Spis treści:
- Kiedy powstało Skamieniałe Miasto? Historia rezerwatu
- Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach. Z nazwą wiąże się legenda
- Wyjątkowe ostańce na terenie rezerwatu Skamieniałe Miasto
- Skamieniałe Miasto – informacje praktyczne dla zwiedzających
Kiedy powstało Skamieniałe Miasto? Historia rezerwatu
Trudne pytanie – to, co dziś stanowi największą atrakcję rezerwatu powstało jakieś 50 milionów lat temu na dnie Oceanu Tetydy. Mowa o grzybach, maczugach, ambonach i piramidach – gromadzie piaskowych skał, które można podziwiać ledwie kilkaset metrów od centrum Ciężkowic.
Niewielkie miasteczko w województwie małopolskim leży jakieś 25 km na południe od Tarnowa. Według legendy nazwa miasta upamiętnia Cieszka, stryja Mieszka I, który swego czasu zawędrował tu wraz ze swoją drużyną. Części wojów okolica spodobała się tak bardzo, że założyli nową osadę. Gęsto rozrzucone, fantazyjne skały z pewnością odegrały rolę w podejmowaniu tej ważnej decyzji.
Sprawdź: Krajobraz jak na Marsie. Kamieniołom Kopulak i czerwone jeziorko
Skamieniałe Miasto to dziś rezerwat przyrody. Teren objęto taką ochroną już w 1974 roku, choć działania na rzecz ocalenia lokalnych formacji geologicznych podejmowano jeszcze przez wojną – w 1931 wszystkie ostańce trafiły na listę zabytków przyrody.
Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach. Z nazwą wiąże się legenda
Niektórzy zastanawiają się pewnie, czy w tytule artykułu nie ma błędu. W końcu zespół skalnych form skupionych w pobliżu siebie i oddzielonych wąskimi rozpadlinami to miasto skalne, a nie skamieniałe. W tym przypadku możemy jednak używać obu tych określeń: "skalne" w kontekście geologii, a "skamieniałe" – nazewnictwa i legend.
Oryginalne kształty ciężkowickich ostańców pobudzają wyobraźnię i nic dziwnego, że od wieków okoliczni mieszkańcy snuli o nich różne opowieści. Położone obok siebie skały łatwo skojarzyły się z gęstą zabudową osad ludzkich i w ten sposób powstała legenda o mieście, którego mieszkańców za grzeszne i występne życie Opatrzność zamieniła w kamień. Tak miało powstać Skamieniałe Miasto.
Zobacz: Podziemny wodospad w kopalni złota. Jedyny taki w Polsce
Wszystkich rozczarowanych tą historią spieszymy zapewnić, że to zaledwie początek. Opowieści o fantastycznych stworach, dzielnych rycerzach i oczywiście konkretnych występkach i karach są związane z każdą okoliczną skałą. Choćby formacja widoczna na głównym zdjęciu to czarownica ukarana za złorzeczenie księdzu jadącemu z ostatnim namaszczeniem do umierającego.
Mnóstwo legend nie oznacza, że w Skamieniałym Mieście brakuje akcentów przyrodniczych i historycznych. Jeden z ostańców nazwano na cześć Ignacego Jana Paderewskiego, którego dawny dwór w prostej linii dzieli od rezerwatu zaledwie 950 metrów!
To jedyna zachowana na świecie posiadłość, w której I.J. Paderewski mieszkał i tworzył. Dziś, o ile nie trwa akurat żaden koncert lub warsztaty, zachowane i pełne pamiątek wnętrza może zwiedzić każdy.
Wyjątkowe ostańce na terenie rezerwatu Skamieniałe Miasto
Obecne w rezerwacie formacje to tzw. piaskowiec ciężkowicki. Bryły powstałe w procesie diagenezy – zlepiania pojedynczych ziaren skalnych w skały zwięzłe – z dna oceanu wyniosły procesy górotwórcze.
