AZJA ( OGÓLNIE )
Skrajne punkty Azji :
- Północ : Przylądek Czeluskin
- Południe : Przylądek Piai
- Zachód : Przylądek Baba
- Wschód : Przylądek Dzierżniewa
Powierchnia Azji : 44mln km²
Najwyższy Szczyt : Mount Everest Najgłębsza depresja : Morze Martwe
Najgłębsze jezoro : Bajkał Największe jezioro : Morze Kaspijskie ( kiedyś było morzem ) Najludniejszy kraj : Chiny Największa gęstość zaludnienia : Singapur Wyżyna : Wyżyna Tybetańska Najdłuższa budowla : Mur Chiński
Wyspy : Filipiny, Cejlon, Malediwy Półwyspy : Koreański, Indyjski, Arabski Morza : Morze Żółte, Arabskie, Japońskie Rowy Oceaniczne : Rów Mariański, Tonga, Filipiński Pasma górskie: Himalaje, Góry Pontyjskie, Góry Taurus, Góry Hindukusz Niziny : Nizina Zachodnioiberyjska, Turańska, Chińska Młode góry faudowe : Kaukaz, Himalaje
Obszary bezdopływowe - nienależące do zlewiska oceanicznego, są tam jeziora słone (m.in. Jezioro Aralskie na Nizinie Turańskiej )
W Azji kształtują teren również częste trzęsienia ziemi, wybuchy wulkaniczne, ruchy płyt tektonicznych
Łuki archipelagów wysp - grupy wysp położonych blisko siebie o wspólnej genezie i podobnej budowie geologicznej
Klimat Azji :
- różne oświetlenie ziemi
- Azja obejmuje wszystkie strey klimatyczne świata
- dużo słońca, wysoka temperatura, mało opadów
- monsuny( wiatry )
- duże amplitudy powietrza
- prądy morskie
Monusn - wiatr lokalny, dzieli się na letni ( duże opady ) i zimowy ( okres suszy )
Im wyżej tym niższa temperatura i więcej opadów
JAPONIA
- Nazywana Krajem Kwitnącej Wiśni
- 4 główne wyspy ( ważne aby zapamiętać ) : Kiusiu, Honsiu, Sikoku, Hokkaido
- bogaty, nowoczesny kraj
- Stolicą jest TOKIO
Rodzaje przemysłu w Japonii ( ZE WZGLĘDU NA TAK WYSOKIE UPRZEMYSŁOWIENIE OKREŚLA SIĘ JE JAKO HIGH TECH - WYSOKA TECHNOLOGIA )
- precyzyjny
- chemiczny
- włókienniczy
- hutniczy
- przetwórczy
- elektroniczny
- stoczniowy
- motoryzacyjny
- papierniczy
Znane japońskie firmy : Sharp, Panasonic, Casio
Znane koncerny samochodowe : Mitsubishi, Honda, Toyota, Lexus, Mazda, Nissan, Subaru, Suzuki
Energia pozyskiwana jest z ropy naftowej, gazu ziemnego , odnawialnych źródeł energii ( geotermy, słońce, woda )
- Najwyższa góra - Góra Fiji
Karoshi - śmierć z przepracowania
Wady w Japonii :
Zalety:
- Kształtowanie społeczeństwa jednorodnego pod względem religijnym, językowym i etnicznym
- Nowoczesne rozwiązania technologiczne
- Dobrze rozwinięta flota handlowa
- Tworzenie sztucznych wysp
AZJA WCZORAJ I DZIŚ
- Najstarsza cywilizacja : sumeryjska, powstała nad Tygrysem i Euratem
- sustem melioracyjny = irrygracyjny
- pismo klinowe
- odkrycia : porcelana, papier, jedwab, pismo, druk, igła magnetyczna, biały makaron
Judaizm i Chrześcijaństwo - Morze Śródziemne Islam - Półwysep Arabski Buddyzm - Indie
KONFLIKTY ( ważne, aby zapamiętać )
- Korea Północna i Południowa - chęć podzielenia kraju na 2 części
- Indie i Pakistan - spór o Kaszmir
- Taliowie i Aganistan - spór o władzę
- Państwo islamskie, Irak, Syria i Turcja - o stworzenie państwa rządzącego się prawem koranicznym
CHINY
- najbardziej zaludniony kraj
- stolicą jest Pekin.
