AIDS jest to zespół nabytego upośledzenia odporności. Jest chorobą, która pojawiła się stosunkowo niedawno. Pierwszy przypadek tej choroby opisano w 1982 roku. Od tamtego momentu wirus HIV bardzo szybko się rozprzestrzenił, opanowując wszystkie kontynenty.
W najbliższym czasie najskuteczniejszą metodą, która może powstrzymać wirusa HIV, będzie odpowiednia edukacja wszystkich grup społecznych, w szczególności osób bardziej narażonych na zakażenie.
AIDS (nazwa angielska brzmi: Acquired Immune Deficincy Syndrome), to zespół niedoboru odporności, wywołany przez zakażenie HIV.
Duże stężenie wirusa znajduje się w płynach ustrojowych, szczególnie we krwi. W wyniku działania wirusa HIV, dochodzi upośledzenia funkcjonowania układu odpornościowego. Zakażony staje się podatny na wszelkiego rodzaju zakażenia i infekcje. Zgon może nastąpić na skutek zapalenia płuc wywołanego innymi niż normalnie drobnoustrojami lub na skutek nowotworów.
Prawdopodobnie choroba ta pojawiła się zanim opisano pierwszy przypadek, jednak nie udało się jej wówczas właściwie zaklasyfikować.
Istnieje wśród niektórych osób przekonanie, że jest to choroba homoseksualistów.
W ciągu zaledwie kilku lat wirus bardzo szybko się rozprzestrzeniał. Według WHO w 1989 roku na AIDS zapadło ponad 200 tyś osób a wirusem HIV zakaziło się ponad 8mln ludzi.
Późniejsze badania ujawniły znaczny rozwój choroby. W 1995 roku na świecie było 4,5 tyś chorych na AIDS, większość z tej grupy umarła. Zakażonych było około 15 milionów .
W samej Polsce odnotowano ponad trzy tysiące nosicieli, ale liczbę tę szacuje się na znacznie wyższą, bo na około 14 tysięcy.
Rozprzestrzenianie wirusa:
W odróżnieniu od innych wirusów, HIV nie przejdzie z organizmu na organizm w czasie kontaktu okazjonalnego. Nie można się nim zarazić przez podanie ręki ani drogą kropelkową.
Do zakażenia dochodzi w czasie kontaktu seksualnego, używanie zakażonych strzykawek i igieł. Spotyka się przypadki, u których do zakażenia doszło w czasie przetaczania krwi lub zakażenia przy urodzeniu, jeśli matka była chora.
Najwięcej chorych w Polsce notuje się wśród narkomanów, homoseksualistów i biseksualistów.
Liczba zarażeń rośnie także w związkach heteroseksualnych, zwłaszcza jeśli któreś z partnerów jest narkomanem, przyjmującym narkotyki dożylnie.
Obszarami najbardziej zagrożonymi AIDS, są wielkie miasta Północnej Ameryki oraz Środkowa Afryka.
Rozwój pełnoobjawowego AIDS może trwać bardzo długo. Nie wiadomo dokładnie kiedy to może nastąpić.
Bardzo rzadko się zdarza aby zakażony zachorował tuz po zakażeniu. Niektórzy żyją z wirusem nie wiedząc o nim. Rozwój choroby w niektórych przypadkach może być bardzo długi, ale zależy on trybu życia zakażonego.
Do dziś nie wynaleziono skutecznego leku przeciw wirusowi HIV, pomimo, iż nad jego opracowaniem pracują całe ekipy ludzi. Jedyne co udało się zrobić, to wyprodukować leki działające hamująco na wirusa, a tym samym na rozwój choroby.
Do najbardziej popularnych leków należy azydotymidyna, nazywana także "retrovirem". Skuteczność przynosi ona w początkowych etapach choroby. Wada tego leku są liczne skutki uboczne, nie działa on na wirusa, jeśli długo przebywa on w organizmie i zdążył się już znacznie rozmnożyć. Leki przeciw HIV są niezwykle drogie.
Cały czas poszukuje się nisko toksycznego i taniego i przede wszystkim skutecznego leku.
Pracuje się także nad wynalezieniem odpowiedniej szczepionki, to z nią wiąże się największe nadzieje. Jest to jednak bardzo trudne, dlatego że wirus ten bardzo szybko mutuje i ma skomplikowany cykl życiowy. Dodatkowa trudnością jest to, że wirus atakuje właśnie układ odpornościowy.
