Dekameron

Streszczenie szczegółowe

Zaczyna się księga Dekameron

Księga Dekameron składa się ze stu nowel (określanych przez Narratora również jako: bajki czy przypowieści). Przedmiotowe nowele opowiedziane zostały przez siedem białogłowych dam oraz trzech młodzieńców, we Florencji zmagającej się wówczas z dżumą. Swego czasu, Narrator dzieła pogrążony był w smutku, czego powodem było nieszczęśliwie ulokowane uczucie. W tych trudnych dla niego chwilach otrzymał wsparcie od innych dobrodusznych osób. Wskutek takiego przebiegu zdarzeń, narrator przez zawarte w Księdze Dekameron nowele pragnie zrekompensować się innym, za otrzymaną wówczas pomoc. Wobec powyższego Narrator stworzył cykl stu nowel, pod wpływem współczucia dla osób, które aktualnie mogą znajdować się w potrzebie. W opinii Narratora, smutek związany z niewłaściwe ulokowanym uczuciem częściej dotyka płci pięknej, zwanej przez głównego Narratora „pięknymi damami”, stąd Księga Dekameron kierowana jest przede wszystkim do owych pięknych dam, tak aby w chwilach smutku i rozpaczy, zawarte w niej przypowieści przyniosły im ulgę i radość. W nowelach znajdują się także pieśni, śpiewane dla rozrywki przez niewiasty.

Narrator określa nowele jako: „Różne ucieszne i smutne przypadki miłosne”, wskazujące niewiastom postawy i zachowania godne naśladowania, jak również te, których bezwzględnie należy unikać. W przypadku, w którym po przeczytaniu nowel przepędzone zostanie uczucie znudzenia, zgodnie z wolą Narratora, wszelkie podziękowania należą się Amorowi, bo to właśnie Amor uwolnił go ze wszelkich miłosnych dolegliwości.

Prolog

W tej części dzieła Narrator przytacza okoliczności stworzenia Księgi Dekameron, a także nawiązuje do panującej w 1348 r. we Florencji, zarazie. W opinii Narratora panująca ówcześnie dżuma wynikła bądź to z niekorzystnego wpływu gwiazd, bądź to z gniewu Bożego powstałego wskutek licznych grzechów ludzkich. Ogarniająca całą Florencję zaraza, doszczętnie spustoszyła wsie i miasta, a wszelka znana ówczesnym ludziom medycyna i inne środki zaradcze, były niewystarczające, aby ją pokonać.

W sytuacjach kryzysowych, a taką z całą pewnością była wszechogarniająca zaraza, każdy człowiek reaguje w odmienny sposób. Narrator wskazuje, iż część społeczeństwa zabarykadowała się we własnych czterech kątach, całkowicie eliminując z ich otoczenia innych ludzi, pragnąc zapomnieć o otaczającym ich niebezpieczeństwie. Z kolei inni, uznający przyjemność czy też rozkosz za najwyższe dobro i cel ludzkiego istnienia (postawa hedonistyczna), starali się nie myśleć o otaczającym ich niebezpieczeństwie. Byli też tacy, którzy żyli normalnie, wierząc, że choroba ich ominie. Natomiast ci, którzy posiadali mieszkających na obrzeżach miasta krewnych, udali się do nich, zakładając, iż do takich miejsc dżuma nie dotrze. Niemniej jednak powyższe różnorakie sposoby podejścia ludzi do wszechogarniającej dżumy, nie zapewniały im szczęścia. Panująca zaraza była bezlitosna i mogła dotknąć każdego. Nie od dziś wiadomo, iż w sytuacjach zagrażających życiu bądź zdrowiu, człowiek niekiedy zapomina o tym, co ważne tj. o rodzinie, a co z nią przede wszystkim związane- również o obowiązkach wobec członków rodziny, czy też o miłości zarówno tej ojcowskiej, jak i macierzyńskiej. Wskutek powyższego, od czasu rozpoczęcia trwania zarazy, w mieście dało się zauważyć wielu osamotnionych ludzi. Takie osoby zmuszone były korzystać z odpłatnej pomocy innych, niespokrewnionych z nimi osób, którzy wykonywali takie usługi za odpowiednim wynagrodzeniem. Można by rzec, iż tacy ludzi skłonni byli porzucić wszelkie obawy o własne życie i zdrowie celem pozyskania odpowiednich środków finansowych. Straszliwa zaraza panująca w Europie spowodowała takie zmiany w społeczeństwie, które stanowiły upadek obowiązujących dotąd tradycji, obyczajów i wartości. Doskonałym przykładem powyższego, notabene wskazanym przez Narratora jest sytuacja, jaka miała miejsce podczas uroczystości pogrzebowej. Mianowicie zamiast rozpaczy, łez i smutku, zachowanie biorących udział w uroczystości bardziej przypominało szybkie spotkania towarzyskie. Przykry był także los samotnych, biednych ludzi. Niestety społeczeństwo o nich zapomniało, stąd ostatnie chwile życie spędzali w samotności, a po śmierci ich ciała składane były w zbiorowych grobowcach, z pominięciem obrzędu religijnego, jaki powinien towarzyszyć przy pochówku.

