Urodzajne gleby obszaru Wyżyny Lubelskiej są idealne pod uprawę chmielu i tytoniu. Różnorodność krajobrazu kształtowana jest przez piaszczyste wydmy, przypominające swym kształtem i budową wydmy nadmorskie, obszary porośnięte charakterystyczną górską roślinnością oraz zaskakująco piękne, szumiące wodospady rzeki Tanew.

Historycznie obszar ten odegrał ważne znaczenie dziejach Polski - tutaj zawiązała się unia polsko-litewska, Jan Zamoyski zdecydował się wybudować tu od podstaw "miasto idealne" - Zamość. Na Wyżynie Lubelskiej znajduje się najstarsza w kraju a ciesząca się światową sławą stadnina koni - Janów Podlaski. Największy powód do dumy Lubelszczyzna posiada w "szkole orląt" w Dęblinie, w której kształcili się najlepsi, polscy piloci.

Województwo Lubelskie położone jest w południowo-wschodniej części Polski. Jego granice obejmują obszar falistej Niziny Południowopodlaskiej, równiny Polesia z bagnami, torfowiskami i jeziorami, pociętej wąwozami i dolinami rzek Wyżyny Lubelskiej oraz Wyżyny Zachodniowołyńskiej. Z południa granicę tego regionu stanowi wał Roztocza z Wapieliną (o wysokości 387m) - najwyższym wzniesieniem Lubelszczyzny. Wał ten oddziela Wyżynę Lubelską od niżej położonej Kotliny Sandomierskiej. Województwo to charakteryzuje się niskim stopniem zalesienia, ale w krajobrazie nie brak większych kompleksów leśnych: Puszczy Solskiej, Lasów Janowskich, Lasów Parczewskich czy Lasów Włodawskich.

Województwo to rozpięte jest pomiędzy dwoma rzekami: Wisłą z zachodu i Bugiem od wschodu. Lubelszczyzna sąsiaduje z województwami: podlaskim, mazowieckim, świętokrzyskim, podkarpackim. Sąsiadami zagranicznymi tego regionu są: Białoruś i Ukraina. Województwo Lubelskie ustanowione zostało na powierzchni 25 155 km2. Jest trzecim, co do wielkości, województwem w Polsce. Zamieszkiwane jest przez 2 242 tys. mieszkańców. Charakteryzuje się słabym zaludnieniem - na 1km2 przypada 89 osób (średnia krajowa to 124 osoby na 1km2). W podziale administracyjnym województwo to podzielone zostało na 20 powiatów, 4 miasta posiadają prawa powiatów oraz 212 gmin i 40 miast. Stolicą województwa jest Lublin. Głównymi miastami są: Chełm, Zamość, Biała Podlaska, Puławy. Ziemie województwa położone są w dorzeczu Wisły. Najważniejszymi rzekami, przepływającymi przez to województwo są: Wisła, Bug, Wieprz, Krzna, Bystrzyca i Huczwa. Przez jego obszar przebiega najdłuższy kanał w Polsce, mający długość 140 km a pochodzący z 1961 r.: kanał Wieprz - Krzna.

Lubelszczyzna to najsłabiej zalesione województwo w Polsce. Przyczyna tego stanu jest występowanie bardzo żyznych gleb, wykorzystywanych pod uprawę. Na jego obszarze założono dwa parki narodowe: Roztoczański i Poleski oraz utworzono wiele parków krajobrazowych: Kazimierski, Kozłowiecki, Pojezierza Łęczyńskiego, Nadwieprzański, Poleski, Sobiborski, Chełmski, Strzelecki, Skierbiszowski, Szczebrzeszyński, Krasnobrodzki, Krzczonowski, Wrzelowiecki, Podlaski, przełomu Bugu. Granicami parku krajobrazowego objęto również większą część Lasów Janowskich czy Puszczy Solskiej. Tereny, na których występuje znaczne zagrożenie ekologicznie, znajdują się w okolicach Puław i Chełma. Lubelszczyzna objęta jest wpływami klimatu kontynentalnego - występują tu znaczne wahania temperatur rocznych, gorące lata i mroźne zimy. Cechą charakterystyczną regionu jest występowanie przymrozków na przełomie kwietnia i maja. Śnieg najdłużej zalega na Roztoczu, jest to również rejon najmniejszego zachmurzenia w Polsce.

