Artysta - biografia autora

Sławomir Mrożek urodził się 29 czerwca 1930 roku w Borzęcinie, jako syn urzędnika pocztowego. Był wybitnym pisarzem, dramaturgiem i rysownikiem. Do historii literatury wpisał się przede wszystkim jako autor sztuk teatralnych, granych do dziś nie tylko na polskich scenach. Jest twórcą tzw. „teatru absurdu”, a wypaczony świat, który można zobaczyć w jego utworach, przełożył się na liczne zwroty używane w języku codziennym, takie jak: „Mrożek by tego nie wymyślił” czy „Jak u Mrożka”.

Rodzice Sławomira Mrożka przeprowadzili się z rodziną do Krakowa, gdy pisarz ma zaledwie 3 lata. Tu zastała ich II wojna światowa, toteż wraz z jej wybuchem powrócili do Borzęcina. Sławomir zaliczył 7 lat szkoły podstawowej i uczył się dalej na własną rękę. Po wojnie wrócił do Krakowa i zaczął edukację w gimnazjum oraz został harcerzem. W 1949 roku Mrożek zdał egzamin dojrzałości i rozpoczął studia architektoniczne, które szybko porzucił. Wygrana w konkursie na rysunek, organizowanym przez tygodnik „Szpilka”, zachęciła go do rozpoczęcia studiów w Akademii Sztuk Pięknych, ale i ta przygoda z uczelnią nie trwała długo. Sławomir zaczął swoją ścieżkę literacką, dostając pracę w „Dzienniku Polskim” oraz dołączając do Koła Młodych, działającego w strukturach Związku Literatów Polskich. Wreszcie wstąpił do samego ZLP.

Pierwsze teksty Mrożka miały charakter satyryczny i publikowane były na łamach takich gazet jak „Szpilka”, „Po prostu”, „Życie Literackie” i „Nowa Kultura”. Z czasem pisarz zaczął dobrze odnajdywać się w tekstach o charakterze politycznym i reportażach. Początkowo Mrożek bliski był ideałom komunistycznym, jednak fascynacja szybko minęła i zaczął mistrzowsko obnażać nieudolność systemu i rozpoznawać potrzeby społeczne. Potrafił świetnie pisać o tym, czego Polacy faktycznie potrzebują i jak widzą świat, a wszystko zgrabnie chował w swoim niewybrednym żarcie i groteskowym ujęciu.

Dzięki prosowieckim tekstom publikowanym w prasie otworzył sobie drogę do popularności i tworzenia. Czytelnicy z kolei polubili jego retorykę, przedstawiającą świat na opak – taki, jaki widzieli na co dzień, niezgodny z tradycjami i wprowadzający nowy ład społeczny, niejednokrotnie daleki od oczekiwań. Nie bez znaczenia są także rysunki Mrożka, publikowane w „Przekroju”, dzięki którym stał się lubiany i rozpoznawalny.

Po śmierci Stalina Sławomir Mrożek wydał swoje pierwsze zbiory opowiadań. W 1955 roku rozstał się z „Dziennikiem Polskim” i rozpoczął współpracę z różnymi teatrami w Krakowie i Gdańsku. Nadal pisał recenzje i felietony, ale jednocześnie tworzył kolejne opowiadania. W 1958 roku wystawiona została w Warszawie pierwsza sztuka teatralna Mrożka, pt. „Policja”.

W 1959 roku pisarz wziął ślub z malarką Marią Obrembą i ostatecznie wyjechał z kraju. Swoją emigracyjną podróż rozpoczął, osiedlając się we Francji, ale podróżował także do Włoch, Jugosławii i Anglii. Ucieczka za granicę była dla pisarza próbą odcięcia się od wypracowanego wizerunku, a także ucieczką od własnych schematów pisarskich. Sławomir Mrożek przez długie lata mieszkał już poza Polską i na obczyźnie stworzył swoje najsłynniejsze dzieła prozaiczne i dramatyczne. Przez pewien czas utwory Mrożka podlegały w Polsce całkowitej cenzurze (obowiązywał zakaz wydawania jego tekstów i wystawiania sztuk). Jego utwory wydawane były za to w wielu krajach europejskich, m.in. w Niemczech i we Francji. Pisarz otrzymał całą masę nagród literackich i dziennikarskich w Polsce, Stanach Zjednoczonych, we Francji, Hiszpanii, Austrii. W 1978 roku dostał także obywatelstwo francuskie.

W 1987 roku pisarz ponownie wziął ślub (w 1969 roku zmarła jego pierwsza żona) z meksykańską reżyserką teatralną Susaną Osorio Rosas i wkrótce przeprowadził się do Meksyku. Wydał kolejne sztuki, utwory prozaiczne i rysunki. W 1996 roku wrócił do Krakowa i do ojczyzny całkiem już innej, niż Polska Ludowa, z której dawniej wyjechał. Ostatnie lata przyniosły artyście problemy zdrowotne. Jedną z terapii, mającą poprawić jego pamięć, było spisanie autobiografii. Pisarz zmarł 15 sierpnia 2013 roku w Nicei.

Ważniejsze utwory:

• „Słoń” (1957)
• „Policja” (1958)
• „Wesele w Atomicach” (1959)
• „Męczeństwo Piotra Oheya” (1959)
• „Indyk” (1960)
• „Strip-tease” (1961)
• „Ucieczka na południe” (1961)
• „Tango” (1964)
• „Rzeźnia” (1973)
• „Małe listy” (1981)
• „Opowiadania” (1981)
• „Rysunki” (1982)
• „Donosy” (1983)
• „Małe prozy” (1990)
• „Miłość na Krymie” (1993)
• „Dziennik powrotu” (2000)
• „Małe listy” (2000)
• „Baltazar, autobiografia” (2006)
• „Dziennik” (3 tomy, 2010-2013)
• „Listy”, 2011