Spis treści:

Hymn Polski. „Marsz, marsz...”

„Mazurek Dąbrowskiego” formalnie stał się hymnem państwowym Rzeczypospolitej Polskiej dopiero w 1927 roku. Ówczesny Minister Spraw Wewnętrznych –  Sławoj Składkowski – wydał w tej sprawie okólnik. Wydarzyło się to 130 lat po tym, jak Józef Wybicki napisał „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”. W tym okresie tekst był wielokrotnie zmieniany, a nawet zakazany. 

W Królestwie Polskim tego utworu nie wolno było  grać na oficjalnych uroczystościach. Po wybuchu powstania listopadowego walczący chętnie go śpiewali, ale w nieco zmodyfikowanej wersji. Generała Jana Henryka Dąbrowskiego zastępowano nazwiskami przywódców tego zrywu niepodległościowego, m.in. gen. Józefa Chłopickiego. Podczas I wojny światowej polscy legioniści zamiast „Marsz, marsz Dąbrowski” śpiewali „Marsz, marsz Piłsudski! Prowadź na bój krwawy! Pod Twoim przewodem wejdziem do Warszawy”. Żołnierze walczący podczas II wojny światowej stworzyli wersję ze słowami „Marsz, marsz Sikorski!”.

Wspolne spiewanie Mazurka Dabrowskiego
Wspólne śpiewanie Mazurka Dąbrowskiego z udziałem Chóru Warszawskiego na placu Zamkowym / fot. Marek BAZAK/East News

Sprawdź również: Znasz słowa Mazurka Dąbrowskiego? Sprawdź się w naszym quizie

Basia z „Mazurka Dąbrowskiego”

W tekście hymnu pojawiają się osoby znane z kart historii: Napoleon Bonaparte, Stefan Czarniecki herbu Łodzia, Jan Henryk Dąbrowski. W „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech” Wybicki wspomniał też o Tadeuszu Kościuszce. 

W ostatniej zwrotce Hymnu Polski są również wymieniani Basia i jej ojciec. Historycy nie są zgodni, kim są te dwie osoby. Najczęstsza interpretacja jest taka, że to postaci wyrażające nastroje Polaków pod zaborami. Osoby, które oczekują nadejścia legionistów Jana Henryka Dąbrowskiego. 

Są jednak tacy, którzy twierdzą, że w pieśni patriotycznej Wybicki pisał o przyszłej żonie generała i jej ojcu. W tej wersji Basią z „Mazurka Dąbrowskiego” miała być Barbara Florentyna Chłapowska. Córka Ksawerego wyszła za mąż w 1807 roku. Teorii, że to ona pojawia się w treści hymnu przeczy informacja, że para miała się spotkać po raz pierwszy w listopadzie 1806 r. w Poznaniu. „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech” powstała wcześniej, bo w 1797 roku. 

Sprawdź również: Jak wabił się pies marszałka? Rozwiąż QUIZ historyczny

Druga żona Jana Henryka Dąbrowskiego

Barbara Chłapowska przyszła na świat w 1782 roku. Mieszkała w dworku w Koszanowie, niedaleko Śmigla (obecnie w woj. wielkopolskim). Miała 24 lata, gdy poznała Jana Henryka Dąbrowskiego. Najprawdopodobniej towarzyszyła ojcu, podczaszemu Ksaweremu Chłapowskiemu, który prosił generała o pomoc w uwolnieniu syna Stanisława z niewoli francuskiej. 

Atrakcyjna panna spodobała się wdowcowi. Jan Henryk Dąbrowski miał wtedy powiedzieć: „Imię brata Waćpanny zapisałem w pugilaresie, a imię panny w sercu”. Stanisława udało się uwolnić, a gdy generał przybył z nim do rodzinnego domu, miał po raz kolejny wyrazić zainteresowanie Barbarą. Zanim nastąpiły oświadczyny, Ksawery Chłapowski usłyszał ponoć słowa: „Panie podczaszy, oddaję panu syna, a proszę o córkę”.

pałac Dąbrowskiego
Palac w Winnej Górze to dar Napoleona Bonaparte dla generala Jana Henryka Dabrowskiego. Mieszkał tam z drugą żoną / fot. Karina Krystosiak/REPORTER

Ślub odbył się 5 listopada 1807 roku w Poznaniu. Małżeństwo okazało się udane mimo ponad dwudziestoletniej różnicy wieku, która dzieliła parę. Barbara miała towarzyszyć generałowi Dąbrowskiemu podczas niektórych etapów kampanii Napoleona. Świetnie jeździła konno i potrafiła strzelać. Po śmierci męża przez lata podróżowała. Zmarła nagle w 1848 roku. 

Źródła: ipn.gov.pl, monitorwielkopolski.pl, niepodlegla.gov.pl, regionwielkopolska.pl, cyfrowe.mnw.art.pl

Redakcja

 

Sprawdź również: 

Bohaterzy i antybohaterzy narodowi. Z kogo jesteśmy dumni, a kogo się wstydzimy? Raport IPN

Napoleon Bonaparte – mało znane fakty z życia kontrowersyjnego cesarza

Niespełniona miłość Tadeusza Kościuszki. Kim była wybranka?