Wrony - streszczenie szczegółowe

Rozdział 1 

Baśka, kilkunastoletnia bohaterka, spędza czas, obserwując z okna swojego pokoju wronę siedzącą na starym drzewie. Ptak staje się dla niej symbolem samotności, odmienności i uważnego trwania. Świat przyrody zdaje się bardziej zrozumiały niż dom, w którym czuje się przytłoczona. Pewnego dnia matka znajduje w koszu na pranie zakrwawione majtki. Natychmiast wyciąga wniosek, że córka zaczęła miesiączkować, choć uważa, że to zdecydowanie za wcześnie. Zaczyna wypytywać i naciskać, ale Baśka milczy zawstydzona, bo w rzeczywistości krew nie jest efektem dojrzewania, lecz tego, że kolega Piotrek kopnął ją w krocze. Dziewczynka czuje lęk przed ujawnieniem prawdy i wstyd związany z ciałem. W czasie Wigilii Baśka gorączkuje, choruje na anginę i jedzie z matką na pogotowie. Podczas badania nie chce, aby ojciec był obecny, ponieważ zaczyna dostrzegać, że jej ciało się zmienia, rosną jej piersi i woli je ukrywać. Lekarz bagatelizuje objawy, diagnozując zwykłą infekcję. Wieczór ukazuje dramat codzienności: matka załatwia wszystko, organizuje, czuwa nad porządkiem, a ojciec, choć czasem rzuca gest troski, w rzeczywistości pozostaje bierny i emocjonalnie nieobecny. 

Rozdział 2 

Wrona pojawia się ponownie: tym razem Baśka widzi ją wieczorem, drzemiącą na gałęzi. Ptak symbolizuje czujność i samotne czuwanie. W szkole pojawia się nowy nauczyciel, którego dziewczynki szybko nazywają „Frodo”. Mężczyzna prowadzi język angielski i plastykę. Na angielskim Baśka czuje się niewidzialna, nauczyciel nie pamięta jej imienia, co potwierdza poczucie bycia nieistotną. Sytuacja zmienia się na plastyce: gdy dziewczynka rysuje dłoń pełną detali: zmarszczek, cieni, żył, nauczyciel zatrzymuje się i chwali jej prace. Dla Baśki to pierwsze prawdziwe doświadczenie uznania, które działa jak błysk światła w szarej codzienności. W domu jednak radość zostaje szybko stłumiona: siostra Kasia drwi, a matka kontroluje każdy krok, obojętna na emocje córki. Baśka odczuwa rozdźwięk między szkołą, gdzie może być doceniona, a domem, gdzie ciągle czuje się niewystarczająca. 

Rozdział 3 

Nadchodzi dzień konkursu plastycznego. Baśka przygotowała linoryt przedstawiający wrony, inspirowany obserwacjami z okna. Praca zdobywa pierwsze miejsce w etapie wojewódzkim, a dziewczynka wiesza dyplom nad łóżkiem, dumna z siebie. Radość jednak nie trwa długo: matka w napadzie złości zrywa pracę ze ściany i rozdziera ją, unieważniając sukces córki. Dziewczynka próbuje posklejać obraz, jakby mogła uratować własne poczucie wartości. Znów wraca do rysunku, bo w nim znajduje schronienie i tożsamość. Obserwuje też dojrzewanie siostry – pierwszą miesiączkę Kasi i zaczyna rozumieć, że zmiany cielesne są nieuniknione, choć budzą w niej zarówno lęk, jak i ciekawość. 

Rozdział 4 

Baśka jedzie na galę rozdania nagród. Musi wyjść na scenę, gdzie opowiada o swojej pracy, tłumacząc, że wrony z okna były jej codziennym towarzyszem. Jej prosty, szczery opis zostaje nagrodzony brawami publiczności. Czuje wtedy chwilową dumę i siłę. Frodo posyła jej życzliwy uśmiech, co jeszcze wzmacnia jej poczucie własnej wartości. Niestety, radość szybko zostaje stłumiona: matka i siostra zawstydzają ją komentarzami, jakby mówienie o uczuciach było czymś śmiesznym i niestosownym. Po powrocie do domu ojciec wyśmiewa wygląd Baśki, a matka ponownie faworyzuje Kasię. Dziewczynka czuje się rozdarta: w szkole ma sukces, w domu doświadcza poniżenia. Statuetka zostaje na półce w jej pokoju. To milczący dowód, że przez moment była ważna. 