Pewnego wtorku, w Kościele Santa Maria Novella w nabożeństwie brało udział siedem niewiast. Od Narratora możemy dowiedzieć się, iż wiek owych dam oscylował w granicach od osiemnastu do maksymalnie dwudziestu ośmiu lat. Narrator nie wskazał ich nazwisk, niemniej jednak nadał im imiona: Pampinea, Fiametta, Filomena, Emilia, Lauretta, Neifilie oraz Eliza. Podczas tego nabożeństwa zapadła decyzja o opuszczeniu Florencji przez siedem wyżej wymienionych niewiast. Status matrymonialny wyżej wymienionych kobiet pozwalał im na to, aby mogły opuścić Florencję i udać się do oddalonej o dwie mile od Florencji posiadłości. Inicjatorką wyjazdu była Pampinea. To właśnie ona oznajmiła, iż opuszczenie dużej Florencji i udanie się do małej prowincji może przyczynić się do zachowania powszechnie znanych obyczajów. Powyższe było celem tej podróży. W tym samym czasie do Kościoła weszło trzech mężczyzn, nazwanych przez Narratora jako: Panfilo, Filostrato i Dioneo. W opinii Filomeny, zrealizowanie planu byłoby znacznie łatwiejsze, gdyby w podróż udali się z nimi, mężczyźni. Stąd niewiasty zapytały mężczyzn, czy opuszczą wraz z nimi Florencję. Pampinea była krewniaczką jednego z mężczyzn, co też przyczyniło się do zaakceptowania pomysłu siedmiu niewiast. Podróż rozpoczęła się w środę rano. Siedem niewiast i trzech mężczyzn dotarli do położonego poza Florencję domu.

Pobyt florenckich gości miał odbywać się zgodnie z ustalonym harmonogramem. Ustalono, iż każdego dnia towarzystwu przewodniczyć będzie jedna z osób przybyłych do wiejskiej posiadłości, a każdego wieczora, osoba sprawująca dotychczasowy prym, wyznaczy nowego władcę kolejnego spotkania. Gospodynią pierwszego dnia została Pampinea. Wieniec laurowy upleciony przez Filomenę, każdorazowo należał do osoby, która aktualnie przewodniczyła towarzystwu. Spotkania towarzystwa odbywały się w porze obiadowej. Do tego czasu siedem niewiast i trzech mężczyzn odpoczywało w ogrodzie. Taki plan dnia umożliwiał sługom, przygotowanie obiadu, który zadowoli wszystkich obecnych. Po spożyciu posiłku uczestnicy oddawali się muzyce, niekiedy również kołysząc się do jej rytmu. W czasie ognistego słońca towarzystwo udawało się na łąkę, by tam znaleźć choć trochę chłodu. Pampinea, zaproponowała, aby wspólnie spędzony czas, umilić sobie wzajemnym opowiadaniem nowel, na co towarzystwo ochoczo przystało. Koniec spotkania miał wyznaczać zachód słońca.

Dzień pierwszy

Opowieść trzecia Trzy pierścienie

Po wysłuchaniu noweli przytoczonej przez Neifile, Filomena, będąca narratorką opowieści trzeciej opowiedziała zebranym ciekawą historię dotyczącą Żyda. Trzecia historia poruszy tematykę wyroków Bożych, jak i „ludzkich dzieł”. Teza skonstruowana przez Filomenę po wysłuchaniu tej opowieści odnosi się do rozumu ludzkiego, a mianowicie możemy z niej wywnioskować, iż zachowanie zdrowego rozsądku, pozwoli uniknąć człowiekowi kłopotów, które to mogą pojawić się w przypadku jego braku.

Przykład zamożnego, kompetentnego Żyda Melchisedecha oraz babilońskiego władcy Saladyna, doskonale obrazuje powyższą tezę. Mianowicie babiloński władca Saladyn, pragnął pożyczyć pieniądze od bystrego Żyda. Saladyn, uważał, iż Melchisedecha, który czerpie wysokie pożytki z udzielenia pożyczek, jest łapczywym, niezbyt inteligentnym lichwiarzem, stąd jego zamiarem było uzyskanie od niego pieniędzy przy użyciu podstępu. Saladyn pod pretekstem uzyskania pieniędzy celowo zapewniał Żyda, iż darzy go szacunkiem i uznaniem dla jego mądrości, co w rzeczywistości było nieprawdą. Saladyn, po zaproszeniu Żyda do siebie, zapytał: - która z wiara, zdaniem Żyda — chrześcijańska, muzułmańska czy żydowska — zasługuje na miano najlepszej?

Saladyn pozostawał w błędzie uznając Melchisedecha za człowieka niezbyt uczonego, jako że mędrzec błyskawicznie odkrył jego chytry plan. Jego odpowiedzią na postawione mu pytanie, była opowiedziana przez niego historia dość zamożnego człowieka, właściciela okazałego pierścienia, który stał przed wyborem swojego następcy. Tradycja przekazywana pierścienia obowiązywała od pokoleń, aż do momentu, w którym przedmiotowy pierścień trafił w ręce ojca posiadającego trzech synów, przy czym każdy z nich zasługiwał na miano dziedzica tronu. Ojciec pragnął znaleźć rozwiązanie tej sytuacji, tak aby każdy z jego potomków był zadowolony, stąd zlecił złotnikowi wykonanie dwóch replik pierścienia. Odtworzone na wzór pierścienie, zostały wykonane z taką precyzją, że niemożliwe było odnalezienie jakichkolwiek różnic, odbiegających od oryginału. Starzec, na schyłku swojego życia, wręczył każdemu ze swoich synów, okazałą biżuterię. Po śmierci ojca, jego spadkobiercy, zażądali swojej części przypadającego im majątku, i co z tym związane należytej czci ich osoby. Niemniej jednak, wskutek powyższych działań ich ojca, nie można było ustalić, który z synów otrzymał oryginalny egzemplarz pierścienia. W powyższym przykładzie znajduje się odpowiedź na główne pytanie zadane Żydowi, dotyczące religii zasługującej na miano tej najlepszej. Istota konfliktu zarówno pomiędzy braćmi, jak i pomiędzy religiami, pozostaje nierozstrzygnięta. Tak, jak każdy z braci, rości sobie prawa do majątku, tak i każda religia uważa się za jedyną, słuszną i prawidłową.

