Średniowiecze obfituje w różne postawy w stosunku do świata oraz Boga. Stwórca jest wszędzie postrzegany jako ten, który panuje i dominuje nad ziemią, co oznacza, że człowiek musi mu być podporządkowany. Scholastyka jako nauka, podejmuje temat człowieka muszącego udowodnić prawdę religijną przez wiarę. Filozofia wywodząca się od świętego Augusta - augustynizm - uznaje istotę ludzką jako zawieszoną w hierarchii pomiędzy zwierzętami a aniołami, a dodatkowo postawioną w sytuacji rozdarcia wewnętrznego. Kolejnym jej założeniem jest to, że raz ustalonego porządku nie powinno się naruszą, aby nie wzniecić gniewu Boga, było to zgodne z etyką panującego wówczas również tomizmu. Święty Franciszek jest reprezentantem franciszkanizmu (ta filozofia jest opisana między innymi w Kwiatkach świętego Franciszka). Jest to przykład filozofii wiary, która opiera się na miłości do wszelkich stworzeń i na miłosierdziu względem nich. Dominowały takie cechy jak ubóstwo, braterstwo oraz podporządkowanie się postaciom biblijnym.
Bogurodzica jest wyznaniem do Najświętszej Marii Panny z prośbą o wstawiennictwo u Boga.
Pieśń o Rolandzie jest przedstawieniem wierności rycerza Bogowi, ojczyźnie, władcy oraz własnemu honorowi. U podstaw widnieje postawa tyrtejska, do której zostały dodane zasady moralne i kodeks postępowania, który dyktuje warunki od chwili pasowania rycerza do momentu jego śmierci.
Boska Komedia Dante Alghieri jest opisem pielgrzymki do świata umarłych. Jest to swojego rodzaju podsumowanie całej wiedzy i wiary średniowiecza.
