W 1981 roku pierwszy raz odnotowano przypadek pojawienia się AIDS. Od tej pory z tą chorobą wiąże się wiele nieścisłości i niedomówień. Jest to bardzo niekorzystne ponieważ zapobieganie szerzeniu się tej strasznej choroby ściśle wiąże się z prawdziwą wiedzą na temat AIDS.
Około roku 1980 amerykańscy i europejscy lekarze zaczęli obserwować ciągły wzrost ludzi zapadających na tę nieznaną do tej pory chorobę. W czasie przebiegu chorzy zapadali na przeróżne infekcje, często nawet nieszkodliwe w innych przypadkach, co w konsekwencji prowadziło do zgonu. Tajemnicza choroba nie była jednak ani wrodzona, ani dziedziczna, lecz w jakiś sposób można było się nią zarazić. Zaskakujące było tez to, że w tym przypadku nie można było mówić o jednej konkretnej chorobie lecz o zespole objawów oraz schorzeń, czy infekcji. początkowo uważano, że głównym objawem było osłabienie wraz z uszkodzeniem układu immulogicznego. Zatem posługując się językiem medycznym, taki zespół chorób i objawów, które wykazują tendencję do występowania wspólnie określa się mianem syndromu. tak też nową chorobę nazwano syndromem nabytego upośledzenia odporności (z ang. Acquired Immunodeficiency Syndrome) czyli w skrócie AIDS.
Pierwsze oficjalne przypadki osób chorych na AIDS zostały odnotowane w USA w roku 1981. Biorąc pod uwagę min. sposób rozprzestrzeniania się choroby naukowcy i lekarze podejrzewali, iż przyczyną AIDS jest zarazek o mikroskopijnych rozmiarach, czy tez jakiś wirus. Około roku 1983, niezależnie od siebie, badacze francuscy i amerykańscy odkryli podejrzewanego o wywoływanie AIDS wirusa. Naukowcy francuscy nazwali go Lymphodenopothy Associated Virus, w skrócie LAV, gdyż jednym z objawów, które mu towarzyszyły było powiększenie się chłonnych węzłów w pachwinach, pod pachami i na szyi. Badacze amerykańscy określili go jako Human T- cell Lymphotrophic Virus III. Po licznych sporach obydwie grupy naukowców doszły do porozumienia i ustaliły, iż jest to ten sam wirus. Ostatecznie nazwano go Human Immunodeficiency Virus, czyli ludzki wirus upośledzenia odporności, w skrócie HIV.
Badania nad wirusem HIV
Ciągle pojawiają się głosy, że to nie wirus HIV jest przyczyna choroby AIDS. Niektórzy badacze uważają, iż wirus ten przypadkowo jest się w organizmie chorego na AIDS, a jakiś nieznany sprawca (wirus, bakteria) powoduje obecność zarówno AIDS jak i wirusa HIV. Jednakże wśród większości lekarzy i naukowców przeważa opinia, że przyczyną AIDS jest wiru HIV.
Intensywne naukowe badania rozpoczęte początkiem lat osiemdziesiątych doprowadziły, że wirus HIV został dokładnie, zbadany jak żaden inny. Badacze znają dobrze jego budowę genetyczną i dokładną strukturę . Odkryli również, iż istnieje kilka rodzajów retrowirusa HIV. Różnorodne rodzaje wirusa HIV podlegają ciągłym, regularnym mutacjom, co w konsekwencji daje nowe szczepy, a to utrudnia wyprodukowanie skutecznej szczepionki przeciwko temu wirusowi.
HIV a inne retrowirusy
Porównując HIV z innymi wirusami można stwierdzić, że jest to dość trudno przenoszący się drobnoustrój. Nie ma on poza tym zdolności życia poza organizmem nosiciela, bez płynów czy ciepła, więc nie może on swobodnie unosić się w powietrzu. zatem wirusem HIV nie można zarazić się oddechową drogą. Mimo powszechnej obawy przed zarażeniem AIDS powinniśmy wiedzieć, że do zakażenia nie dochodzi przy: przebywaniu w tym samym miejscu, uścisk ręki, korzystanie z tych samych naczyń, jazdę wspólnymi pojazdami komunikacji miejskiej, ukąszenia przez insekty.
U zakażonych wirusem HIV osób największa jego ilość znajduje się w :krwi, wydzielinie z pochwy i nasieniu, mleku matki, ślinie, łzach.
Drogami zakażenia ludzkim wirusem upośledzenia odporności są uszkodzenie w skórze lub błonach śluzowych przez które może nastąpić wniknięcie HIV do krwiobiegu a następnie do zainfekowania tkanek.
Sposób transmisji
U zakażonych wirusem HIV osób największa jego ilość znajduje się w :krwi, wydzielinie z pochwy i nasieniu, mleku matki, ślinie, łzach.
Drogami zakażenia ludzkim wirusem upośledzenia odporności są uszkodzenie w skórze lub błonach śluzowych przez które może nastąpić wniknięcie HIV do krwiobiegu a następnie do zainfekowania tkanek.
