miejskim federacji azteckiej był Tenochtitlan. Mieszkało w nim na przełomie XV i XVI wieku od 50 do 600 tysięcy ludzi.  Najwięcej miejsca zajmowały świątynie, do największych zalicza się El Templo Mayor, liczącą około 30 metrów wysokości. Na szczycie piramidy znajdowały się sanktuaria poświęcone najważniejszym bogom tj. Tlalokowi i Huitzilopochtli. Najbogatsi Aztekowie posiadali wielkie domostwa ustawione wzdłuż placów tzw. patios. Ich mury były pokryte malowidłami, niższych warstw nie było stać na murowane domy, więc mieszkali w drewnianych budynkach.

Państwo Azteków było posiadało militarną organizację, gdyż to właśnie wojna była źródłem istnienia i funkcjonowania państwa. Opierało się ono na polityce ekspansywnej, źródłem dochodów były ciągłe zwycięskie wojny oraz łupy i daniny składane przez podbite przez Azteków  plemiona. Organizację społeczną przejęli Aztekowie od istniejących podbitych przez siebie ludów. Najwyższa władza znalazła się w rękach dziedzicznego monarchy (hueytlatloani). Dwór królewski  obejmował urzędników, wojskowych i kapłanów, rekrutujących się spośród najwyższych warstw społeczeństwa azteckiego. Władcę otaczali również poborcy podatkowi, sędziowie i oraz kuglarze i poeci.

 Ważną rolę przypisali Aztekowie armii, złożonej z zawodowych, świetnie wyszkolonych wojowników. Warstwy pośrednie w drabinie społecznej, reprezentowali głównie kupcy i rzemieślnicy. Służba wojskowa obowiązywała wszystkich mężczyzn, uzbrojenie składało się z łuków, maczug, drewnianych mieczy, miotaczy pocisków oraz drewnianych tarcz.  Podstawą gospodarki było rolnictwo, rolnicy tworzyli najniższą warstwę społeczną. Aztekowie  trudnili się przede wszystkim  rzemiosłem, głównie garncarstwem, tkactwem, górnictwem i obróbką metali, chociaż nie znali koła garncarskiego, to według historyków,  ich wyroby stały na dość wysokim poziomie. Nie posiadali żadnych większych osiągnięć technicznych, korzystając głównie z dokonań swoich poprzedników. W astronomii nawiązywali do Majów, w kwestii kalendarza, sporządzonego głównie dla potrzeb rolnictwa znali dwa systemy, jeden liczący 365 dni oraz drugi złożony z 260. Liczenie opierało się na systemie, za którego podstawę uchodziła liczba 20, nie znali jednak zera. Posługiwali się pismem hieroglificznym, znali również fonetyczne i ideograficzne.  Niestety nie zachowały się żadne zabytki piśmiennictwa azteckiego do czasów współczesnych, uległy bowiem zniszczeniu. 

Aztekowie wyznawali politeizm astrobiologiczny, głównym bogiem był Huitzilopochtli. Oprócz tego Aztekowie czcili: boga stwórcę którym był Ometecuhtli (Ometeótl) oraz jego żonę Omecihuatl. Byli oni uważani za założycieli panteonu bogów, a co za tym idzie traktowani  jako stwórcy człowieka. Ponadto oddawano cześć boską Quetzalcóatlowi, opiekującemu się kapłanami. Tezcatlipoc symbolizował letnie słońce, opiekował się nauka i tańcami. Czczono też Tlaloca, bożka deszczu, jego żonę Chalchihuitlicue opiekunkę wód. Rolnicy ponadto oddawali cześć Chicomoecoatli, która była odpowiedzialna za urodzaj i Xipe Tótecowi  bożkowi płodności. Religia Azteków, na którą w dużej mierze wpłynęła wojna odznaczała się dużym okrucieństwem, jednym z ważniejszych obrzędów było składanie ofiar z ludzi, dokonywane podczas tortur i męczarni. Zaś same uroczystości obrzędowe wyglądały jak  widowiska. Aztekowie uważali, że są narodem wybranym, dlatego ważną funkcję w czasie wszelkich obrzędów odgrywała krew, którą wedle zwyczaju poświęcano bogom. Wyrwane z rozdartej piersi ofiar serca składano w ofierze poszczególnym bóstwom, a następnie krojone zwłoki spożywano w czasie rytualnej uczty. I tak, podczas 14 wielkich świąt w ciągu jednego roku, jak podają źródła historyczne, Aztekowie składali krwawe ofiary nawet  z około 20 tysięcy ludzi. Byli to przede wszystkim jeńcy wojenni, głównie kobiety, które przed śmiercią tańczyły, aby wejściem w trans przygotować się na tragiczny koniec. Elementem religii była wiara w życie po śmierci oraz w istnienie piekła i raju, dusze zmarłych wędrowały najpierw do krainy dziesięciu podziemnych rzek, a stamtąd do raju lub piekła. Do raju mogły trafić dusze wojowników, którzy ponieśli śmierć w walce lub tych, którzy jako ofiary zostali zamordowani na cześć bogów.

Powodem klęski państwa Azteków było podporządkowanie jego funkcjonowania wojnie i religii. Wojny były źródłem ofiar składanych bogom, co zapewniało państwu Azteków pomyślność. 

W listopadzie 1518 roku na podbój Meksyku wyruszył Ferdynand Cortez mając do dyspozycji około 800 ludzi, konie i broń. Jego celem było zajęcie Tnochtitlanu i przejęcie bogactw azteckich. Kiedy w listopadzie 1519 roku wkroczył ze swymi ludźmi do siedziby Azteków, Montezuma II powitał go w sposób bardzo uroczysty, wierzono bowiem, że jest on wcieleniem boga Quetzalcoatla. Według wierzeń azteckich Quetzalcoatl miał białą skórę, toteż uznano Corteza za boga. Po wylądowaniu Cortez kazał spalić okręty, by tym samym zmusić swych żołnierzy do większego wysiłku i zwycięstwa, bowiem nie było drogi odwrotu. Pojawienie się konkwistadorów wywołało duże wrażenie na Aztekach, gdyż do tej pory nie widzieli takiego uzbrojenia i zwierząt, jakimi dysponowali Hiszpanie.  Szybko udało się konkwistadorom zdobyć zaufanie innych plemion, podbitych przez Azteków, co doprowadziło do tego, że na czele tysięcy ludzi stanęła garstka hiszpańskich wojowników. Po zawładnięciu Tenochtitlanem, Montezuma został uwięziony. Hiszpanie dokonali masakry ludności stolicy, doprowadziło to do wybuchu powstania antyhiszpańskiego Tenochtitlanu, które zakończyło się wyparciem konkwistadorów z miasta. Niestety nie na długo, w 1521 roku, po zgromadzeniu przez Corteza większych sił miasto zostało zdobyte. Cuahtémoc, wybrany nowym władcą po śmierci Montezumy, został zmuszony do 13 sierpnia 1521 do zawieszenia broni. Konkwistadorzy zniszczyli stolicę państwa Azteków, zakładając na miejscu ruin nową osadę - Meksyk, a na podbitych obszarach tzw. Nową Hiszpanię w 1522 roku.