Dekameron - geneza utworu i gatunek
Nowela stanowi dość krótkie dzieło literackie, której początki powstania miały miejsce już w starożytności. Pierwsza dobrze znana ludzkości nowela napisana przez Arystydesa z Miletu to „Opowieści mileckie”. Jej pochodzenie datuje się na I-II w.p.n.e. Nowela przedstawia rzeczywiste obrazy z życia. Epoka średniowiecza i odrodzenia jest dla gatunku noweli niezwykle kluczowe, gdyż to w tym czasie, uznano, iż nowela jako gatunek literacki rozwinęła się najbardziej. Argumentacją powyższego jest niezwykle szybkie tempo wzrostu kultury mieszczańskiej, w której kręgu dokonywano coraz to odleglejszych wypraw kupieckich. Uznaje się, iż Dekameron jest jednym z pionierów, wyznaczających innym, cechy tego gatunku.
Na fundamentalne cechy noweli składają się: zwartość akcji, brak wielowątkowości, zwięzłe, treściwe przedstawienie zdarzeń bez dodatkowych opisów, wskazanie centralnego motywu noweli. W nowelach powstałych w czasach renesansu, wydarzenie nie jest rozciągnięte w czasie (zazwyczaj jedno wydarzenia przedstawione zostaje w jednej noweli), a punkt kulminacyjny, poprzedzający bezpośrednio rozwiązanie akcji, zwiastuje sprawne jej rozwiązanie.
Bardzo istotnym pojęciem jest pojęcie: „sokoła noweli”. Skonstruowane w 1871 r., przez wybitnego człowieka Paul Heyse, na podstawie Sokoła pochodzącego z noweli wchodzącej w skład Dekameronu. Mianowicie, przez pojęcie: „każda nowela musi mieć swojego sokoła”, należy rozumieć, iż w każdej noweli powinien znaleźć się motyw przewodni o symbolicznym znaczeniu.