- religie : konfucjonizm i taoizm
- Szanghaj - najbardziej zaludnione miasto Chin
- Hong - Kong - kolejne duże miasto, z Szanghajem tworzy największy port na świecie
- najszybciej rozwijająca się gospodarka
- stały członek Rady Bezpieczeństwa ONZ
- największy eksporter i drugi najlepszy importer na świecie
- 1/3 ludności utrzymuje się z upraw na roli
- najczęściej uprawiane są: ryż, przenica, kukurydza, bawełna, herbata, tytoń
- niezbyt wyskoki postęp technologiczny
- sztuczne nawdnianie ( system irrygracyjny )
- największe znaczenie ma hodowla trzody chlewnej
- Shang Hai - największy port
Marikultura - sztuczna hodowla ryb i zwierząt morskich
Najsłynniejsze chińskie marki :
- Lenovo
- Huawei
- Alibaba
- Elex Tech
- Xiaomi
- Air China
- Haier
- Anker
- Cheetah Mobile
- Hisense
Chiny zajmują 1 miejsce w:
- przemyśle wysokiej technologii, w tym elektronicznym
- transporcie
- eksploatacji węgla kamiennego, żelaza i cynku
- przemyśle elektromaszynowym, chemicznym, włókienniczym
Tajwan - niezależne państwo na wyspie, nieuznawane, ma ardzo wysoko rozwiniętą gospodarkę
Tygrysy azjatyckie - nazwa 4 wschodnioazjatyckich państw o największym wzroście PKB ( Produktu Krajowego Brutto ). Są nimi : Singapur, Hongkong, Tajwan, Korea Południowa
WAŻNIEJSZE KRAINY :
Niziny : Chińska, Mandżurska
Wyżyny : Tybetańska
Góry : Himalaje, Góry Południowochińskie
Pustynie : Gobi, Takla Makan, Ałaszan
Rzeki: Huang He, Jangcy, Mekong
Morza graniczące : Morze Żółte, Wschodniochińskie, Południowochińskie
Wyspy : Tajwan, Hainan
Porty : Szanghaj, Hong-Kong
W przeszłości z powodu przeludnienia w Chinach utworzono politykę zmniejszenia liczby dzieci do 1 w mieście i 1 na wsi
AZJA POŁUDNIOWO WSCHODNIA
- obejmuje półwyspy : Indochiński, archipelagi wysp między Azją a Australią
- strefy klimatyczne : równikowa i zwrotnikowa
Tajfuny - cyklony tropikalne, wyrządzają ogromne szkody niszcząc wszystko na swojej drodze. Są częste późnym latem i jesienią. Im dalej od oka cyklonu tym silniejsza burza
Ryż: dzieli się na 2 odmiany, suchy i mokry. Suchy jest uprawiany w Azji i zachodniej Afryce, ma mniejsze wymagania gleowe od mokrego. Ryż mokry wymaga intensywnego nawodnienia ( tarasów ), jest uprawiany tylko przy rozległych deltach rzek
Kamodża i Birma - wojna, niechęć władz do konfliktów ze światem, brutalny totalitaryzm to przyczyny niskiego poziomu życia w najbiedniejszych regionach Azji.
MIĘDZY INDUSEM A GANGESEM
- Indie leżą w Azji Południowej, mieszka tam 17% ludności
- Wyżyna Dekan, słabo zaludniona
Eksplozja demograficzna - utrzymujący się wysoki współczynnik urodzeń. Opisywana jest w promilach ( ‰ )
- W Indiach jest najwięcej Hindusów, wyznają hinduizm. Posługują się głównie językiem angielskim, gdyż Indie to tereny dawnych kolonii angielskich. Jest też język Hindii.
- Ludność dzieli się na kasty
- Wyznawcy hinduizmu uznają krowy za święte stworzenia, wierzą w reinkarnację, nie wolno im spożywać wołowiny, wierzą w karmę.
- Występuje tam duży analfabetyzm,krótka średnia długość życia (68 lat), duże znaczenie rolnictwa w PKB
- Indie słyną z produkcji żywności, znacznie mniej z jego eksportu
- głowne uprawy : ryż, przenica, proso, kukurydza, herbata, orzechy, przyprawy
Komentarze (0)