Mądrość Żyda zrobiła wrażenie na Saladynie, dlatego też wyjawił on swój sprytny plan, po czym bez żadnych podstępów poprosił o udzielenie mu pożyczki. Żyd udzielił mu pożyczki, ciesząc się jeszcze długie lata, względami Saladyna.

Opowieść dziesiąta Zakochany starzec

Damy powinny troszczyć się nie tylko o piękno duszy, ale przede wszystkim o dobre wzorce postępowań, tradycję i obyczaje.

Nowela opowiedziana przez Pampineę- narratorkę, dzieje się w Bolonii t.j. w mieście pewnego lekarza o imieniu- Albert. Zdarzyło się tak, iż siedemdziesięcioletni mistrz, zadurzył się w pewnej wdowie. Z tego też powodu, tak organizował sobie każdy dzień, aby móc ją widywać jak najczęściej. Kobieta, przebywająca w kręgu jej rówieśniczek, domyśliła się, iż mistrz Albert darzy ją głębokim uczuciem, z tego powodu, planowała zadrwić z niego, choć zachowywała pozory szacunku. Niemniej jednak starzec był inteligentnym człowiekiem, stąd zdołał jej udowodnić, iż miłość ludzi w dojrzałym wieku znacznie

przewyższa niekiedy chwilowe oszołomienie miłością w młodym wieku. Determinacja lekarza sprawiła, iż wdowa pozytywnie oceniła starca.

Dzień drugi

Opowieść szósta Znalezione dzieci

Nowela opowiedziana przez Emilię dotyczy zmienności fortuny. Mianowicie, dobry los, passa czy powodzenia, niekiedy nie są wystarczające, aby zapomnieć o tych traumatycznych przeżyciach. Bohaterką tej opowieści jest Beritolla Caracciola. Nosiła ona miano pięknej i wiernej żony szlachcica Capece. Pewnego czasu, los zabrał jej wszystko to, co kochała. Wojenna zawierucha sprawiła, iż jej ukochany mąż nie dawał znaku życia, a dwójka jej małych synków została porwana przez korsarzy w czasie opuszczania Sycylii. Załamana takim biegiem zdarzeń kobieta, osiedliła się na wyspie, a cały wolny czas poświęcała opiece nowo narodzonym kozom. Pewnego dnia, odwiedziło ją, wracające z pielgrzymki małżeństwo Currado. Po wspólnym spędzeniu czasu, Beritolla, dała się im namówić do opuszczenie wyspy i udania się razem z nimi do ich dworu, w charakterze damy.

Los potomków Beritolii sprawił, iż trafili ona na służbę do Guasparrina d’ Oria. Kobieta sprawująca nad nimi opiekę, celowo zataiła ich szlacheckie pochodzenie. Giannotto pierworodny syn Beritolii, używając zmienionego imienia, najmłodsze lata spędził w posiadłości Guasparrina, następnie po ukończeniu szesnastu lat, wyruszył w dalszą drogę. Lata wędrówki sprawiły, iż znalazł on się na dworze Currada Malespina. Los chciał, iż zakochał się on w córce Malespiny, która była samotna z uwagi na śmierć jej męża. Mimo łączącego ich uczucia nie było dane im być razem. Pewnego dnia, zostali złapani na gorącym uczynku, co rozwścieczyło Currada, który wydał rozkaz zamknięcia go do więzienia. Nastał również czas zmian politycznych, i tak losy kraju zostały powierzone stronnictwu gibelinów, przyjaznych dla Currada Malespiny. Powyższy bieg wydarzeń spowodował, iż tron musiał opuścić rządzący król Karol, a to on właśnie wziął w niewolę męża Beritolii. Starszy z synów Beritolii, po tym, jak powziął wiadomość o powyższym, wyjawił prawdę o swoim szlacheckim pochodzeniu. W momencie, gdy informacja dotarła do Malespiny, wydał on decyzję o uwolnieniu młodzieńca, a co również istotne wyraził zgodę na zawarcie związku małżeńskiego pomiędzy jego córką Spiną a młodzieńcem. Z racji tego, iż Beritolla przebywała na dworze Currady Malespiny, spotkała ona ponownie swojego ukochanego syna. Drugi syn również został uwolniony z niewoli Guasparrina d’Ora. W ramach rekompensaty za czas spędzony w niewolniczej służbie Guasparrina oddał mu rękę swojej córki. Zaginiony dotychczas mąż Beritolii, również dołączył do rodziny, po czym wszyscy, nie kryjąc wielkiej radości i wzruszenia wrócili na Sycylię.