Rozdział 5 

Baśka obserwuje, jak pisklę wykluwa się z jaja, co daje obraz walki i narodzin. Symbol ten łączy się z jej własnym doświadczeniem dojrzewania. Dziewczynka eksperymentuje z perfumami matki, próbując poczuć się kobieco. W szafie ojca natrafia przypadkiem na prezerwatywy, co budzi w niej zamęt, bo nie rozumie jeszcze do końca znaczenia tego odkrycia. Znalezisko staje się zarzewiem rodzinnych napięć. Matka wpada w zazdrość i podejrzenia wobec męża. Pewnego wieczoru Baśka spędza czas z ojcem: oglądają telewizję, rozmawiają. Początkowo atmosfera jest przyjemna, lecz nagle zmienia się w przekraczanie granic. Ojciec dotyka ją w sposób niestosowny, a jego „czułość” zamienia się w groźne nadużycie. Dziewczynka nie potrafi się obronić, milknie. W szkole pisze wypracowanie o przemocy w domu, lecz w obawie przed konsekwencjami wycofuje swoje słowa. To moment, w którym Baśka zaczyna rozumieć, że prawda może oznaczać karę i zagrożenie. 

Rozdział 6 

Baśka trafia do szpitala z podejrzeniem wyrostka robaczkowego. Na oddziale doświadcza czegoś, czego w domu nie zna: życzliwości i cierpliwości ze strony personelu medycznego. Pielęgniarki odnoszą się do niej z szacunkiem, diagnoza jest łagodna, a pobyt krótki. W szpitalnej bibliotece znajduje broszurę o prawach dziecka (ONZ). Zaczyna czytać i odkrywa, że bicie i przemoc nie są czymś normalnym, że istnieją prawa, które mają chronić takie jak ona dzieci. To rewelacja i wstrząs. Tymczasem na wywiadówce w szkole matka bagatelizuje skargi córki i zrzuca winę na „trudny charakter dziecka”. W domu stosuje manipulację emocjonalną. Każe Baśce obiecać, że już nigdy nie powie złego słowa o rodzicach. Dziewczynka czuje się rozdarta między nową wiedzą o własnych prawach a ciężarem lojalności wobec rodziny. 

Rozdział 7 

Frodo nie ustaje w staraniach o rozwój Baśki. Dzwoni do matki, by zaproponować, że dziewczynka powinna spróbować szkoły artystycznej. Matka początkowo lekceważy temat, a potem zgadza się „na próbę”. Nie robi tego z myślą o dziecku, lecz raczej dla poprawy własnego wizerunku. Dla Baśki to jednak światełko w tunelu. Szansa, że jej talent może dać jej inne życie. 

Rozdział 8 

Baśka przeżywa swoją pierwszą miesiączkę. Początkowo przeraża ją plama na bieliźnie, lecz koleżanka Marta daje jej podpaskę i wsparcie. To dla Baśki ważny moment, bo pierwsze doświadczenie kobiecej solidarności. W domu jednak radość szybko gaśnie: matka znajduje artykuł o prawach dziecka schowany w książkach Baśki, a także plamę na prześcieradle. Reaguje awanturą, biciem i upokorzeniem. Dziewczynka ucieka w myślach do miejsca, gdzie czuje się bezpieczna, czyli na zajęcia plastyczne u mamy Froda. Tam po raz pierwszy otwarcie mówi, że w domu jest bita. Spotyka się z empatią i zrozumieniem, a nauczycielka podwozi ją do domu, dając jej namiastkę opieki. Baśka jednak boi się, że ta prawda może sprowadzić na nią kolejne kary. 

Rozdział 9 

Pod nieobecność matki atmosfera w domu zmienia się: ojciec staje się cieplejszy, bardziej rozmowny. Baśka zaczyna z nim oglądać kreskówki, rozmawia o szkole. Niestety, to pozorne bezpieczeństwo szybko zamienia się w zagrożenie: ojciec zaczyna dotykać ją w sposób nieodpowiedni. Baśka czuje się osaczona, ale sytuację przerywa niespodziewane wejście siostry. W szkole nauczyciele wzywają rodziców na rozmowę. Matka zaprzecza wszelkim problemom, a w domu wyżywa się na córce. Dochodzi do nocnej awantury rodziców, podczas której matka wprost oskarża męża o przekraczanie granic wobec Baśki. Wacław nie zaprzecza, nie broni się, po prostu przenosi się spać do salonu. Baśka, przerażona i zdezorientowana, zaczyna obarczać siebie winą i trzyma się kurczowo śród. Dni, w których może chodzić na zajęcia plastyczne, gdzie łapie oddech. 

Rozdział 10 

Pod wielkim wiązem Baśka dostrzega porzucone ptasie gniazdo z różową nitką – symbol utraconej niewinności i dzieciństwa, które właśnie się kończy. W domu dochodzi do kolejnej sceny: matka zmusza ją do ścięcia grzywki, grożąc, że inaczej zabierze jej szkołę artystyczną. To kolejny akt kontroli nad ciałem i tożsamością dziecka. Baśka przygotowuje na lekcję eksperyment z plamami benzyny, czyli technikę plastyczną, która staje się dla niej sposobem na ekspresję. Jednak opary i zapach prowokują rodziców do krzyku; ojciec wpada po schodach, grożąc pobiciem. W chwili największego lęku Baśka doświadcza wizji: jej ręce zamieniają się w skrzydła, unosi się ponad domem. Motyw wrony domyka się – skrzydła oznaczają ucieczkę, wolność i wyzwolenie, choćby tylko w świecie wyobraźni.