Spis treści:
- Dymienie morza. Jak powstaje to zjawisko?
- Gdzie można obserwować dymienie morza?
- Dlaczego "dym z morza" jest niebezpieczny dla statków?
Dymienie morza. Jak powstaje to zjawisko?
Dymienie morza to efektowne i niezwykłe zjawisko atmosferyczne, które pojawia się, gdy nad cieplejsze wody wpływa znacznie zimniejsze powietrze. Najczęściej występuje, gdy temperatura wody wynosi kilka stopni powyżej zera, a powietrze ma temperaturę o co najmniej 10–12°C niższą.
Dymienie zdarza się też przy dodatnich temperaturach powietrza, jednak konieczna jest duża różnica temperatury między nim i wodą (ok. 15 stopni). Takie warunki często panują w okolicach ciepłych prądów morskich, np. Golfsztromu.
Dymienie morza pojawia się, ponieważ powietrze, choćby nawet bardzo suche, gwałtownie ogrzewa się od powierzchni wody, wchłaniając z niej parę wodną i unosząc się ku górze. W efekcie woda odparowuje, a para wodna miesza się z zimnym powietrzem, tworząc mgłę przypominającą kłęby dymu.
Taki rodzaj mgły, zwany również angielskim terminem "sea smoke" lub "steam fog", tworzy gęste, unoszące się nad wodą smugi, które miejscami mogą się rozrzedzać, a następnie znowu zagęszczać. W sytuacji, gdy dodatkowo pojawia się silny wiatr (o co nietrudno na przykład podczas sztormu), dymienie morza staje się jeszcze bardziej dynamiczne, a smugi mgły tworzą widoczne pasma, których ruch odzwierciedla podmuchy wiatru.
Zobacz: Wyspa niemal zawsze przykryta chmurą. Jak to możliwe?
Gdzie można obserwować dymienie morza?
Dymienie morza jest najczęściej widoczne w zimowych miesiącach na północnych obszarach Atlantyku i Pacyfiku, gdzie kontrasty temperatur są największe. Są to m.in.:
- wybrzeża Kanady, np. Zatoka Św. Wawrzyńca i Morze Labradorskie;
- wody wokół Grenlandii i Islandii;
- Morze Barentsa, Norweskie i Grenlandzkie;
- środkowego i północnego Bałtyku (czasem także południowe, w tym polskie wybrzeże).
Niczym niespotykanym nie jest oczywiście "dymienie oceanu", wiele obserwacji wykonano na północnym Oceanie Spokojnym (Morza Beringa, wybrzeże Alaski) oraz na północy i wschodzie Morza Japońskiego (również zaliczane do wód Pacyfiku).
W Polsce zjawisko to, choć niezbyt często, pojawia się na Bałtyku, gdy nad cieplejsze wody Bałtyku napływa zimne powietrze arktyczne lub kontynentalne.
Dlaczego "dym z morza" jest niebezpieczny dla statków?
Urokliwe, "dymienie morza" niesie ze sobą poważne zagrożenia dla żeglugi. Jednym z nich (choć wcale nie największym) jest ograniczona widoczność. Smugi gęstej mgły mogą sprawić, że obserwacja i nawigacja staną się skomplikowane.
O wiele większe niebezpieczeństwo wynika jednak z właściwości kropel wody tworzących tę mgłę – często są one przechłodzone, co oznacza, że ich temperatura jest poniżej punktu zamarzania, jednak mimo to woda pozostaje w stanie ciekłym. Gdy takie krople mgły uderzają o kadłub statku, niemal natychmiast zamarzają, tworząc grubą warstwę lodu, na newralgicznych częściach jednostki (np. masztach, nadbudówkach). Ten rodzaj lodu jest bardzo twardy i ściśle przylega do powierzchni, co utrudnia jego usuwanie i znacząco obciążać statek.
Intensywne dymienie morza w połączeniu z silnym wiatrem, o sile dochodzącej do 9-10 stopni w skali Beauforta, może wywołać dodatkowy efekt marznących bryzg wody morskiej, który potęguje proces oblodzenia. Gdy statek jest wystawiony na takie warunki zwiększa się ryzyko destabilizacji i krytycznego przechylenia jednostki.
Na szczęście, dymienie morza można dość łatwo i skutecznie przewidzieć na podstawie prognoz meteorologicznych, gdyż intensywna adwekcja (napływanie) zimnego powietrza nad cieplejsze wody jest kluczową zmienną w procesie powstawania tego rodzaju mgły.
Źródła: klimatolodzy.pl;
Czytaj także:
Nowy gatunek węża w Polsce. Gdzie można go spotkać?
Co to jest wir polarny i jak wpływa na pogodę? Wyjaśniamy
Powstało najdłuższe molo na Bałtyku. Idealne na jesienny spacer