Opowieść dziesiąta Kalendarz starych mężów

Narratorem tej opowieści jest Dioneo, który przez jej przytoczenie pragnie uargumentować swoje stanowisko, w którego świetle, wola człowieka przegrywa z przyrodzonymi mu cechami. Bohaterem tej noweli jest Ricardo di Chinzica, będący sędzią w wieku starczym. Ricardo ożenił się ze znacznie od niego młodszą i urokliwą Bartolomeą Gualandi. Starzec, mocno wierzył w to, iż spełni wszelkie oczekiwanie młodej kobiety poprzez dołożenie wszelkich starań, jak i poprzez swoją mądrość. Niemniej jednak okazało się inaczej, bowiem nie miał on na tyle sił, by zadowolić swoją małżonkę w sprawach intymnych. Wobec powyższego sporządził on kalendarz różnorakich świąt, podczas których miłosne uniesienia były zakazane.

I tak podczas ich wspólnego życia, wydarzyła się sytuacja, w której żona Ricarda została uprowadzona przez korsarza Paganino da Mare. Mimo starań sędziego celem jej wykupu z niewoli młoda kobieta nie wyrażała chęci powrotu do swojego męża. Przyczyną powyższego był fakt, iż w życiu korsarza nie obowiązywał żaden kalendarz świąt.

Dzień trzeci

Opowieść siódma Pielgrzym

Narratorką tej noweli jest Emilia. Wydarzenia zawarte w tej opowieści dzieją się we Florencji. Tedaldo degli Elisei, darzył szczerym uczuciem Ermellinie, która była żoną Palerminiego. Pewnego dnia romans się zakończył. Po stracie ukochanej Tedaldo opuścił Florencję na około siedem lat, starając się sobie poradzić z miłosnym zawodem. Po tym czasie powrócił do miasta, by zobaczyć swoją wielką sympatię. Doznał szoku, bowiem jego bracia, będąc przekonanymi o jego śmierci, pogrążeni byli w żałobie po nim. Tego czynu dopuścić miał się mąż Ermellinie — Aldobrandin Palermino.

Bystry Elisei, pod przykrywką pielgrzyma, ustalił, iż doszło do zamordowania podobnego do niego młodzieńca – żołnierza Faziuolo, a sprawcą nie był mąż Ermellinie. Stąd rodzinom Tedalda oraz Aldobrandina udało się pogodzić. Powyższy zbieg wydarzeń umożliwił mu ponowne aranżowanie spotkań z jego obiektem westchnień, czyli żoną Palermino.

Opowieść dziesiąta Diabeł i piekło

Narratorem tej noweli jest Dioneo. Wydarzenia zawarte w tej noweli dzieją się w północnej Afryce. Główną postacią jest młoda i pełna wdzięku Alibech, która wyrażała wolę poznania chrześcijańskich pustelników. W tym celu powędrowała na pustynię Tebaidy. Z uwagi na okoliczność, iż trudno było oprzeć się urokowi Alibech, jeden z mnichów całkowicie zatracił się w jej osobie. Łączącą ich namiętność określił mianem zapędzaniem diabła do piekła.

Dzień czwarty

Opowieść czwarta Narzeczona króla Granady, czyli nieszczęśni miłośnicy

Opowiedziana przez Elizę historia przedstawia niefortunne losy pewnej pary t.j. wnuka króla Sycylii o imieniu Gerbin i córki króla Tunisu. Ich historia miłosna jest o tyle ciekawa, bowiem mimo tego, że nie poznali się oni, nigdy w rzeczywistości, darzyli siebie wielkim uczuciem. Ich sposobem na okazywanie uczuć było pisanie do siebie listów. Niemniej jednak każdy z nich niecierpliwie wyczekiwał ich spotkania. Na drodze do szczęścia tej pary, stał król Tunisu, bowiem zapewnił on króla Granady, iż otrzyma rękę jego córki. Wieści szybko się rozeszły, stąd młodzieniec bez zbędnej zwłoki powziął informację o złożonej obietnicy przez króla Tunisu, a sam król dowiedział się o uczuciu, jakim darzy jego córkę- Gerbin. Celem uniemożliwienia, szaleńczo zakochanym, bycia razem, król Tunisu zażądał od dziadka Gerbina złożenie oznaki przyjaźni (zwanej jako: królewska rękawica).

Mimo przeciwności losu Gerbin nie planował zrezygnować z wielkiej miłości, stąd uknuł plan, w ramach którego, porwie płynąca na okręcie wodnym- księżniczkę. Niestety,

podczas tej akcji, księżniczka została zabita przez Saraceni, a jej ciało wyrzucono do morza. Gerbin, pogrążony w ogromnym smutku, pochował swoją ukochaną w grobie, a z upływem dość krótkiego odstępu czasu, jego ciała zostało również złożone w tej mogile. Życie odebrał mu jego dziadek, za to, iż przez jego czyny zerwana została przyjaźń łącząca Sycylię i Tunis.

