Na świecie istnieją cztery główne religie, trzy z nich są monoteistyczne (chrześcijaństwo, islam i judaizm) i jedna politeistyczna (hinduizm).

Hinduizm jest religią nie posiadającą swojego założyciela i "istniejącą od zawsze". Z niej wywodzi się buddyzm, dżinizm. Religia ta głosi, że wszystkie drogi prowadzące do boga są dobre. Hinduizm nie jest religią jednorodną - istnieje około 10 tysięcy kultów hinduistycznych. Ma około 800 milionów wyznawców zamieszkujących głównie Półwysep Indyjski. Główne zasady tej religii:

  • jest nieskończenie wiele bogów i wszystkie są wcieleniami Brahmy, Brahma jest wieczny, natomiast jego wcielenia giną lub ulegają przekształceniom w inne;
  • wszystkie żyjące istoty posiadają dusze, poczynając od robaka na człowieku kończąc, wszystkie dusze są tak samo ważne;
  • dusze podlegają reinkarnacji (po śmierci jednego ciała, przechodzą w inne, dusza człowieka, może przejść w ciało zwierzęce i odwrotnie);
  • w czasie reinkarnacji dusze zmieniają swoją pozycję w hierarchii - za złe uczynki przesuwają się w dół, za dobre w górę. Na szczycie hierarchii możliwe jest złączenie duszy z Brahmą lub jego wcieleniem - jest to cel każdego wyznawcy tej religii.

Święte księgi hinduizmu to wedy. Większość wyznawców uznaje krowy za zwierzęta święte. Wyznawcy hinduizmu mają obowiązek:

  • założyć rodzinę;
  • wychować dzieci;
  • odbyć wędrówkę nad Ganges lub inne miejsce święte.

Najstarszą religią monoteistyczną jest judaizm - zaczął się kształtować około 1800 lat p.n.e. około 5 milionów mieszka w Izraelu, a ponad 5,5 miliona w diasporze, głównie w Stanach Zjednoczonych. Początki judaizmu wiążą się z wyjściem patriarchy Abrahama z Uhr Chaldejskiego do ziemi Kanaan. Podstawą tej religii jest wiara w jednego Boga - Jahwe, który stworzył świat i nim kieruje. Izraelici zawarli z Jahwe przymierze. Oczekują przyjścia Mesjasza. Świętą księga jest Pięcioksiąg Mojżeszowy (Tora). Korzysta się też z mądrości zapisanych w Talmudzie. Obecnie judaizm dzieli się na ortodoksyjny, reformowany (postępowy) i konserwatywny.

Normy przestrzegane przez ortodoksyjnego Żyda:

  • osiem dni po narodzinach dziecko płci męskiej jest obrzezane;
  • za dorosłych uznaje się dziewczynki w wieku 12 lat i chłopców w wieku 13 lat. Moment wejścia w dorosłość nosi nazwę bar micwy (u chłopców) i bat micwy (u dziewcząt);
  • od momentu wejścia w dorosłość obowiązuje zakaz przebywania w zamkniętym pomieszczeniu dwóch osób przeciwnej płci nie spokrewnionych ze sobą;
  • małżeństwo i posiadanie dzieci;
  • na łożu śmierci winno wyznać się swoje grzechy;
  • w ciągu dnia należy odmówić trzy modlitwy;
  • spożywać można tylko żywność koszerną;
  • obowiązkowe święcenie szabatu - zakaz wykonywania wszelkiej pracy od zmroku w piątek do zmroku w sobotę;

Najważniejsze święta judaistyczne:

  • Rosz ha-Szan - Nowy Rok;
  • Jom Kipur - Dzień Pojednania;
  • Sukkot - Święto Namiotów;
  • Purim;
  • Chanuka;
  • Pascha.

Pierwszą religią wywodzącą się od judaizmu jest chrześcijaństwo. Wyznawców wszystkich odłamów chrześcijaństwa jest około dwa miliardy, z czego blisko miliard to katolicy, pół miliarda protestanci, 150-200 milionów prawosławni, 60 milionów anglikanie i 30 milionów wyznawcy kościołów przedchalcedońskich. Powstanie chrześcijaństwa związane jest z życiem i nauczaniem Jezusa Chrystusa, syna bożego, zesłanego na ziemię dla zmazania grzechów ludzkości. Świętą księgą chrześcijan jest Pismo Święte składające się ze Starego i Nowego Testamentu. Pierwszy rozłam w chrześcijaństwie ma miejsce w 1054 - nastąpił wtedy podział na chrześcijaństwo zachodnie podległe papieżowi i wschodnie nie uznające jego zwierzchnictwa. Rozłam w chrześcijaństwie zachodnim nastąpił w pierwszej połowie XVI wieku na protestantyzm i katolicyzm. Dążono do zjednoczenia prawosławia i katolicyzmu przez podpisanie unii brzeskiej, jednak nie udało się to. Wierni prawosławni, którzy uznali zwierzchnictwo papieża to greko-katolicy (unici), zachowali natomiast całą wschodnią obrzędowość.

Doktryna prawosławna opiera się na ustaleniach pierwszych siedmiu soborów powszechnych i naukach ojców kościoła. Odrzuca: odpust, istnienie czyśćca, dogmaty o niepokalanym poczęciu i wniebowzięciu Matki Bożej, prozelityzm i celibat.

Protestantyzm nie uznaje kultu Matki Bożej. W czasie nabożeństwa chleb i wino jest symbolem ciała i krwi Jezusa podczas gdy w kościele rzymsko-katolickim następuje przemiana chleba i wina w ciało i krew Chrystusa.

Drugą religią wywodzącą się z judaizmu jest islam. Świętą księgą jest koran. Wyznawcy to głównie Arabowie. Początki związane są z osobą proroka Mahometa (VII w. n.e.), bogiem jest Allach, Abraham i Jezus byli podobnie jak Mahomet prorokami. Główne zasady islamu to:

  • wiara w Allacha;
  • ścisły post od świtu do zmierzchu w miesiącu ramadan, nie obowiązuje on osób starszych, dzieci, kobiet w ciąży i karmiących, podróżnych;
  • modlitwa pięć razy dziennie;
  • jałmużna;
  • jeśli środki na to pozwalają przynajmniej jedna pielgrzymka do Mekki;
  • święta wojna w obronie wiary (dżihad);
  • zakaz spożywania mięsa wieprzowego.

Współczesne tendencje w religiach:

  • wzrost znaczenia religii monoteistycznych kosztem religii politeistycznych;
  • dążenie do ekumenizmu w chrześcijaństwie- pojednanie kościołów chrześcijańskich;
  • wzrastająca liczba ateistów.