Ślady osadnictwa na tym terenie pochodzą już z czasów paleolitu. W X w. prowadził tędy ważny szlak handlowa z Kijowa do Krakowa i Pragi. Główna osadą był gród Czerwień - obecna wieś "Czermno" w powiecie hrubieszowskim. Zachodnia część ziem lubelskich, pomiędzy dolinami rzek Wisły a Wieprza została przyłączona do tworzącego się Państwa Polskiego za czasów Mieszka I. W XII i XIII wieku Lubelszczyzna należała do księstwa sandomierskiego. Ziemie te kilkakrotnie najeżdżane były przez Tatarów, wojska litewskie i ruskie, a Lublin przez krótki okres (na przełomie XIII i XIV w.) znajdował się w granicach Rusi. Wschodnia część województwa, pomiędzy dolinami rzek Wieprza i Bugu, od X do XIV wieku była terenem, o który Polska i Ruś prowadziły zacięte spory. Zwane były wówczas Grodami Czerwieńskimi. W 981 r. przejął je pod panowanie książę kijowski Włodzimierz Wielki, a od 1018 do 1031 roku za sprawą Bolesława Chrobrego należały one do Polski. W 1031 roku ponownie zajął je książę kijowski Jarosław Mądry i przez okres około 300 lat znajdowały się one w rękach książąt ruskich. Lennem polskim stały się one za panowania Kazimierza Wielkiego (1340- 1366). Ziemie: chełmska ( z Chełmem) i bełska (z Bełzem w granicach dzisiejszej Ukrainy) zostały przyłączone do Korony pod koniec XV wieku. Jednocześnie obszary na północnym - wschodzie (obecnie powiat bielski i część włodawskiego) zostały wcielone do Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Wiek XIV to okres spokoju na tych ziemiach, a to za sprawą zawarcia Unii Polsko-Litewskiej w Krewie (w 1385 roku). Przez Lubelszczyznę prowadził szlak polityczny, którym król podróżował z Krakowa do Wilna. Dzięki temu szanse rozwoju zyskał handel międzynarodowy (na kierunkach: wschód-zachód i północ-południe). W XV i XVI wieku nastąpił okres znacznego rozwoju Lublina. W 1474 roku w czasach panowania Kazimierza Jagiellończyka, stworzono województwo lubelskie, które było niezależne od władz sandomierskich. Nie zajmowało ono współczesnego obszaru województwa, lecz jedynie jego część zachodnią. Po zawarciu unii lubelskiej (w 1569 roku) Lubelszczyzna stała się jeszcze ważniejsza na polskiej scenie politycznej. Lublin stał się siedzibą obrad sejmu i Trybunału Koronnego oraz miejscem słynnych jarmarków. Na przełomie wieków XVI i XVII nastąpił okres "złotego wieku" dla tych terenów. Rozwijały się miasta, wymiana handlowa i rzemiosł. Rody gromadziły swe wielkie majątki - Firlejowie, Tarnowscy, Zamoyscy stawali się magnatami. Hetman wielki koronny Jan Zamoyski założył tutaj "miasto idealne", miasto twierdzę - Zamość. W nim rozwijano kulturę i sztukę. W 1594 roku została powołana do życia Akademia Zamojska (trzecia po krakowskiej i wileńskiej).

Zahamowanie rozwoju tego regionu miało miejsce podczas wojen w połowie XVII wieku. Lubelszczyzna została splądrowana w wyniku powstania Chmielnickiego (1648-1654), wojny polsko - rosyjskiej (1654- 1656), najazdu szwedzkiego ( 1655- 1656) i przemarszów oddziałów siedmiogrodzkich, współpracujących ze Szwedami (1657). Drugi okres zniszczeń miał miejsce na początku XVIII wieku - podczas wojny północnej (walki toczyli miedzy sobą: Szwecja - Ruś - Księstwo Saskie). Okres odbudowy gospodarki zapoczątkowano w drugiej połowie XVIII wieku. Reformy nie doszły do skutku a na drodze ich realizacji stanęły rozbiory Polski. Po trzecim rozbiorze całe obecne województwo lubelskie znalazło się w granicach austriackich. W 1809 roku region ten wyzwolił spod panowania zaborcy książę Józef Poniatowski i dołączył do ziem Księstwa Warszawskiego. Do życia powołano dwa departamenty: lubelski w części południowej (z Lublinem, Chełmem i Zamościem) i siedlecki w części północnej (z Siedlcami, Sokołowem Podlaskim, Białą Podlaską i Włodawą). Wschodnią granicę z Rosją ustanowiono na linii Bugu, zachodnią wzdłuż biegu Wisły. Do momentu rozpoczęcia powstania listopadowego (w latach 1830- 1831) głównym ośrodkiem kulturalnym za wyjątkiem Lublina były Puławy, gdzie swe posiadłości posiadał ród magnacki Czartoryskich. Ich mecenat miał na celu utworzenie tam "Polskich Aten". Po powstaniu teren ten dotknięty został silnymi prześladowaniami i rusyfikacją.