Opowieść dziesiąta Cudowne przytrafienie pewnego nieboszczyka

Wydarzenia zawarte w tej noweli dzieją się w Salerno, gdzie do niedawna egzystował tam lekarz o imieniu Mazzeo. Mistrz poślubił śliczną i młodą niewiastę. NIemniej jednak nie poświęcał jej wystarczająco dużo uwagi, stąd młoda pełna potrzeb kobieta, zdecydowała się znaleźć kochanka. Pewnego razu, kochanek żony mistrza Mazzeo, omyłkowo napił się nalewki- służącej medykowi jako środek na uśpienie swoich schorowanych pacjentów. Po wypiciu tego trunku młodzieniec zasnął na tyle w głęboki sen, iż przypominał on śmiertelne odrętwienie. Żona z pomocą swojej sługi ukryła ciało kochanka w drewnianej skrzyni, skradzionej sprzed domu stolarza. Po czym skrzynia, ale już z zawartością, została odłożona na miejsce, a dalsze jej losy leżały w rękach lichwiarzy, którzy dokonali jej ponownej kradzieży. Kolejnego ranka, ze skrzyni wyszedł hultaj- Ruggieri, dobrze znany wszystkim z jego niepożądanych zachowań. Uznano go, za złodzieja i postawiono przed wymiarem sprawiedliwości. Młoda żona mistrza po powzięciu informacji o powyższym wyciągnęła pomocną dłoń do Ruggiera, stąd do winy przyznała się jej służąca, a po zeznaniach medyka dotyczących zaginięcia nalewki przeznaczonej do uśpienia, oczyszczono z zarzutów kochanka jego żony.

Dzień piąty

Opowieść czwarta Słowik

Narrator- Filostrato, przedstawił zebranym historię, której akcja działa się we włoskiej prowincji- Romanii. W tle wzajemna i głęboka miłość łącząca Katarzynę- będącą córką Lizia da Valbona oraz Riccarda Manardim. Młodzi, pełni namiętności zakochani zaplanowali, iż potajemnie spotkają się w nocy, na tarasie domu rodziców Katarzyny. Niefortunnie informacja o ich spotkaniu, podczas którego zakochani oddawali się wzajemnym namiętnościom, dotarła do rodziców młodej kobiety. Wskutek powyższego, Riccardo otrzymał nakaz poślubienia młodej Katarzyny, niemniej jednak nie mógł uznać tego za przymus, bowiem ze względu na uczucie, jakim ją darzył, bardzo tego pragnął.

Opowieść dziewiąta Sokół

Niniejsza nowela opowiedziana przez Fiamettę przedstawia postać Federiga degli Alberighi, który bez pamięci zakochał się w mężatce- noszącej miano najpiękniejszej w całej Florencji. Niemniej jednak jego obiekt westchnień, pozostawał wierny złożonej przysiędze małżeńskiej, stąd na nic było celowe trwonienie majątku przez Federiga, celem zwrócenia jej uwagi.

Pewnego dnia, niefortunny los odebrał jej męża, wobec tego została samotną matką małego synka. Wraz z nadejściem lata, przeniosła się ona do posiadłości, niemalże sąsiadującej z majątkiem Federiga. Podczas spędzenia tam letnich dni, jej synek zaprzyjaźnił się z Federigem. Los chciał, iż synek owdowiałej kobiety, zachorował. W tych trudnych dla niego chwilach zapragnął mieć na własność sokoła należącego do Federiga.

Matka, pragnąca spełnić każde życzenie swojego dziecka, udała się z wizytą do sąsiedniej posiadłości w celu pozyskania, cennego dla niej w tamtym momencie, ptaka. Ku wielkiemu zdziwieniu gospodarza, związanego z wizytą jego miłości, pragnął ugościć ją i towarzyszącą jej damę, jak najlepiej potrafił. Niemniej jednak jego majątek, znacznie zubożał, stąd jedyne co mógł im zaserwować w porze obiadowej był właśnie jego wierny sokół. Po skonsumowaniu posiłku kobieta wyjawiła rzeczywisty powód jej wizyty, niemniej jednak. mimo ogromnej chęci gospodarza nie mógł on wydać jej sokoła, bowiem już go nie było. Mimo wszystko wdowa doceniła godną postawę rycerza.

W późniejszym czasie choroba zabrała wdowie również małego synka. Splot nieszczęśliwych wydarzeń spowodował, iż została ona sama, stąd jej bracia rekomendowali jej ponowne zamążpójście, co też uczyniła, a wybrankiem jej serca został właśnie Federiga.

Dzień szósty

Opowieść czwarta Jednonogi żuraw

Narratorka kolejnej opowieści- Neifile opowiedziała zebranym historię pełną humoru. MIanowicie dotyczyła ona bohatera o imieniu Chichibiu, będącego kucharzem pana Currada Gianfigliazzi. Pewnego dnia przygotował on na obiad żurawia, niemniej, jednak zanim zaserwował go swojemu panu, część z tej potrawy t.j. jedną nogą poczęstował swoją ukochaną. Kolejno, kucharz pozostałą część dania podał swojemu Panu, niemniej jednak zaserwowany żuraw z jedną nogą, wzbudził szereg jego wątpliwości. Currada zażądał wyjaśnień od sprytnego kucharza, a ten zapewniał go, iż ten gatunek ptaków posiada wyłącznie jedną nogę. Kolejnego dnia, kucharz pokazał swojemu Panu żurawie, faktycznie stojące na jednej nodze, niemniej jednak w momencie przygotowywania się do lotu, na krzyk rycerza, uwidoczniły również drugą nogę. W ten czas bystry kucharz oznajmił, iż jego Pan ujrzałby drugą nogę żurawia, gdyby zakrzyknął.