Najczęstszymi drogami zakażenia HIV są :
- kontakty seksualne z osobami zarażonymi; tylko 1/1000 stosunek z seropozytywnym nosicielem (osoba zakażona nie posiadająca objawów chorobowych) kończy się zakażeniem HIV .
-kontakty z zainfekowaną krwią ( kontakt z niesterylnymi strzykawkami, igłami, osprzętem chirurgicznym)
- przekazanie wirusa przez matkę na dziecko- w czasie porodu lub po porodzie (przekazanie wirusa w mleku)
- w czasie transfuzji krwi lub krwiopodobnych preparatów.
Zachowanie wirusa HIV w organizmie
Wirus HIV atakuje tylko niektóre typy leukocytów (białych krwinek). W momencie uszkodzenia działania układu odpornościowego, białe krwinki nie spełniają swoich prawidłowych zadań, mianowicie, nie potrafią unieczynniać wnikających do ustroju zarazków, bakterii czy innych drobnoustrojów wywołujących choroby i infekcje. drobnoustroje te przy normalniej pracy szybko zostałyby zniszczone, lecz podczas AIDS namnażają się bardzo szybko. Zatem objawy AIDS tnie są wynikiem działania wirusa HIV lecz są to objawy powstałe w wyniku braku obrony przed infekcją. Kolejna charakterystyczną i zaskakującą cechą HIV jest to, że objawy pojawiają się dopiero po dłuższym okresie, nawet po kilku latach, od zakażenia tym wirusem. Istnieją przypadki, kiedy to w ustroju chorego wirus mnoży się gwałtownie, jest obecny we krwi oraz płynach otaczających kręgowy rdzeń i mózg, jednocześnie nie występują u niego żadne objawy, lub też pojawiają się dolegliwości przypominające grypę, a więc gorączka, katar, powiększone limfatyczne gruczoły (w pachwinach, na szyi), wysypka skórna czy bóle głowy. Po kilkutygodniowym okresie objawy te, a także wysoka zawartość wirusa HIV w ustroju mijają. Człowiek czuje się dobrze, jest przekonany że jest zdrowy. Wirus HIV jest nieaktywny, lecz ciągle jest w ustroju obecny. Osoba chora jest nosicielem i może zarażać innych. Często, nawet po wielu latach, HIV "wybudza się", zaczyna ponownie się namnażać. Rozwija się właściwa, pełnoobjawowa choroba AIDS.
Sposób działania
Intensywne badania nad wirusem HIV, które miały na celu ustalić jak wirus ten uszkadza immunologiczny układ. Dowiodły one, że HIV jest retrowirusem. Niszczy białe krwinki krwi (limfocyty), w dużej mierze limfocyty pomocnicze (T4). Powoduje w ten sposób obniżenie odporności organizmu, który nie może wytwarzać przeciwciał , a tym samym nie może bronić się przed różnymi chorobami, wirusami, bakteriami czy innymi chorobotwórczymi drobnoustrojami .
Normalnie tuz po wniknięciu zarazka do organizmu, immunologiczny układ produkuje liczne przeciwciała. Cząstki te unoszą się w osoczu krwi a także w innych płynach ustrojowych, w momencie napotkania ciał obcych unieszkodliwiają je. W czasie infekcji wirusa HIV organizm początkowo również wytwarza przeciwciała skierowane przeciw niemu (jeśli zatem czasie badania krwi wykryjemy u danej osoby przeciwciała przecie HIV, to możemy określić ja mianem nosiciela). Testy nie mają zdolności wykrywania samego wirusa lecz właśnie przeciwciała skierowane przeciw HIV, obecność ich określa się jako wynik "pozytywny" i jest równoznaczny z obecnością tego wirusa w ustrojowych płynach. Następnie wirus HIV przechodzi z wcześniejszej fazy w etap utajenia, czyli okresu kiedy to materiał zainfekowanych komórek ulega zmianie. Po pewnym okresie HIV zaczyna się intensywnie mnożyć, jest to tak zwana zakażenia produktywnego. Na tym etapie choroby osoba chora posiada już objawy AIDS. Limfatyczne gruczoły w obszarze szyi, pachwinach i pachach stają się bardzo drażliwe i obrzmiałe. Znaczy to, iż odpornościowy układ zaczyna się bronić, a liczba białych krwinek maleje.
Choroby (oportunistyczne) towarzyszące AIDS
W pewnych przypadkach powoli, w innych zaś błyskawicznie, w przeciągu kilku- kilkunastu tygodni, rozpoczynają pojawiać się różnorodne choroby. Mogą to być infekcje skóry oraz błon śluzowych, przykładowo grzybica oraz opryszczka. Ludzki organizm podatny staje się na infekcje, przykładowo zapalenie płuc oraz gruźlica, w tym także zapalenie mózgowych opon oraz mózgu. Infekcje te mogą doprowadzić do umysłowych zaburzeń. Pojawiają się także problemy ze wzrokiem, zaburzenia trawienne lub biegunka, zaburzenia w krzepnięciu krwi, przykładowo częste, już po niewielkim ucisku, pojawienie się siniaków. Innymi typowymi objawami są różne nowotwory. Przed upływem kilku tygodni lub też miesięcy pacjent dociera do końcowego stadium choroby, w tym czasie rozmaite dolegliwości całkowicie wyniszczają jego zainfekowany organizm.
