Frankenstein - charakterystyka bohaterów

Wiktor Frankenstein –  główny bohater powieści i tragiczny naukowiec, który doprowadza do swojego własnego upadku. Pochodzi z szanowanej, bogatej genewskiej rodziny i od najmłodszych lat wykazuje niezwykłą ciekawość świata oraz głód wiedzy. Już jako chłopiec fascynuje się przyrodoznawstwem, metafizyką i alchemią, marząc o odkryciu sekretu życia. Ta pasja, początkowo niewinna i pełna młodzieńczego entuzjazmu, z czasem przekształca się w obsesję. Po śmierci matki, która wstrząsa nim dogłębnie, Wiktor opuszcza dom rodzinny i wyjeżdża na uniwersytet w Ingolstadt, gdzie pod wpływem profesora Waldmana całkowicie poświęca się badaniom nad fizjologią i chemią. Przestaje utrzymywać kontakty z bliskimi, ignoruje listy od Elżbiety i pogrąża się w samotnej, maniakalnej pracy. Gdy w końcu udaje mu się ożywić stworzoną przez siebie istotę, jego fascynacja zamienia się w przerażenie. Ucieka od swojego dzieła, pozostawiając je na pastwę losu, nieświadomy, jak tragiczne konsekwencje będzie miało to zaniedbanie. Stopniowo zaczyna tracić wszystko, co kocha – jego potwór zabija jego brata Williama, doprowadza do śmierci Justine Moritz, morduje Henryka Clervala i ostatecznie Elżbietę w noc poślubną. Wiktor, choć dręczony wyrzutami sumienia, zamiast ponieść konsekwencje swoich czynów, kieruje się żądzą zemsty i ściga swoje dzieło aż na daleką północ. Tam, wyczerpany i umierający, zostaje odnaleziony przez Roberta Waltona i opowiada mu swoją historię. Jego postać jest klasycznym przykładem bohatera tragicznego – jego genialny umysł, zamiast przynieść światu postęp, doprowadza go do zguby, a jego ambicja zamienia się w największe przekleństwo.

Potwór Frankensteina  –  nienazwany w powieści, jest jedną z najbardziej tragicznych postaci literatury. Powstaje jako rezultat naukowych ambicji swojego twórcy, który konstruuje je z fragmentów martwych ciał i ożywia przy pomocy elektryczności. Już od pierwszych chwil swojego istnienia doświadcza samotności i odrzucenia – jego własny stwórca porzuca go w przerażeniu, a każda napotkana osoba traktuje go jak monstrum. Pomimo swojego odpychającego wyglądu, potwór jest inteligentny, wrażliwy i ma zdolność do nauki oraz głębokiej refleksji. Po latach tułaczki i ukrywania się w lesie obserwuje rodzinę De Laceyów, ucząc się ich języka, zachowań i kultury. Marzy o tym, by zostać zaakceptowanym przez ludzi, jednak gdy w końcu ujawnia się przed nimi, zostaje brutalnie odtrącony. To wydarzenie staje się punktem zwrotnym – zrozpaczony i wściekły, poprzysięga zemstę na swoim stwórcy. Jego pierwszym aktem zemsty jest zabicie małego Williama, a następnie doprowadzenie do egzekucji Justine. Kiedy spotyka Wiktora, żąda od niego stworzenia towarzyszki, która podzieli jego los i da mu poczucie przynależności. Wiktor początkowo się zgadza, ale w ostatniej chwili niszczy swoje dzieło, co doprowadza potwora do furii. W akcie zemsty morduje Henryka Clervala, a potem Elżbietę w noc poślubną. Ostatecznie, po śmierci Wiktora, potwór wchodzi na pokład statku Waltona, opłakuje swojego stwórcę i postanawia zakończyć własne życie, znikając w lodowych pustkowiach. Jest postacią, której los budzi zarówno współczucie, jak i przerażenie – nie był z natury zły, to ludzkie okrucieństwo uczyniło go potworem.

Robert Walton – kapitan statku zmierzającego na biegun północny i narrator ramowy powieści. Jego listy do siostry Małgorzaty otwierają i zamykają historię. Jest ambitnym odkrywcą, pragnącym zdobyć chwałę i dokonać wielkich odkryć, co czyni go podobnym do Wiktora Frankensteina. Podczas podróży jego statek zostaje uwięziony w lodzie, a załoga odnajduje wyczerpanego Wiktora, który opowiada mu swoją historię. Walton z początku czuje wielki podziw dla Wiktora, widząc w nim bratnią duszę – kogoś, kto, podobnie jak on, poświęcił się naukowym poszukiwaniom. Jednak z czasem, słuchając opowieści o cierpieniu i tragedii, które wynikły z nieograniczonej ambicji Frankensteina, zaczyna dostrzegać niebezpieczeństwo swojej własnej ścieżki. Jego postać pełni funkcję lustra dla czytelnika – jest tym, który wyciąga wnioski z losów Wiktora i ostatecznie decyduje się na powrót do domu, uznając, że nie warto ryzykować życia dla chwały.

Elżbieta Lavenza – przybrana siostra i narzeczona Wiktora, wychowana przez rodzinę Frankensteinów po tym, jak jej rodzina zubożała. Jest uosobieniem cnoty, łagodności i oddania. Zawsze wiernie wspiera Wiktora, martwi się o niego, czeka na jego listy i próbuje zrozumieć jego tajemnicze zachowanie. Jej miłość do niego jest bezwarunkowa, choć Wiktor często ją zaniedbuje, pogrążony w swoich obsesjach. Elżbieta jest postacią tragiczną – jej los został przypieczętowany w momencie, gdy Frankenstein stworzył potwora. Staje się niewinną ofiarą zemsty istoty, której istnienia nawet nie była świadoma. W noc poślubną zostaje brutalnie zamordowana przez potwora, a jej śmierć jest jednym z najdotkliwszych ciosów dla Wiktora.

Henryk Clerval – najbliższy przyjaciel Wiktora, jego przeciwieństwo pod względem charakteru. Jest osobą pełną radości, wrażliwości i optymizmu, ceni literaturę, sztukę i piękno świata. Jego pasją jest humanistyka, co odróżnia go od Wiktora, pochłoniętego nauką. Henryk opiekuje się Wiktorem po jego załamaniu nerwowym po stworzeniu potwora, przywracając go do życia. Jest lojalnym, dobrym przyjacielem, ale ostatecznie również staje się ofiarą eksperymentów Wiktora – zostaje zamordowany przez potwora, który chce w ten sposób ukarać swojego twórcę.