Opowieść ósma Dobra rada

Emilia- opowiedziała towarzystwu historię pewnej panny Cesca, będącej siostrzenicą Fresca de Celatico. Ta piękna kobieta, wiecznie narzekała i gardziła otaczającymi ją ludźmi, co zaburzało spokój rodziny. Stawiała siebie na pierwszym miejscu i uważała się za najpiękniejszą i lepszą od pozostałych. Stryj kobiety, w momencie, w którym stracił cierpliwość do swojej siostrzenicy, udzielił jej porady, polegającej na tym, ażeby uniknąć spotkań z niemiłymi osobami, nie powinna już przeglądać się w lustrze. Niemniej jednak dziewczyna nie zrozumiała aluzji.

Dzień siódmy

Opowieść pierwsza Pokutująca dusza

Narratorką tej opowieści jest również Emilia. Wydarzenia zawarte w tej noweli dzieją się we Florencji. Gianni Lotteringhi – tkacz poślubił śliczną kobietę, o imieniu Tessa. Z uwagi na okoliczności, iż Gianni czuła się zaniedbywana przez swojego męża, miała romans z innym mężczyzną. W czasie, kiedy miało dojść do spotkania kochanków, niespodziewanie do ich wspólnego domu wrócił jej mąż. Po przybyciu kochanka do posiadłości Tessy i zapukania do jej drzwi sprytna Tessa zaczęła śpiewać piosenkę, mającą odegnać ducha, nawiedzającego ją rzekomo w ostatnim czasie we śnie. Tym samym zdołała ostrzec swojego czułego kochanka o powrocie jej męża do rodzinnego domu.

Opowieść dziesiąta Gość z tamtego świata

Przedmiotowa nowela, której narratorem jest Dioneo, rozbawiła zebrane towarzystwo. Bohaterami tej opowieści jest dwójka przyjaciół pochodzących ze Sieny. Bliscy znajomi umówili się, iż ten, który w pierwszej kolejności odejdzie z tego świata, przekaże wszelkie tajniki świata zmarłych drugiemu z nich. Tak też się stało, Meuccio, po usłyszeniu od zmarłego ducha kolegi, iż w piekle nie rozmawia się o kumoszkach (matkach chrzestnych) zmienił nastawienie do nich, co spowodowało, iż zawierał romanse także z nimi.

Dzień ósmy

Opowieść czwarta Na gorącym uczynku

Akcja tej noweli dzieje się w mieście Fiesole, położonego nieopodal Florencji. Emilia wskazuje, iż bohaterami tej noweli jest urodziwa wdowa oraz kapłan. Mianowicie, możemy od niej usłyszeć, iż ów proboszcz, bez jakichkolwiek zahamowań, starał się pozyskać względy owdowiałej kobiety. Niestety, bez wzajemności, bowiem wdowa nie była zainteresowana osobą kapłana, stąd piękna kobieta, pragnęła zdemaskować grzesznika. Zorganizowała więc spotkanie, w którym udział miała wziąć ona i duchowny, niemniej jednak celowo w jej miejsce na spotkanie udała się jej niezbyt urodziwa służka. Bystra wdowa powiadomiła również o tym incydencie biskupa, by ten również ujrzał niechlubne czyny grzesznika. Podsumowując, wdowa skompromitowała duchownego.

Opowieść szósta Ukradziona świnia

Kolejna opowieść przytoczona przez Filomenę ukazuje dość powszechne zjawisko, polegające na tym, z jaką łatwością można zadrwić z nierozsądnych i łatwowiernych ludzi. Bohaterem tej opowieści jest Calandrino, z którego jego bliscy znajomi tj. Bruno oraz Buffalmaco zadrwili. Calandrino wraz z wyżej wymienionymi przyjaciółmi udali się do jego posiadłości zlokalizowanej w okolicach Florencji. Za każdym razem, kiedy Calandrino przybywał do swego majątku, oprawiał tam świnię, którą kolejna serwował całej swojej rodzinie. Niemniej jednak tym razem jego rzekomi przyjaciele, mieli względem Calandrino niechlubne plany, mianowicie, sugerowali mu, aby sprzedał zwierzę, a gdy ten nie przystał na polecenie rzekomych przyjaciół, dopuścili się oni kradzieży tego zwierzęcia. Co więcej, oświadczyli również, że pomogą mu w odnalezieniu sprawcy, co też było absurdem mając na uwadze fakt, iż sami byli odpowiedzialni za kradzież. Opracowali strategię znalezienia sprawcy. Przygotowali tabletkę, po połknięciu której, domniemany złodziej, wypluje ją z powodu wielkiej goryczy. Zorganizowali także, spotkanie, na które zaprosili sąsiadów, i to właśnie podczas tego przyjęcia, celowo podali gorzkie pigułki Calandrinowi, co spowodowało, iż wszyscy zebrani na uroczystości, zdołali uwierzyć, iż złodziejem zwierzęcia, jest sam właściciel. Celem rekompensaty, za zamieszanie i nieprawdziwe informacje na temat rzekomej kradzieży, gospodarz zobligowany był ponownie ugościć swoich sąsiadów.