Najskuteczniejszą bronią przeciw HIV, jest właściwe uświadomienie społeczeństwa na temat sposobu rozprzestrzeniania się tego wirusa. Ludzie powinni znać, które postępowanie niesie ryzyko zakażenia ( seks bez prezerwatywy, używanie strzykawek wspólnie z zakażonymi, rozwiązłe życie i in.).
Bardzo ważne jest również uświadamianie ludzi, że kontakt codzienny z osobą zakażoną przy zastosowaniu odpowiednich środków ostrożności. Mieszkanie z osobą zakażoną nie niesie wówczas żadnego ryzyka.
Należy obalać mity, że zakazić wirusem HIV można się przez ukąszenie owada.
Identyfikacja HIV:
Do pierwszych zauważalnych objawów AIDS, należy bardzo szybka i trudna do wyjaśnienia utrata wagi ciała.
Wirus atakuje układ pokarmowy, stąd bardzo częste biegunki. Wszystkie powyższe objawy oraz pojawiająca się często gorączka powinny zmusić chorego do natychmiastowej wizyty u lekarza.
Jeśli miała miejsce któraś sytuacja, która mogła doprowadzić do zakażenia, to należy bezzwłocznie wykonać badanie krwi, pod względem obecności wirusa. Często bywa tak, że zakażony nie odczuwa żadnych objawów. Powoduje to często nieświadome zakażanie innych ludzi.
Zapobieganie zakażeniu:
Uprawianie tylko bezpiecznego seksu w prezerwatywie lateksowej, gdyż ten materiał chroni przed wniknięciem wirusa. Zaniechanie przyjmowania narkotyków dożylnie, a w szczególności unikanie używania jednej z narkomanem igły.
Badania nad HIV:
Wirus HIV nie jest bezpośrednia przyczyna AIDS i śmierci. Powoduje on upośledzenie w działaniu układu odporności przez co organizmowi zaczyna zagrażać niemal każdy obcy intruz.
Ponieważ wirus ten niesie bardzo duże zagrożenie i nie ma na niego skutecznego leku, stale jest on w centrum badań. Wirus HIV jest najlepiej poznanym wirusem. Badacze znają dokładną budowę genetyczną i strukturę białkowa tego wirusa. Badania dowiodły istnienie kilku rodzajów wirusów, a nie jak wcześniej sądzono tylko jednej odmiany.
Budowa wirusów.:
Wirusy stoją na pograniczu świata organizmów żywych a martwą materią. Ich rozmiary są bardzo niewielkie. Miliony wirusów zajmują powierzchnię główki od szpilki. Wirusy powodują różnorodne choroby. Do najbardziej znanych należą: świnka, grypa, odra czy zwykłe przeziębienie.
W skład budowy wirusa wchodzi rdzeń, którym jest materiał genetyczny w postaci kwasu DNA lub RNA oraz kapsyd białkowy, który spełnia role ochronną.
Kwas nukleinowy zawiera informację genetyczną, która umożliwia produkcję kolejnych form wirusa. Materiał genetyczny otoczony jest przez osłonkę wirusa, która zbudowana jest podjednostek białkowych. Cechą wirusa jest brak zdolności do powielania się poza innym organizmem. Do rozmnażania się potrzebuje żywej komórki, w przypadku HIV jest to komórka ludzka. Pierwszy etap infekcji polega na przyczepieniu się wirusa do powierzchni komórki i "wstrzyknięciu" materiału genetycznego wirusa.. Następnie materiał ten zostaje włączony do DNA komórki i wraz z nią ulega replikacji. Aparat komórkowej biosyntezy białka zostaje zaprogramowany do produkcji białek otoczki wirusa. Wirus jest następnie składany z powstałych elementów i gotowy po uwolnieniu do ataku kolejnej komórki.
Atak wirusa HIV, przebiega bardzo podobnie. W czasie infekcji HIV, następuje jednak jeszcze jeden dodatkowy etap, polegający na przepisaniu informacji genetycznej z RNA na DNA, gdyż wirus HIV należy do retrowirusów. Wirus HIV bardzo trudno się rozprzestrzenia. Poza organizmem może przetrwać bardzo krótki okres czasu. Ginie bardzo szybko w temperaturze 60 stopni Celsjusza.
Nie jest możliwe zarażenie się nim drogą kropelkową, gdyż stężenie wirusa w ślinie jest znikome.
