Ekosystem- zespół organizmów tworzących biocenozę. Organizmy są powiązane ze sobą różnymi zależnościami- pokarmowymi, przepływem energii. Ekosystem może być wodny lub lądowy. Ekosystem to trójwymiarowy fragment biosfery.
Lasem nazywa się powierzchnię pokrytą drzewostanem, w której drzewa mają wysokość ponad 5 m. i zajmują obszar większy niż 1 ar. W Europie lasy dzieli się na: iglaste, liściaste, mieszane. Skład lasu jest zależny od położenia geograficznego, wysokości nad poziomem morza, odległości od morza oraz wpływu prądów morskich.
Las jako przykład ekosystemu lądowego. Wyróżniamy tu warstwy podstawowe:
- Warstwa drzew- najwyższy poziom roślinności, w Polsce zazwyczaj sosna, buk, jesion, lipa, olsza, jodła, świerk.
- Warstwa krzewów- złożona z krzewów i podrostu drzew
- Warstwa ziół- w skład wchodzą rośliny zielne, krzewinki, siewki drzew i krzewów
- Warstwa przyziemna- złożona z mszaków i porostów.
Dwie ostatnie określane są mianem runa leśnego.
Warstwa krzewów jest rozwinięta w różnym stopniu. Najpełniej jest rozwinięta wczesną wiosną, wówczas dociera tu najwięcej światła, gdyż korony drzew nie są zbytnio rozwinięte. Podstawowe gatunki krzewów to: leszczyna, kruszyna pospolita, dziki bez. Lasy liściaste zrzucające liście na zimę zasiedlające Europę zachodnią, wschodnią i środkową, są ubogie pod względem florystycznym, czego powodem są zlodowacenia plejstoceńskie.
Lasy stanowią także ostoje dla wielu gatunków zwierząt, owadów i ptaków. Są one ze sobą powiązane łańcuchem troficznym. Zwierzęta zajmują poziomy lasu najbardziej odpowiednie dla swoich potrzeb i wymagań. Np. sowy- stare drzewa, na wysokich drzewach bytują dzięcioły, kowaliki, w samych koronach spotyka się kukułki, drozdy. Żyją tu także ssaki, gady i płazy. Zarówno drapieżcy jak i roślinożercy (sarny, daniele, dziki).
Ściółka pokrywa glebę w lesie. Zasiedlają ją grzyby, bakterie, destruenci, różnego rodzaju owady- mrówki, pająki, chrząszcze). W ściółce rozkładane są szczątki roślin i zwierząt, biorące udział w obiegu azotu. Gleba w lesie ma wysoki poziom próchniczy, jest bardzo urodzajne. W jej spulchnianiu biorą udział takie zwierzęta jak: krety, myszy, dżdżownice, pomagają przemieszczać próchnicę w jej głębsze warstwy.
Las to ekosystem, który ulega ciągłym zmianom, zarówno pod wpływem człowieka jak i przyrody, np. pożary lasu zmieniają jego ekosystem, obserwuje się zmiany zasiedlających go gatunków (Ameryka Północna).
Zwierzęta odgrywają ważną rolę w funkcjonowaniu lasu. Każde z ogniw w łańcuchu pokarmowym ma swoją określoną funkcję i aby zachować równowagę nie może żadnego z nich zabraknąć. W ramach eksperymentu przeprowadzonego w USA w celu ratowania populacji saren, usunięto większość drapieżników (kojotów, wilków). Efektem był nagły wzrost populacji saren, co się wiązało z większym zapotrzebowaniem na pokarm. Z czasem zaczęło go brakować, zwierzęta zaczęły zatem zjadać nasiona drzew. Powodem tego była zmiana środowiska i roślinności. Finalnie wiele zwierząt zginęło z powodu braku pożywienia.