Dzień dziewiąty

Opowieść druga Belka i słomka

Opowieść przedstawiona zebranym przez Elizę miała miejsce w klasztorze położonym w Lombardii. Jedna z przebywających tam mniszek, nie żyła w czystości, bowiem oddawała się głębokim namiętnościom z pewnym mężczyzną. Oddawanie się miłosnym porywom serca, nie obyło się bez echa, bowiem pewnego dnia niechlubne czyny siostry ujrzały światło dzienne. Reprymendy udzielić miała jej, natychmiast wezwana na pomoc siostra przełożona. Los chciał, iż ta siostra również, w tym samym czasie, romansowała z pewnym księdzem, a po jej wezwaniu, nie zdążyła ubrać swojego czepka na głowę i z pośpiechu założyła spodnie swojego kochanka. Jej wizerunek w męskich spodniach na głowie, nie wzbudził u Isabetty (mniszki) powagi sytuacji, stąd mniszka wywarła na swojej przełożonej zmianę tonu i udzielenia aprobaty innym siostrom na poznanie wszelkich tajników związanych z mężczyznami.

Opowieść szósta Nocne Płomyki

Akcja noweli opowiedzianej przez Panfila zawiera w sobie szereg niecelowych pomyłek, tworzących zabawne wątki. Bohaterami są dwaj młodzi mężczyźni, którzy przybyli do wiejskiej chałupy, celem spędzenia tam nocy. Gospodarz wiejskiej posiadłości miał córkę, którą głębokim uczuciem darzył jeden z przybyłych w odwiedziny mężczyzn. Z uwagi na powyższe, spędzanie nocy w wiejskiej chałupie, było dla jednego z mężczyzn, doskonałym pretekstem do zbliżenia się do ukochanej córki. Drugi z mężczyzn, całkowicie z przypadku, wszedł do łóżka, w którym znajdowała się żona gospodarza i zorientowawszy się w sytuacji, nie wyjawiając prawdy kobiecie, zbliżył się do niej. Na domiar złego, pierwszy z mężczyzn, po chwilach uniesienia z córką wieśniaka, omyłkowo położył się do łóżka, w którym znajdował się ojciec dziewczyny, po czym zaczął opowiadać mu o chwilach uniesienia, które przeżył notabene z jego córką. Z opresji młodzieńca, uratowała żona gospodarza, natychmiastowo przechodząc do łóżka młodej dziewczyny i oświadczając, iż sytuacja opowiedziana przez młodzieńca, nie mogła mieć miejsca bowiem tę noc spędziła ze swoją córką w jej łożu. Młodzieniec równie szybko zaczął się usprawiedliwiać, wskazując na problemy z lunatykowaniem.

Dzień dziesiąty

Opowieść siódma Król rycerz

Kolejna nowela Pampinei przedstawia opowieść, której akcja dzieje się w momencie panowania króla Piotra Aragońskiego w Palermo. Liza, będąca śliczną i młodą niewiastą obdarzyła głębokim uczuciem władcę Palermo. Niemniej jednak pochodziła ona z rodziny kupców. Mając to na uwadze, wiedziała, iż uczucie, jakim darzy króla Piotra, jest niestosowne, stąd przedmiotowa miłość przynosiła jej niemiłosierne cierpienie. Informacja o miłości młodej kobiety została królowi przekazana przez inteligentnego i wielce wybitnego lutnisty i pieśniarza o imieniu Minuccia, który zaśpiewał władcy miłosną, aczkolwiek smutną pieśń, napisaną przez Lizę. Postawa Piotra Aragońskiego, w tym momencie wzbudziła zachwyt bowiem udał się on do podupadłej na zdrowiu kobiety i dzięki tej wizycie odzyskała ona humor i energię do życia. Kolejno, za aprobatą Lizy, ożenił ją z godziwym, choć niezbyt bogatym rycerzem, a własnej osobie przypisał miano: „Rycerza Lizy”.

Opowieść dziesiąta Gryzelda

Dioneo w swej noweli, pragnie omówić motyw wielkoduszności. Podkreśla, iż cechy te nie występują wyłącznie u ludzi mających szlachetne pochodzenie. Bohaterem niniejszej noweli jest hrabia Gualteri z Saluzzo, który poślubił prostą kobietę. Wskutek tego, Gryzelda żona hrabiego, przysięgła mu dozgonne posłuszeństwo. Mąż celowo poddawał żonę wszelkim próbom, które niekiedy wywoływały u niej ogromny smutek, niemniej jednak żadne wydarzenia ani okoliczności nie zdołały złamać obietnicy złożonej jej mężowi. Bezustannie pozostawała mu wierna i posłuszna. Wskutek powyższego, mąż wynagrodził kobiecie wszystkie złe chwile t.j. ponownie oddał kobiecie jej dzieci, które rzekomo zostały zabite oraz publicznie wyraził szacunek względem niej.

Charakterystyka bohaterów

Jedenastu narratorów – bohaterów (narrator główny oraz dziesięciu młodych ludzi, którzy wspólnie udali się do posiadłości położonej nieopodal Florencji).

Wypowiedzi narratora głównego odnajdziemy w Prologu, Posłowiu, i niekiedy w przerwach pomiędzy opowiadaniami.

Młodzi ludzie to siedem niewiast oraz trzech mężczyzn o następujących celowo zmienionych imionach: Eliza, Neifile, Emilia, Pampinea, Fiametta, Lauretta, Filomena, Dioneo, Filostrato, Panfilo. Wiek tych osób oscyluje w granicach od osiemnastu do dwudziestu ośmiu lat. Każdego dnia gospodarzem spotkania jest jedna z wyżej wymienionych osób, a u schyłku dnia towarzystwo wybiera wodzireja na kolejny dzień.

