ROLA METAMERII W EWOLUCJI
Wyodrębnienie się głowy ma na celu skupienie ważnych ośrodków układu nerwowego w jednym miejscu. Na niej też znajduje się aparat gębowy, za pomocą którego dokonana zostaje wstępna obróbka pożywienia. Obecne u pierścienic parapodia - wypustki po bokach ciała - dają początek stawowym odnóżom. Z kolei segmentacja ciała prowadzi do większego wyspecjalizowania części ciała - zwłaszcza głowy (cefalizacja). Te wszystkie innowacje dały dobry start dla kolejnym wykształcających się grup - zwłaszcza dla stawonogów.
METAMERIA
Metamerią nazywamy podzielenie ciała na części - metamery. Mogą one mieć postać segmentów albo pierścieni. Wieloszczety reprezentują sobą segmentację homonomiczną. Oznacza to, że wszystkie metamery (poza odcinkiem głowowym i odbytowym) są takie same pod względem budowy i roli, jaką pełnią. W członach znajdują się takie same narządy wewnętrzne, za wyjątkiem układu pokarmowego, który ciągnie się przez całe ciało (a więc w różnych segmentach są różne jego części)
PARAPODIA
Parapodia są wypustkami, które nie mają jeszcze stawów, ale są prekursorem podstawowych odnóży. Znajdują się po bokach ciała i posiadają specyficzne szczecinki. Ich funkcja jest podobna do odnóży - motoryczna - choć ich ruch jest bardziej niezdarny i nieskoordynowany. Ponadto, dzięki swojej budowie (dobre unaczynienie) zwiększają powierzchnię wymiany gazowej. Parapodia występują jednak tylko u jednej gromady pierścienic - wieloszczetów
JAMA CIAŁA
Pierścienice są dwubocznie symetryczne. W rozwoju zarodkowym pojawia się u nich mezoderma, z której powstają trzy wypukłości. Dają one początek strunie grzbietowej (środkowa) oraz celomie (2 boczne). W każdym członie ciała powstają podobnie - światło woreczków bocznych staje się wtórną jamą ciała, która powoli wypełnia wnętrze ciała. Woreczki stykają się ze sobą ścianami - w tym miejscu powstaje krezka - na niej trzyma się układ pokarmowy. Na granicy metamerów ściany woreczków tworzą przegrodę międzysegmentalną. Całe wnętrze jamy ciała wypełnia płyn, który nadaje kształt ciału. W nim znajdują się dodatkowo komórki ameboidalne - mające zdolność ruchu.
UKŁAD WYDALNICZY
Jednostką podstawową tego układu jest nefrydium. Składa się ono z nefrosomu (lejka z rzęskami) oraz kanalika wyprowadzającego. Lejek służy do wychwytywania zbędnych metabolitów oraz soli mineralnych oraz filtracji. Układ wydalniczy pierścienic ma charakter metameryczny - stąd nazwa metanferydium. W każdym członie występują parzyste metanefrydia, które pracują nad metabolitami z danego metameru. Z kolei ujścia kanalików wyprowadzających je na zewnątrz znajdują się w segmencie sąsiednim. U pierścienic po raz pierwszy pojawia się układ wydalniczy, który poza regulacją osmotyczną, pełni również funkcje związane z wydalaniem szkodliwych metabolitów. U pierścienic, podobnie jak u wielu ryb, ze względu na środowisko życia związane z wodą, produktem wydalanym na zewnątrz jest amoniak. Układ wydalniczy - a zwłaszcza drogi wyprowadzające - odgrywa główną rolę w wyprowadzaniu na zewnątrz komórek jajowych u wieloszczetów. Takie złączenie z układem rozrodczym nazywamy nefromiksją.
AROMORFOZY
Aromorfozami nazywa się te cechy przystosowawcze, które pomogły organizmom opanować nowe środowisko i podwyższyły ich szczebel w ewolucji. Dla pierścienic cechami takimi są m.in.:
- występowanie obu płci - są rozdzielnopłciowe
- segmentacja ciała i związane z nią wyodrębnianie się odcinka głowowego
- ulepszenie budowy i czynności układu krążenia - np. barwniki w hemolimfie (służące do transportu tlenu w organizmie)
- złożoność cyklu rozwojowego - występowanie larwy trochofory
- utworzenie celomy - wtórnej jamy ciała
- umiejętność poruszania się - w toni wody
