Kalendarz juliański zawdzięczamy nie tylko Juliuszowi Cezarowi

Kalendarz juliański kojarzymy z Juliuszem Cezarem. Polityk rzymski zlecił to zadanie matematykowi i astronomowi. Co wiadomo o Sosigenesie z Aleksandrii?

Spis treści:

Kalendarz juliański a gregoriański
Kalendarz juliański zawdzięczamy nie tylko Juliuszowi Cezarowi
Kim był Sosigenes z Aleksandrii?

Kalendarz juliański a gregoriański

Kalendarz gregoriański został wprowadzony w XVI wieku przez papieża Grzegorza XIII. Obowiązuje w nim reguła, że normalnie lata liczą 365 dni. Pojawiają się też lata przestępne, dłuższe od jeden dzień. To takie, które są podzielne przez cztery, ale bez lat niepodzielnych przez 400. Obecnie jest używany w większości krajów świata, choć nie można go nazwać idealnym kalendarzem słonecznym, bo taki powinien liczyć lata synchronicznie z obiegami Słońca po ekliptyce. Przed nim posługiwano się jeszcze mniej dokładnym kalendarzem.

„W poprzednim kalendarzu — juliańskim — co czwarty rok był przestępnym, tzn. średnio w roku było 365,25 dni. Ponieważ średni rok zwrotnikowy ma około 365,2422 dni, oznaczało to powolne, ale systematyczne (z szybkością 365,25 – 365,2422 = 0,0078 doby na rok, albo mniej więcej trzech dób na 400 lat) cofanie się pór roku po datach tego kalendarza. Skutkiem tego w okresie od roku 45 p.n.e., kiedy to Juliusz Cezar wprowadził ten kalendarz, do reformy gregoriańskiej w 1582 r. data równonocy wiosennej (początku wiosny) cofnęła się z 21 marca na 10 marca” – wyjaśnił w jednym ze swoich tekstów dr Kazimierz M. Borkowski, naukowiec związany UMK w Toruniu.

Kalendarz juliański zawdzięczamy nie tylko Juliuszowi Cezarowi

Kalendarz juliański jest kojarzymy z wodzem i politykiem rzymskim. Juliusz Cezar zlecił to zadanie greckiemu astronomowi. Sosigenes z Aleksandrii przygotował modyfikację 365-dniowego egipskiego kalendarza słonecznego i dodał do niego rok przestępny. Pojawiło się też nieporozumienie związane z jego wstawianiem, co trzy, a nie co cztery lata, ale szybko zostało skorygowane.

Dzięki temu kalendarz księżycowy, w którym rok miał 355 dni i musiał być wyrównywany, został zastąpiony dużo bardziej praktycznym kalendarzem juliańskim.

Kim był Sosigenes z Aleksandrii?

Sosigenes pochodził prawdopodobnie z Aleksandrii. Był greckim astronomem i matematykiem, który odegrał ważną rolę w reformie kalendarza rzymskiego. Miał też napisać trzy rozprawy naukowe, ale wszystkie zaginęły. Zachowały się tylko szczątkowe informacje na ich temat.