Naród jest zbiorowością terytorialną o określonym składzie etnicznym, która w toku zachodzących procesów dziejowych, wyrosła jako wspólnota o podłożu gospodarczym, politycznym, społecznym i kulturowym. Przejawia się w świadomości swoich członków. Przynależność narodową, rozumie się natomiast, najczęściej jako pewnego rodzaju pokrewieństwo, pomiędzy jego członkami. Można zatem powiedzieć, ze członkiem narodu pozostaje automatycznie taka osoba, której rodzice wywodzą się z określonej narodowości. Wielu jednak jest zdania, że oprócz urodzenia, o przynależności do narodu, decyduje również miejsce zamieszkania i świadome utożsamianie się z nim. Według tak rozumianej definicji, naród jest to zbiór wszystkich osób, zamieszkujących obszar określonego państwa. Duża rolę odgrywa też język, którym posługują się jego członkowie. Bardzo często jednak, przynależność narodowa jest po prostu splotem wszystkich tych czynników: urodzenia, miłości do ojczyzny i języka.

Powszechnie znane definicje narodu, możemy pogrupować zarówno według genezy jego tworzenia się, jak i również jego specyficznych cech. W tym ostatnim przypadku, możemy mówić o następujących rodzajach cech:

  • Antropologicznej
  • Politologicznej
  • Ekonomicznej

Zgodnie z podstawowymi założeniami pierwszej z nich naród stanowi etniczną wspólnotę kulturową, kształtującą się w czasie długotrwałych procesów o charakterze historycznym, a do jego podstawowych cech zaliczyć można przede wszystkim:

  • Język ojczysty
  • Wspólne terytorium
  • Jednolite więzi kulturowe
  • Świadomość własnej odrębności narodowej

Koncepcja politologiczna, określa naród jako wspólnotę polityczną osób, które zamieszkują wspólne terytorium i posiadają własną organizację państwową. Do głównych zadań jego członków, należy utrzymanie niezawisłości i niepodległości swojego kraju. Warto pamiętać, że utrata niezależności państwowej, nie jest równoznaczna z likwidacja narodu. Doskonałym przykładem jest tutaj historia państwa polskiego i walki Polaków o niepodległość w okresie zaborów.

Pod względem politycznym, naród to również taki ogół ludzi, którzy posiadają własną władzę państwową i instytucje ogólnonarodowe, a ich prawa i obowiązki, wynikające z przynależności do państwa są zapisane w Konstytucji.

Zgodnie z koncepcją ekonomiczną, naród jest pewną zbiorowością osób, którzy są członkami jednego systemu ekonomicznego, w którego skład wchodzi nie tylko gospodarka, ale także wspólny majątek narodowy.

Skupiając wszystkie te aspekty, K.A. Wojtaszczyk definiuje naród jako:

"trwałą, historycznie wytworzoną zbiorowością etniczna ludzi mówiących najczęściej wspólnym językiem ojczystym, zamieszkujących zwarte terytorium, skupionych wokół wspólnych wartości, o wykrystalizowanej świadomości narodowej, mających własne państwo lub dążących do jego utworzenia oraz należących do wspólnego systemu ekonomicznego". (Wiedza o społeczeństwie, red. K.A. Wojtaszczyk, Warszawa 1996).

Zajmując się omawianym tematem, nie należy również zapominać o tak zwanych "grupach etnicznych". Wyjaśniając ten termin, możemy podać dwie definicje. Pierwsza z nich grupę etniczną określa jako skupisko ludzi, silnie związane z określonym terytorium, które nie tylko stanowi dla nich źródło bytu, ale ma także swoistą, specyficzną wartość. Grupa etniczna w tym znaczeniu, odznacza się silnymi więzami wewnętrznymi i odrębnością kulturalną.

Inaczej pojęcie to wyjaśnia druga definicja. Według niej grupa etniczna nie jest zwartą społecznością o charakterze terytorialnym, a jej członkowie nie są połączeni żadnymi więzami sąsiedzkimi. Ich kultura również jest niejednolita. Jednakże łączy ich wspólnota krwi, mit pochodzenia, język, wyznanie, wreszcie zaś kultura i wspólni przodkowie.

Jednym z rodzajów grup etnicznych są mniejszości narodowe. Posiadają one własna odrębność kulturową, wyrażająca się głownie w obyczajach i języku. Do głównych przyczyn powstawania mniejszości narodowych, należą:

  • Zmiana granic państwowych
  • Utworzenie państwa wielokulturowego
  • Migracje
  • Podbój państwa przez inny kraj

Warto pamiętać, że mniejszości narodowe skupiają się wokół granic państwowych i utrzymują ścisłe kontakty z krajanami.