Świtezianka - znaczenie tytułu
Mickiewicz zatytułował swój utwór Świtezianka. Świteziankami nazywano legendarne nimfy wodne, żyjące w wodach jeziora Świteź, które obecnie znajduje się na terenie Białorusi.
Pozornie, mickiewiczowska świtezianka przypomina pochodzącą z ludowych wierzeń rusałkę - piękną i wdzięczną, nieśmiertelną istotę mieszkającą w jeziorze. Rusałki są to wodne boginki, występujące dość powszechnie w folklorze słowiańskim, które potrafiły sprowadzać na manowce, zsyłać deszcze i gradobicia.
Jednak mickiewiczowska świtezianka, która potrafi zmienić swoją postać i zamieszkuje w wodach jeziora, bardziej zbliżona jest, nie do rusałki, ale do podobnej do niej ondyny. Ondyny, były to opisane kilka wieków wcześniej przez Paracelsusa, istoty powiązane z wodą, które przyjmowały postać pięknych młodych kobiet i zamieszkiwały leśne jeziora oraz wodospady. Były to postacie kapryśne i zmienne, a od swoich kochanków domagały się absolutnej wierności. Za zdradę karały one mężczyzn okrutną śmiercią.
Ondyny, często pojawiały się w romantyzmie oraz literaturze, muzyce i sztuce całego XIX wieku. Należy więc przypuszczać, że to raczej one, a nie znacznie mniej wyrafinowane ludowe rusałki, były pierwowzorem mickiewiczowskiej świtezianki.
