Mazurek Dąbrowskiego - streszczenie szczegółowe
„Mazurek Dąbrowskiego” Józefa Wybickiego składa się z czterech 4-wersowych strof oraz 4-wersowego refrenu, powtarzanego po każdej strofie.
1 strofa wyraża głęboką wiarę w to, że Polska przetrwa, dopóki Polacy są gotowi walczyć o jej wolność. Autor zwraca uwagę na to, że Polacy zdolni są do odebrania zawłaszczonej ojczyzny z pomocą szabli.
2 strofa mówi o powrocie do Polski legionów. Pisze o gotowości polskich legionistów do przekraczania największych polskich rzek i pokonywania przeszkód w walce za ojczyznę. Zgodnie z planem legiony miały wejść do Polski przez Galicję od południa, dlatego najpierw wymieniana jest Wisła, potem Warta. Napoleon Bonaparte z kolei jest ukazany jako wzór wodza, który odnosi zwycięstwa, inspirując legionistów do podobnego wysiłku i sukcesu.
3 strofa nawiązuje do bohatera narodowego Stefana Czarnieckiego, który zasłynął w czasie potopu szwedzkiego walką podjazdową i pokonaniem Szwedów. Stawiany jest tu za przykład odwagi i oddania ojczyźnie. Wspomniany powrót przez morze to tryumf wojsk Czarneckiego, które pokonały Szwedów, ratując Danię. To także przypomnienie, że w przeszłości Polacy wielokrotnie potrafili pokonywać różne trudności i wychodzić zwycięsko z walki.
4 strofa ojciec, mówi do swojej córki Basi, wyrażając radość i nadzieje związane z mobilizacją wojska polskiego, które nadchodzi, aby walczyć o wolność. „Biją w tarabany” to odniesienie do dźwięku bębnów wojskowych, który oznaczał gotowość do walki. Basia jest postacią symboliczną, choć niektórzy widzą w niej Barbarę Chłapowską – późniejszą żonę Wybickiego. Postać Basi i ojca to obraz pełen emocji i troski rodzica o przyszłość córki oraz o losy Polski.
W refrenie powtarzanym po każdej strofie mowa jest o postaci generała Jana Henryka Dąbrowskiego, który dowodził wojskami polskimi w czasie wojen napoleońskich. Mowa tu o Legionach Polski, które podążały z Włoch do Polski. Marsz ten jest wyrazem nadziei na odzyskanie niepodległości, a wódz – Dąbrowski – prowadzi Polaków do wspólnej walki o ojczyznę. W niniejszych wersów wynika także przekonanie, że w tej walce Polacy połączą swoje siły, by odbudować Polskę.