Lament świętokrzyski - problematyka
Utwór Lament świętokrzyski jest arcydziełem polskiej literatury średniowiecznej. Lament świętokrzyski pochodzi z rękopisu z 1470 roku. Autorem Lamentu świętokrzyskiego był przeor benedyktyńskiego klasztoru Świętego Krzyża na Łysej Górze.
Utwór Lament świętokrzyski jest znany również pod tytułami Posłuchajcie, bracia miła…., Żale Matki Boskiej pod Krzyżem, Plankt czy też Plankt świętokrzyski.
Utwór poetycki Lament świętokrzyski porusza problematykę cierpienia Matki Bożej po stracie syna. W utworze średniowiecznym na plan pierwszy wysuwa się cierpienie matki boskiej oraz żale matki boskiej.
Motyw Matki Boskiej cierpiącej oraz żale Matki Boskiej pod krzyżem to tematy dominujące w utworze. Motyw Matki Boskiej cierpiącej, matki boleściwej mater dolorosa to motyw przedstawiający ból Matki Boskiej po ukrzyżowaniu Chrystusa.
Lament świętokrzyski zaliczamy do liryki żałobnej, gdzie Maryja początkowo zwraca się do ludzi o współczucie, kolejno do cierpiącego i umierającego Jezusa, by w końcu zwrócić się do Anioła Gabriela i innych matek.
