Spis treści:
Czym jest fulguryt?
Fulguryt, znany również jako piorunowiec lub strzałka piorunowa, to wyjątkowy twór geologiczny, który powstaje w wyniku uderzenia pioruna w pustynię lub plażę – powierzchnię przykrytą piaskiem. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa "fulguritus," co dosłownie oznacza "ugodzony piorunem".
Proces powstawania fulgurytów jest wyjątkowo spektakularny — wysoka temperatura wyładowania atmosferycznego topi piasek, tworząc nieregularne struktury, które często przybierają formę rurkowatych, rozgałęzionych kształtów przypominających nieco korzenie drzewa. Przez środek fulgurytu zwykle przebiega pusta przestrzeń (stąd rurkowaty kształt). Powierzchnia fulgurytu jest chropowata, pokryta drobinkami piasku, a jego wnętrze może być wypełnione bąbelkami lub mieć regularną strukturę szkliwa.
Fulguryty osiągają kilka centymetrów średnicy i około metra długości, choć znane są także okazy znacznie większe — rekordowy piorunowiec z USA ma aż 4,9 metra długości! Ze względu na swoją kruchość, ich wydobycie z ziemi wymaga dużej ostrożności. Fulguryty są rzadkością, a ich okazy, zwłaszcza te większe, mogą osiągać wysokie ceny na rynku kolekcjonerskim.
Przeczytaj: Anomalie grawitacyjne w Polsce. Jak je wytłumaczyć?
Czym jest belemnit?
Belemnity to skamieniałości wymarłych morskich głowonogów, które żyły w okresie jury i kredy (ok. 200-66 mln lat temu). Przedstawicieli tej gromady zalicza się do grona dziesięciornic (ramion nie zawsze jest osiem). Nazwa "belemnit" wywodzi się z greckiego słowa "belemnon," które oznacza pocisk lub strzałę – całkiem adekwatnie patrząc na ich charakterystyczny, wydłużony kształt przypominający pocisk.
Rostra belemnitów, czyli wapienne szkielety wewnętrzne tych głowonogów, składają się głównie z węglanu wapnia (CaCO₃) o promieniście ułożonych kryształach. Są one jedyną częścią ciała belemnitów, która przetrwała w stanie kopalnym. Co istotne rostra są stosunkowo powszechne i łatwe do znalezienia w skałach osadowych. W przeszłości belemnitów używano ich w roli amuletów i kojarzono z mityczną mocą, przypisywaną piorunom.
Zobacz: Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach – idealne miejsce na weekendowy wypad
Jak odróżnić belemnity od fulgurytów? Źródło pomyłek
Ostatnie zdanie poprzedniego akapitu rzuca już pewne światło, na źródło nietypowego problemu mylenia belemnitów z fulgurytami. W dawnych czasach, zwłaszcza wśród Słowian, belemnity były często błędnie uważane za skamieniałe pioruny, a takie przekonanie powszechnie żywiono jeszcze w XIX wieku! Właśnie stąd wzięła się ich potoczna nazwa – "strzałki piorunowe" lub "kamienie piorunowe".
Na powyższych zdjęciach widać wyraźnie, że myląca może być co najwyżej nazwa. Wizualne różnice skamieniałości belemnitów i fulgurytów, prawdziwych "skamieniałych piorunów" są widoczne na pierwszy rzut oka.
Źródła: mnki.pl; radary.info
Czytaj także:
Latające ryby czy pływające ptaki. Czym są ptaszory?
Edukacja ekologiczna w szkołach. Będzie nowy przedmiot?
Wyspa na końcu świata. Żyje tu najstarsze zwierzę lądowe na Ziemi