Gwałtowny rozwój gospodarki miał miejsce w drugiej połowie XIX wieku - rozwijało się cukrownictwo, gorzelnictwo, młynarstwo. Poprowadzono linię kolejową na trasie Warszawa - Terespol (przez Białą Podlaską w 1866 roku) i kolej Nadwiślańską (na trasie Warszawa - Lublin - Chełm - Kowel w 1877 roku). W czasie I wojny światowej Lubelszczyzna okupowana była przez wojska armii austriackiej i niemieckiej. W Lublinie w 1918 roku próbowano utworzyć Tymczasowy Rząd Ludowej Republiki Polskiej - z Ignacym Daszyńskim na czele. W 1919 roku utworzono pierwsze województwo lubelskie ( z Siedlcami i południowym Podlasiem), które posiadało charakter typowo rolniczy. II wojna światowa przyniosła liczne zniszczenia nie tylko materialne, ale przede wszystkim mordy na ludności polskiej i żydowskiej. Zakładano tu obozy koncentracyjne - w Majdanku, Sobiborze, Bełżcu. Lata `50 XX wieku to okres, w którym Lubelszczyzna zaczęła się podnosić ze strat i zniszczeń wojennych.

Województwo lubelskie posiada charakter rolniczo - przemysłowy. Głównymi gałęziami przemysłowymi, rozwijającymi się na tym obszarze są: przemysł spożywczy, materiałów budowlanych, środków transportu, chemiczny, maszynowy, metalowy, wydobywczy. Największymi ośrodkami przemysłowymi są: Lublin, Świdnik, Puławy, Chełm, Zamość, Biała Podlaska. Województwo lubelskie jest jednym z głównych dostarczycieli produkcji rolnej w Polsce. Rolnictwo może się rozwijać dzięki sprzyjającym warunkom klimatycznym i glebowym (na południu regionu). Najżyźniejsze gleby - brunatne i czarnoziemy (ukształtowane na lessach) oraz rędziny spotykamy właśnie na obszarze Wyżyny Lubelskiej i Zachodniowołyńskiej. Na Polesiu duże powierzchnie zajęte są przez gleby bagienne. Gleby bielicowe - mało urodzajne, spotykane są na północy województwa oraz na niewielkich obszarach południowych. Wyżyna Lubelska i Roztocze zagrożone są znaczną erozją gleb. Głównymi roślinami uprawnymi są: zboża, ziemniaki, buraki cukrowe, rośliny pastewne, tytoń, chmiel, konopie, owoce i warzywa. Ludność zajmuje się hodowlą trzody chlewnej, bydła, drobiu i owiec. Na cały świat znana jest hodowla koni czystej krwi arabskiej w Janowie Podlaskim.

Województwo lubelskie posiada bogate złoża węgla kamiennego (okolice Bogdanki), wapnia, margla, kredy, gliny, piasku budowlanego i szklarskiego. Na jego obszarze występują bogate złoża wód mineralnych. Funkcję centrum naukowego i kulturalnego pełni Lublin. Na obszarze województwa znajduje się 12 wyższych uczelni, z czego aż 7 mieści się w Lublinie. Pozostałe uczelnie wyższe mają swe siedziby w Zamościu, Puławach, Białej Podlaskiej i Rykach. Najbogatsze w obiekty zabytkowe miasta tego regionu to Zamość, Lublin i Kazimierz. Perłami wśród zabytków są: zespół zabudowań dawnej twierdzy w Zamościu, średniowieczna kaplica zamkowa św. Trójcy w Lublinie, zespół urbanistyczny Kazimierza Dolnego. Warte zwiedzenia są liczne kościoły i klasztory w Chełmie, Zamościu, Lublinie, Kazimierzu Dolnym, Uchaniach, Kraśniku. Do współczesnych czasów w swej krasie zachowały się zespoły pałacowo - parkowe: Potockich w Radzyniu Podlaskim, Zamoyskich w Kozłówce, Czartoryskich w Puławach czy ruiny zamku Firlejów w Janowie. Prawosławne cerkwie można zwiedzać w Hrebenne, Chełmie zaś zachowane do tej pory żydowskie synagogi w Zamościu, Ręcznej, Kazimierzu Dolnym. Regionalne ludowe budownictwo zostało wystawione jako eksponaty w muzeum wsi lubelskiej w Lublinie. To muzeum również podjęło próbę rekonstrukcji obozu koncentracyjnego na Majdanku.