Las jest jednym z najbardziej skomplikowanych i ciekawych ziemskich ekosystemów. Tworzą go różnego rodzaju formacje roślinne. Jest środowiskiem życia wielu organizmów, od bakterii, grzybów, owadów ptaków aż po największe ssaki roślino i mięsożerne. Całość tworzy zwarty ekosystem w którym poszczególne jego składniki są ze sobą wzajemnie powiązane, i oddziałują na siebie oraz na otoczenie w którym żyją. Lasy zajmują ok. 27% powierzchni lądowej naszej planety. W wyniku działalności człowieka liczba ta systematycznie maleje.
W większości rodzajów lasów możemy wyróżnić 3 charakterystyczne pietra:
1. Piętro koron drzew
- Jednopiętrowe - w lasach jednogatunkowych i jednowiekowych (sztucznych)
- Wielopiętrowe - w lasach mieszanych, z drzewami w różnym wieku
2. Piętro podszytu - niższe, młode drzewka oraz krzewy
3. Piętro runa leśnego - trawy, mchy, porosty, byliny
W polskich lasach warstwę koron drzew tworzą :
- na nizinach - sosna zwyczajna, świerk pospolity, lipa drobnolistna.
- na wyżynach oraz pogórzu - olszyna górska z olszą szarą, tzw. buczyna karpacka jaworzyny, drzewostan jodłowy oraz bory mieszane i świerkowe.
Skład gatunkowy podszytu i runa leśnego uzależniony jest od dostępu światła w dolne warstwy lasu. W ciągu roku naświetlenie zmienia się, szczególnie w lasach liściastych i mieszanych. Drzewa zrzucają liście na zimę , przez co rośliny wymagające dużej ilości światła mogą rozwijać się wyłącznie na wiosnę, zanim drzewa wykształcą nowe liście, i ilość światła zostanie ograniczona. Do gatunków wiosennych, światłolubnych należą: zawilec gajowy, przylaszczka pospolita ziarnopłon wiosenny, złoć żółta, szczawik zajęczy. Natomiast później w runie leśnym pozostają tylko rośliny cieniolubne takie jak kopytnik pospolity, bluszcz pospolity, trawy leśne (np. trzcinnik leśny), borówka czarna, mchy i paprocie.
Każda warstwa lasu posiada specyficzną dla siebie florę i faunę. Korony drzew są królestwem ptaków, które tam np. gniazdują np. orły. W koronach występują też sikory, wilgi, kukułki, drozdy. Pnie drzew są miejscem żerowania oraz gniazdowania dzięciołów. Ściółka stanowi środowisko życia licznych owadów małych ssaków gadów oraz ptaków np kosów. Ściółka leśna to warstwa pokrywająca leśna glebę. Stanowią ją obumarłe szczątki roślinne. Dzięki dużej ich dostawie leśna gleba należy do bardzo żyznych. Jednak jeśli las zostanie wycięty a teren zostanie wykorzystany do uprawy, bardzo szybko ulega on wyjałowieniu. W ściółce leśnej i położonej pod nią warstwie gleby zwanej próchnicą, istnieje bardzo bogate życie organiczne. Znajduje się tam wiele gatunków bakterii, grzybów, porostów owadów (chrząszcze, mrówki), małych ssaków (krety, ryjówki, nornice, myszy). Zwierzęta i inne organizmy zamieszkujące glebę leśna są dla niej bardzo pożyteczne. Swoją działalnością (np. drążenie tuneli) spulchniają, napowietrzają oraz przenoszą próchnice w głębsze warstwy gleby.
Ekosystem leśny podlega nieustannym zmianą. Są to często zmiany cykliczne. Np. w lasach iglastych Ameryki północnej dopatrzono się takiego cyklu związanego z pożarami. Po pożarze jako pierwsze rozwijają się lubiące światło sosny, następnie w zdominowanym przez sosny lesie wzrasta liczebność świerka, który nie potrzebuje dużej ilości światła. Drzewostan świerkowy jest znacznie bardziej zwarty niż sosnowy, przez co podatniejszy na pożary. Po wystąpieniu naturalnego pożaru cały cykl się powtarza. Pewna równowaga panuje również w świecie zwierzęcy. Drapieżniki kontrolują liczebność zwierząt roślinożernych. Gdy z jakiegoś powodu (np. wytrzebienie przez człowieka) braknie drapieżników, zwierzęta takie jak sarny, jelenie, łosie nadmiernie się rozprzestrzeniają. Zaczyna brakować dla nich pożywienia i mogą niszczyć las. Bardzo łatwo jest zaburzyć to naturalną równowagę panująca w każdym ekosystemie nie tylko leśnym.