Czas i miejsce akcji

Wydarzenia mają miejsce w 1348 r., we Florencji zmagającej się wówczas z dżumą. Siedem niewiast i trzech mężczyzn będących narratorami poszczególnych opowieści, celem wytchnienia i ucieczki przed panującą we Florencji wszechogarniającą zarazą, udali się do podmiejskiej posiadłości (znajdującej się dwie mile od miasta). Zebrane towarzystwo przytacza wspólnie sto nowel, przy czym każdego dnia wybrzmiewa dziesięć historii i tak przez dziesięć dni łącznie. Nowele przedstawiają liczne zachowania ludzi.

Geneza utworu i gatunek

Nowela stanowi dość krótkie dzieło literackie, której początki powstania miały miejsce już w starożytności. Pierwsza dobrze znana ludzkości nowela napisana przez Arystydesa z Miletu to „Opowieści mileckie”. Jej pochodzenie datuje się na I-II w.p.n.e. Nowela przedstawia rzeczywiste obrazy z życia. Epoka średniowiecza i odrodzenia jest dla gatunku noweli niezwykle kluczowe, gdyż to w tym czasie, uznano, iż nowela jako gatunek literacki rozwinęła się najbardziej. Argumentacją powyższego jest niezwykle szybkie tempo wzrostu kultury mieszczańskiej, w której kręgu dokonywano coraz to odleglejszych wypraw kupieckich. Uznaje się, iż Dekameron jest jednym z pionierów, wyznaczających innym, cechy tego gatunku.

Na fundamentalne cechy noweli składają się: zwartość akcji, brak wielowątkowości, zwięzłe, treściwe przedstawienie zdarzeń bez dodatkowych opisów, wskazanie centralnego motywu noweli. W nowelach powstałych w czasach renesansu, wydarzenie nie jest rozciągnięte w czasie (zazwyczaj jedno wydarzenia przedstawione zostaje w jednej noweli), a punkt kulminacyjny, poprzedzający bezpośrednio rozwiązanie akcji, zwiastuje sprawne jej rozwiązanie.

Bardzo istotnym pojęciem jest pojęcie: „sokoła noweli”. Skonstruowane w 1871 r., przez wybitnego człowieka Paul Heyse, na podstawie Sokoła pochodzącego z noweli wchodzącej w skład Dekameronu. Mianowicie, przez pojęcie: „każda nowela musi mieć swojego sokoła”, należy rozumieć, iż w każdej noweli powinien znaleźć się motyw przewodni o symbolicznym znaczeniu.

Problematyka

Z uwagi na okoliczność, iż Dekameron powstał na pograniczu dwóch epok t.j. średniowiecza oraz renesansu, problematyka nowel Boccaccia również dotyka tych dwóch epok. Między innymi średniowieczne poglądy dot. uznania hierarchii społeczeństwa ustępują miejsca opartym na rzeczywistej analizie podejściu do obłudnego duchowieństwa, czy też średniowieczny dualistyczny wizerunek człowieka kontrastuje z nieprzewidywalnym losem życia (zmienność fortuny).

Główne motywy: Miłość i śmierć

W nowelach Boccaccia, uczucie miłości przybiera różne postaci. Mianowicie, na początkowym etapie spotkań miłość przedstawiana jest niekiedy w formie parodii, natomiast związana z miłością namiętność cechuje się dużą swobodą w jej opisywaniu.

Siła miłości jest tak wielka, iż dotyka również osób duchownych. Boccaccio w swej noweli poruszył kwestie tego, iż przed namiętnością niekiedy nie da się uciec, krytykując przy tej okazji, obłudę istniejącą w kręgach duchownych.

Miłości nie możemy kojarzyć wyłącznie z pięknem, dobrem, jak i ze stanem nieważkości. Niekiedy wiąże się ona również z ogromnym bólem i męką. Mianowicie chodzi tu o dwie postaci miłości: sentymentalną i tragiczną. Ludzie, niekiedy potrafią oddać życie w imię miłości, a zatem można tu mówić o miłości jako sile fatalnej.

Niemniej jednak różne postaci miłości przedstawione w nowelach Boccacia, w tym zwłaszcza, te łączące miłość z ogromnym bólem, nie zdołają przyćmić szczerego szczęścia i radości płynącej z miłości. W jego nowelach przeważa optymistyczne podejście do miłości oraz do istnienia ludzkiego. Z nowel Boccaccia można wywnioskować, iż sile prawdziwego uczucia nie przeszkodzi nieprzewidywalność fortuny oraz niechlubne plany ludzi posiadających złe intencje.

Marzenia o Arkadii

W Dekameronie odnajdziemy również motyw Arkadii powszechnie znany dla renesansu. Grupa młodych ludzi udaje się do posiadłości położonej poza Florencję, celem ucieczki od wszechogarniającej dżumy. Zebrani poprzez powyższe działania pragną stworzyć sobie samodzielną krainę wiecznego szczęścia (motyw Arkadii w pierwszym ujęciu).

Z kolei drugie ujęcie motywu Arkadii odnajdziemy w opowieściach, gdzie Arkadia występuje jako kraina sytości ("kraina pieczonych gołąbków" opowieść 3 z VIII dnia).