Umowa społeczna - biografia autora
Jean-Jacques Rousseau urodził się 28 czerwca 1712 roku w Genewie, wówczas niezależnej republice, która jednak była kulturowo i politycznie związana ze Szwajcarią oraz wpływami protestanckimi. Jego matka, Suzanne Bernard, zmarła kilka dni po porodzie, a ojciec, Isaac Rousseau, zegarmistrz, wychowywał go sam, jednak musiał opuścić Genewę, gdy Jean-Jacques miał dziesięć lat. Wychowaniem chłopca zajęli się krewni, a następnie został oddany na naukę do różnych rzemieślników.
W wieku 16 lat Rousseau uciekł z Genewy i trafił pod opiekę Françoise-Louise de Warens, bogatej kobiety, która odegrała kluczową rolę w jego edukacji i duchowym rozwoju. Przeszedł na katolicyzm i przez pewien czas mieszkał we Francji oraz Sabaudii, zajmując się muzyką i literaturą.
W 1742 roku Rousseau przeniósł się do Paryża, gdzie próbował zrobić karierę jako muzyk i kompozytor. Jego talent literacki ujawnił się w pełni w 1750 roku, gdy zdobył nagrodę Akademii w Dijon za esej „Rozprawa o naukach i sztukach”, w którym dowodził, że postęp nauki i cywilizacji prowadzi do moralnej degeneracji.
W kolejnych latach Rousseau napisał „Rozprawę o pochodzeniu i podstawach nierówności między ludźmi” (1755), w której przedstawił swoją koncepcję „dobrego dzikusa” oraz przekonanie, że nierówności społeczne są wynikiem rozwoju cywilizacji. Te idee rozwinął później w „Umowie społecznej” (1762), gdzie sformułował teorię suwerenności ludu i krytykę absolutyzmu. W tym samym roku ukazało się „Emil, czyli o wychowaniu”, dzieło rewolucyjne w dziedzinie pedagogiki, w którym promował naturalne wychowanie dziecka, wolne od przymusu i dogmatów religijnych. Ważny był także inny jego utwór, czyli "Nowa Heloiza"
Te publikacje wywołały ogromne kontrowersje i zostały potępione przez Kościół oraz władze francuskie. Rousseau musiał uciekać i znalazł schronienie w Szwajcarii, a następnie w Anglii, gdzie przez pewien czas przebywał pod opieką Davida Hume’a. Jednak jego skłonność do paranoi doprowadziła do zerwania relacji z filozofem i powrotu Rousseau do Francji.
Pod koniec życia Rousseau poświęcił się refleksji nad własnym losem. Powstały wówczas „Wyznania” (napisane w latach 1765–1770), w których przedstawiał swoją osobistą historię, podkreślając swoje cierpienia i konflikty ze światem. Napisał także „Marzenia samotnego wędrowca”, zbiór introspektywnych rozważań.
Jean-Jacques Rousseau zmarł 2 lipca 1778 roku w Ermenonville pod Paryżem, w posiadłości markiza de Girardin. Jego poglądy miały ogromny wpływ na rozwój myśli politycznej (m.in. do jego koncepcji odnosiła się słynna Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela), pedagogicznej i romantyzmu. W 1794 roku jego szczątki zostały przeniesione do Panteonu w Paryżu jako wyraz uznania dla jego wkładu w rozwój idei rewolucyjnych.
Rousseau jest uważany za jednego z najważniejszych myślicieli, których wyróżnia krytycyzm oświecenia, a jego idee przyczyniły się do rozwoju nowoczesnych koncepcji demokracji, edukacji i praw człowieka. Jego krytyka cywilizacji i nawoływanie do powrotu do natury inspirowały zarówno rewolucjonistów francuskich, jak i późniejszych romantyków.