Ciężkowickie skały świetnie sprawdzają się w roli pomocy dydaktycznych – na ich powierzchni bardzo łatwo wyróżnić poszczególne warstwy sedymentacyjne (osadowe) i tektoniczne. To właśnie procesy sedymentacji sprzed ok. 58-48 mln lat odpowiadały za formowanie kruszywa, które później posłużyło za budulec okolicznych skał.
Po ustąpieniu lodowców skały były poddawane intensywnemu wietrzeniu – bryły widoczne dzisiaj to fragmenty, które okazały się najbardziej odporne na ten rodzaj erozji. Najwyższe ostańce Skamieniałego Miasta mierzą ponad 14 metrów.
Skamieniałe Miasto – informacje praktyczne dla zwiedzających
Rezerwat Skamieniałe Miasto można zwiedzać indywidualnie lub z przewodnikiem. Ciężkowice leżą przy głównej drodze z Tarnowa do Krynicy-Zdroju. Rezerwat Skamieniałe Miasto nie jest zamykany, dlatego można go zwiedzać o każdej porze dnia i nocy, 365 dni roku.
Przeczytaj: Najdłuższe jaskinie w Polsce i na świecie. Kto może je zwiedzić?
Ile trwa zwiedzanie Skamieniałego Miasta?
W zależności od obranej ścieżki (wyznaczono 4 warianty) spacer zajmuje średnio od 1,5 do 2,5 godziny. Zwiedzanie z przewodnikiem trwa 2-3 godziny. Jeżeli zdecydujemy się na zwiedzanie Skamieniałego Miasta wraz z pobliskim Wąwozem Czarownic zajmie to ok. 4 godzin.
Jeśli mamy do dyspozycji więcej czasu lub zatrzymujemy się w okolicy na kilka dni warto rzucić okiem na przygotowaną przez kierownictwo rezerwatu mapkę 125 atrakcji w odległości do 50 km od rezerwatu.
Czy Skamieniałe Miasto można zwiedzać z psem?
Zgodnie z prawem – nie, o czym informuje strona rezerwatu. Jego opiekunowie zdają sobie jednak sprawę z powszechnego niestosowania się do zakazu, dlatego też apelują:
"Jeżeli pomimo zakazu, wejdziesz do rezerwatu z psem, prosimy pamiętaj, aby pies trzymany był na krótkiej smyczy, a w przypadku większych psów miał założony kaganiec. Sprzątaj po psie, nie pozwól aby szczekał, ujadał i zachowywał się agresywnie, nie wchodź z psem na skały".
Ile kosztuje bilet?
Zgodnie z cennikiem dostępnym na stronie rezerwatu koszt biletu wstępu do Skamieniałego Miasta to:
- 5 zł – bilet ulgowy;
- 7 zł – bilet normalny.
W okresie wakacyjnym organizowane są animowane wycieczki rodzinne w ramach akcji "Skamieniałe Miasto. Wakacje 2024". Zwiedzanie trwa nieco ponad 1,5 godziny. Bilet dla dziecka kosztuje 30, a dla dorosłego 40 zł. Najmłodsi (do 4 roku życia) bezpłatnie. Obowiązują zgłoszenia przez formularz na stronie rezerwatu.
Czy w pobliżu Skamieniałego Miasta jest parking?
Tak, płatny parking niestrzeżony jest zlokalizowany tuż przy wejściu do rezerwatu. Koszt pierwszej godziny to 5 zł, a każdej kolejnej – 4 zł. Opłata pobierana jest z góry przy wjeździe.
Źródła: skamienialemiasto.pl; centrumpaderewskiego.pl;
Czytaj także:
Najdłuższe jeziora w Polsce. Jakie atrakcje oferują turystom?
Gdzie znajduje się zamek z „Zemsty”? Ciekawa historia Zamku Kamieniec
Największe jaskinie lawowe na świecie. Istnieją nie tylko na Ziemi
