Budowa
Alkohole zaliczane są do rodziny substancji organicznych, stanowią pochodne związków węgla
z wodorem, czyli węglowodorów. Składają się, oprócz wspomnianych już, węgla i wodoru, również z atomu bądź atomów tlenu. Charakterystyczna ich cecha jest posiadanie grupy hydroksylowej OH lub kilku takich grup.
Występowanie
W naturze można je spotkać w postaci wosków, tłuszczy czy olejków eterycznych.
Zastosowanie
Alkohol ma wiele praktycznych zastosowań, m.in. w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, chemicznym, kosmetycznym oraz w medycynie (np. eter, pochodna alkoholi, służy jako środek znieczulający).
Własności fizyczne
Zostaną tutaj przedstawione cechy charakterystyczne jednego z prostszych alkoholi - etanolu (alkohol etylowy (C2H5OH). Jest on bezbarwna cieczą o charakterystycznym zapachu, nieograniczenie miesza się z wodą, ma niższą temperaturę wrzenia do wody.
Kultura picia
Alkohol może mieć zarówno pozytywny jak i negatywny wpływ na organizm ludzki. Niestety ten ostatni znacznie przeważa. W znacznych ilościach ma on właściwości odurzające, a także uzależniające.
W kulturze alkohol traktuje się go jako napój niezbędny w różnego typu uroczystościach, np. na weselach, chrzcinach, imieninach, przy okazji Świąt. Kiedyś wierzono, ze substancja ta integruje rzeczywistość
i duchowość.
Różne gatunki alkoholu zawierają inną ilość etanolu, np. 100ml wina - 10g, a 100ml piwa - 3g. Największą zawartość alkoholu moja wódki, koniaki, nalewki, rumy (40-45%).
Etanol stanowi dla organizmu tzw. puste kalorie, spalenie 1g to ok. 15kacal.
Wyrób alkoholu
Od bardzo dawna do otrzymywania alkoholu wykorzystuje się fermentację zbóż, owoców czy cukru. To jaki alkohol powstanie zależy od użytego substratu: jeśli zastosuje się do wyrobu winogrona utworzy się wino, jęczmień, chmiel - piwo. Do procesu fermentacji niezbędne są drożdże. Naturalny napój alkoholowy zawiera ok. 13%. Wyższą zawartość alkoholu otrzymuje się poddając roztwór niskoprocentowy destylacji. Metoda ta polega na wykorzystaniu różnicy temperatur wrzenia wody i etanolu. Ten ostatni wrze jako pierwszy. Jego pary skrapla się i otrzymuje roztwór wyżej procentowy.
Wpływ na organizm człowieka
Etanol ma działanie toksyczne, a dokładniej za ten efekt odpowiada jego metabolit - aldehyd octowy. Posiada również właściwości uzależniające i dlatego określa się go czasem mianem : "legalnego narkotyku". Jego wpływ na organizm jest zbliżony do leków uspokajających czy znieczulających. Niemniej jednak jego dostępność jest znacznie większa niż wspomnianych środków.
Państwa próbują walczyć zarówno z przemytem alkoholu, jak i nielegalną jego produkcją, a także ograniczeniem, wprowadzając akcyzę i zakaz sprzedaży młodzieży do 18 roku życia.
Etanol bardzo szybko wchłania się: z układu pokarmowego przedostaje się do krwioobiegu, a stamtąd do wszystkich komórek ciała. Po czasie 1 - 1,5 godziny od wypicia stężenie we krwi alkoholu jest najwyższe.
Pierwszymi objawami upojenia jest zwolniona reakcja na bodźce (np. w przypadku kierowania pojazdem mechanicznym), pewność siebie, rozluźnienie, potem następują "platanie się języka", zaburzenia równowagi.
Przeciętnie przy spożyciu 30g etanolu w wadze 65kg człowiek zaczyna odczuwać negatywne skutki. Wypicie bardzo dużej ilości alkoholu prowadzi do śpiączki.
Długość detoksykacji organizmu trwa różnie, w zależności od wypitego trunku, jak i własnych predyspozycji oraz kondycji zdrowotnej. Niemniej jednak procesowi temu towarzyszą mdłości, wymioty czy bóle głowy.
Etanol i jego metabolity mają bardzo duży wpływ na układ nerwowy. Picie alkoholu powoduje słabsze przewodzenie bodźców, ale również pobudzenie (zdenerwowanie), a w konsekwencji doprowadza to do depresji.
Również wątroba, jako narząd odtruwający organizm ulega degradacji. Unieszkodliwienie alkoholu przebiega
z prędkością 30g etanolu na cztery godziny. Proces ten może być przyspieszony poprzez spożywanie fruktozy, czasem zaleca się także kofeinę, ale nie wykazano zależności pomiędzy detoksykacja a piciem tego napoju. Spożywanie alkoholu w bardzo dużych ilościach powoduje, najpierw, stłuszczenie, potem zapalenie w wreszcie marskość wątroby. To ostatnie stadium kończy się często nowotworem tego narządu, a u większości alkoholików należy przeszczepić ten organ.
Nałóg alkoholowy prowadzi do wielu chorób psychicznych (majaczenia, stany omamowe lub psychoza). Występują one u 10% ludzi pijących regularnie. Taka osoba jest wyobcowana ze społeczeństwa, nie umie się
z nim integrować. Ofiarami tej choroby stają się całe rodziny. Dzieci, bo to one najgorzej znoszą życie
z alkoholikiem pod jednym dachem, są poddawane przemocy rodzinnej, uczestniczą w licznych awanturach. Potrzeba "zapicia" codziennych trosk, problemów jest tak wielka, że uzależnieni sprzedadzą wszystkie wartościowe rzeczy z domu, żeby kupić "lekarstwo".
Bardzo ważnym czynnikiem, który powoduje jeszcze gorsze spustoszenia w organizmie jest niedożywienie. Alkohol nie może zastąpić jedzenia, prawidłowa dieta składa się, w odpowiednich proporcjach z białek, węglowodanów, lipidów a także witamin oraz makro- i mikroelementów. Uzależnieni nie posiadają uczucia głodu, więc zapominają o odżywianiu. Etanol ma działanie rakotwórcze w przypadku: przełyku, gardła, krtani,
a także powoduje zaburzenia trawienia.
Substancja ta ma działanie toksyczne również dla rozwijającego się płodu. Kobieta w ciąży, pijąca alkohol naraża swoje dziecko nie tylko na niedożywienie i małą jego masę, ale także na liczne nieprawidłowości w jego rozwoju neurologicznym.
Dobroczynne działanie alkoholu
Alkohol w małych dawkach i małej ilości może działać korzystnie. Czerwone wino (w ilości
1 kieliszka) chroni przed zawałem, białe zwalcza bakterie salmonelli, a piwo jest wskazane przy kamicy nerkowej. Ważne jest zastosowanie zasady, głoszącej, że alkohol w diecie może stanowić do 6% wszystkich spożywanych pokarmów.
Zazwyczaj kobiety są bardziej podatne na działanie alkoholu od mężczyzn. Nie jest to jednak regułą, gdyż zależy to od wielu czynników: zdrowotnych, osobniczych.
Należy pamiętać, że picie alkoholu, nawet sporadyczne może prowadzić do choroby.