Metody leczenia
W miarę rozszerzania się wiedzy o AIDS opieka nad osobą chorą jest coraz lepsza, również choroby towarzyszące leczy się skutecznie. Obecnie jeszcze nie znamy lekarstwa przeciw samej chorobie AIDS. Na dzień dzisiejszy nie powiodły się próby wyprodukowania szczepionki, zapobiegającej rozwojowi oraz rozprzestrzenianiu się retrowirusa HIV. Mimo nieprzerwanej pracy naukowców nad lekami oraz szczepionką przeciw chorobie-AIDS, a także sporadycznych kroków ku przodowi, ogólnie mówiąc postęp w leczeniu i zwalczaniu tej choroby jest powolny.
Wirusy żyją oraz rozmnażają się we wnętrzu komórki gospodarza, dlatego też badania nad tymi organizmami są bardzo trudne. Występuje niewiele skutecznych przeciwwirusowych leków. Pośród obecnie prowadzonych badań, niektóre z nich koncentrują się na tym by uniemożliwić wirusowi uczepienie się powierzchni komórki żywiciela. Punkty styczne między wirusem, a w tym przypadku, komórkami krwi są bardzo dobrze poznane. Badacze próbują wynaleźć lekarstwo, które ułatwiałby mechanizm łączenia się albo blokowałby go, ciągle mając nadzieję, iż udałoby się tak zabić wirusa.
Rozprzestrzenianiu się choroby- zapobieganie temu.
Zidentyfikowanie wirusa HIV oraz AIDS sprawiło, że pojawiło się wiele fałszywych domysłów przekonań na ten temat. W dzisiejszym dniu na pewno wiemy, że każdy może zarazić się wirusem HIV. Każdy w pewnych okolicznościach może zarazić się śmiertelną chorobą jaka jest AIDS. Istnieją jednak tzw. grupy "wysokiego ryzyka". W skład tych grup wchodzą ludzie zażywający narkotyki, używający wspólnych strzykawek lub osoby uprawiające s seksualne stosunki z licznymi partnerami bez a zabezpieczania się na przykład przez używanie prezerwatywy.
Każdy jednak może obniżyć ryzyko zarażenia się wirusem HIV, poprzez unikanie sytuacji zwiększonego narażenia się, na przykład poprzez stosowanie tzw. zasad "bezpiecznego seksu". Stosunek seksualny jest bezpieczniejszy, gdy używamy prezerwatywy lub ograniczamy życie seksualne tylko do jednego oraz stałego partnera. Szczególnie ważna jest także by w takim wypadku znać przeszłość seksualną partnera, gdyż pomiędzy zainfekowaniem się wirusem HIV do rozwinięcia się AIDS upłynąć może wiele lat. W czasie tym nosiciel wirusa HIV sprawiać może wrażenie zdrowego oraz sprawnego. Człowiek nieświadomy, tego że jest zainfekowany śmiercionośnym wirusem przekazać go może następnej zdrowej osobie. Wirus HIV obecny być może w ślinie nosiciela, lecz uważa się, iż podczas pocałunku nie może dojść do przekazania tego wirusa.
Początki wirusa HIV
Genetyczne analizy oraz badania dróg rozprzestrzeniania się wirusa HIV dowodzą, iż posiada on więcej niż 20 lat, lecz mniej niż 100 lat. Możliwe, iż pojawił się w odosobnione, małej społeczności wiele, wiele lat temu, natomiast rozwój komunikacji oraz częste podróże przyczyniły się do rozprzestrzeniania wirusa. Jednak do tej pory nikt na pewno nie wie, jak przebiegała geneza retro wirusa HIV.
Choroba społeczna- AIDS
Nie ulega wątpliwości, iż AIDS jest społeczną chorobą, zagrażająca zdrowiu i życiu całej ludzkiej populacji. Początkiem 90. lat eksperci oszacowali, iż ponad 10 mln. ludzi to nosiciele HIV. Jak przewiduje Światowa Organizacja Zdrowia, liczba nosicieli tego wirusa może szybko wzrosnąć nawet do 40 mln. W roku 1991 w USA, co 12 minut ktoś umierał na AIDS.
Prawie każdy kraj świata boryka się z problemem, w jaki sposób walczyć z tą groźną chorobą, mimo iż HIV częściej pojawia się w pewnych rejonach, jak na przykład Wyspy Karaibskie, Ameryka Północna, środkowa Afryka oraz Azja południowo-wschodnia. Biorąc zaś pod uwagę, iż większość nosicieli wirusa HIV zachoruje na chorobę- AIDS, a konsekwencji umrze, daje obraz jak straszliwe i ogromne żniwo zbierze niebezpieczna choroba.
Na dzień dzisiejszy jedyna broń przeciw AIDS to wiedza, w jaki sposób rozprzestrzenia się retrowirus HIV. Mimo że naukowcy ciągle poszukują leku, to jedyną obroną jest unikanie niebezpiecznych sytuacji niosących ryzyko zarażenia ze sobą.