Sposoby rozprzestrzeniania się wirusa:
Istnieją trzy główne drogi rozchodzenia się wirusa. Na każdej z grup dochodzi do kontaktu krwi z płynami ustrojowymi. Do infekcji dochodzi w momencie zetknięcia się zakażonego płynu z płynami wewnątrz organizmu. Największym zagrożeniem są więc stosunki płciowe. Zarówno heteroseksualne jak i homoseksualne. Cząstka wirusa przenosi się od chorego partnera do drugiego w czasie mieszania się płynów ustrojowych. Większość przypadków zakażeń HIV zakaziła się właśnie na takiej drodze.
Kolejnym sposobem rozprzestrzeniania się wirusa jest przekazanie go przez matkę nosicielkę, zazwyczaj w czasie porodu nowonarodzonemu dziecku.
Ostatni sposób rozchodzenia się wirusa polega na bezpośrednim wprowadzeniu go do wnętrza ciała, w czasie podawania zastrzyku.
Zdarzały się przypadki, że dawcy krwi, nie będąc badani oddawali zakażoną krew .Osoby , które dostały taka krew zostali zakażeni. Problem ten został częściowo rozwiązany, gdyż oddaną krew bada się pod względem obecności przeciwciał.
Przebieg infekcji w organizmie:
Wirus HIV atakuje tylko komórki z odpowiednimi receptorami. Ofiarą wirusa padają białe ciałka krwi, odpowiedzialne za reakcje obronne organizmu. Układ immunologiczny przestaje spełniać swoja funkcję. Zaprzestaje zwalczać choroby i nie zabija zarazków. Drobnoustroje, które u zdrowej osoby zostają bardzo szybko usunięte w organizmie wyniszczonym przez HIV bardzo intensywnie się mnożą i sieja spustoszenie.
Ważne jest aby nie zlekceważyć głównych objawów zakażenia, gdyż stopniowo mogą one zanikać a pojawić się za kilka lat ale ze wzmożona siłą.
Po kilku tygodniach od zakażenia objawy takie jak gorączka, bóle mięśni, wymioty i biegunka mijają. Chory czuje się znowu zdrowo a wirus przechodzi w formę ukrytą ( latencja ).
Czasem po wielu latach wirus 'przypomina się' i pojawia się pełnoobjawowy AIDS.
Sposoby leczenia AIDS:
Dzięki poszukiwaniu stale nowych rozwiązań, chory ma coraz lepsza opiekę. Chorobie tej towarzyszą inne schorzenia i te również coraz skuteczniej się leczy. Na zapalenie płuc podaje się antybiotyki i leki antywirusowe. W chorobach skóry, w tym również Mięsaku Kaposiego ulgę i poprawę przynosi radioterapia.
Do dziś jednak nie udało się wynaleźć skutecznego medykamentu przeciw AIDS. Cały czas trwają badania nad poszukiwaniem odpowiedniej szczepionki, która skutecznie zabezpieczałaby przez zakażeniem.
Pomimo, iż badania te prowadzi się na szeroka skalę postępy w badaniach są znikome.
Większość leków na AIDS jest skuteczna w czasie szybkiego wykrycia zakażenia. Stosuje się różne grupy i zestawy leków. Do najpopularniejszych należą leki hamujące syntezę materiału genetycznego wirusa oraz leki zapobiegające uwalnianiu się kolejnych cząsteczek wirusowych z komórki.
Leki stosowane w czasie leczenia maja jednak liczne skutki uboczne. Są grupy pacjentów tak wrażliwe na któryś z leków, że w ogóle nie ma mowy o ich przyjmowaniu. Za tym idzie przerwanie leczenia i niestety potem zastępuje szybka śmierć.
Obecnie prowadzi się badania nad lekami, które uniemożliwiłyby wirusowi przyłączenie się do receptorów na komórce gospodarza i spowodowałyby śmierć wirusa.
AIDS jako choroba społeczna:
AIDS jest choroba, która zagraża populacji ludzkiej. W biednych krajach, które nie mają funduszy na leczenie choroba ta dziesiątkuje ludność.
W każdym kraju świata problem AIDS jest obecny. Choroba ta zbiera olbrzymie żniwo w krajach Ameryki Północnej, Afryki Środkowej oraz w południowo -wschodniej Azji.
Skuteczną Bronia przeciw AIDS jest obecnie tylko wiedza dotycząca tego w jaki sposób wirus może się przenosić. Najskuteczniejszą bronią przeciw HIV i AIDS jest unikanie ryzykownych sytuacji.
