SKĄPOSZCZETY

Przedstawicielem skąposzczetów jest dżdżownica ziemna. Żyje ona w glebie, którą połykając, użyźnia. Jej ciało złożone jest z jednakowych segmentów, których liczba jest stała. Odcinek głowowy jest słabo wykształcony i składa się z dwóch segmentów. Ciało jest wydłużone i szaroróżowe. Posiada szczecinki w formie pasa ciągnącego się przez całe ciało. Służą one do lokomocji oraz jako narząd zmysłu dotyku. Ważne dla rozmnażania jest wytworzenie, w drodze ewolucji, siodełka - na kilku środkowych członach. Wydziela ono substancje budujące kokon dla jaj.

Całe ciało pokrywa jednowarstwowy nabłonek. Komórki nabłonka wydzielają ponadto oskórek, zaś gruczoły śluzowe - śluz tworzący na powierzchni skóry warstwę ochronną. Pod skórą leżą dwie warstwy mięśni: podłużnych i okrężnych.

Budowa wewnętrzna jest związana z przystosowaniem do środowiska. Układ pokarmowy oprócz podstawowych części : otworu gębowego, gardzeli, przełyku i jelit, zawiera wole (rozszerzenie przełyku), w którym przechowywany jest pokarm. Ujścia specjalnych gruczołów wapiennych - pomagających w trawieniu znajdują się w przełyku. Żołądek wyściela warstwa kutikuli - tam dochodzi do rozdrabniania porcji pożywienia, które jest trawione w jelicie środkowym. Przewód pokarmowy kończy się otworem odbytowym.

Wymiana gazowa zachodzi przez powłoki ciała. Narządów oddechowych - brak. Natomiast układ krwionośny zawiera czerwoną krew (barwniki oddechowe), która krąży tylko w naczyniach - nie wylewa się do jamy ciała.

Układ wydalniczy ma zachowaną metamerię. Składają się na niego metanefrydia - leżące parami w segmentami, mające ujścia w sąsiednich członach ciała. Również układ nerwowy za zaznaczoną metamerię - zwoje układają się na kształt drabinki ze szczeblami (spoidłami) w każdym członie. Z narządów zmysłowych obecne są jedynie fotoreceptory, mechanoreceptory i chemoreceptory - pełniące kolejno funkcje narządów zmysłu wzroku, dotyku i chemicznego.

Rozmnażanie odbywa się poprzez kopulacje dwóch osobników, które są obojnacze. Jest to tzw. zapłodnienie krzyżowe. Jaja składane są do kokonu budowanego przez siodełko. W rozwoju nie ma larw, a młode osobniki są od razu zdolne do samodzielnego życia.