1. Naród - jest pierwotną i naturalną zbiorowością ludzi, którzy wywodzą się ze wspólnych korzeni; zbiorowość ta zamieszkuje określone terytorium i jest ze sobą powiązana wspólnym podłożem ekonomicznym, społecznym politycznym oraz kulturowym. Ów grupa ludzi wyróżnia się wspólnym językiem.

2. Cechy definiujące naród:

- wspólne terytorium narodowe: ludzie zamieszkujący na wspólnym terytorium;

- wspólne pochodzenie etniczne: na przykład wszyscy jesteśmy Polakami

- wspólna organizacja polityczna: w jednym państwie jest tylko i wyłącznie jeden ustrój polityczny, wspólny dla wszystkich obywateli;

- integracja gospodarcza,

-wspólny język ojczysty: najważniejsze i najbardziej uchwytne kryterium przynależności narodowej;

- integracja społeczna,

- wspólnota więzi kulturowych: wspólna kultura, która jest źródłem trwałych więzi; obejmuje ona tradycję, obyczaje, kulturę ludową;

- świadomość narodowa.

3. Świadomość narodowa oraz postawy, które są z nią powiązane

Rozwój świadomości narodowej jest wieloletnim procesem historycznym. Punktem przełomowym jest moment kiedy ogół lub jego większość uzna, że jest jednym narodem. Świadomość narodowa wyraża się w poczuciu tożsamości i odrębności od innych grup narodowych.

Patriotyzm - postawa umiłowania i poszanowania ojczyzny, oraz wypełnianie fundamentalnych obowiązków wobec ojczyzny i całego narodu; obowiązki te są zapisane w konstytucji i odnoszą się do każdego obywatela.

Nacjonalizm - jest to postawa społeczno-polityczna, dla której najważniejszą wartość stanowi naród.

Kosmopolityzm - jest to postawa społeczno-polityczna opierająca się na założeniu, iż ojczyzną każdej jednostki jest cały świat. Idea ta zakłada, że zasady organizacji państwa narodowego są nieaktualne, przestarzałe, natomiast więzi narodowe oraz historyczne są pozbawione znaczenia.

Ksenofobia - postawa wrogości oraz niechęci wobec ludzi innych rasowo, etnicznie lub religijnie oraz wobec kultury, którą oni tworzą.

Szowinizm - to skrajna postać nacjonalizmu; oznacza bezkrytyczny stosunek wobec własnego narodu oraz niedostrzeganie jego wad, przy dodatkowym wyolbrzymianiu jego zalet. Jest to także pogarda, wrogość i nienawiść w stosunku do innych narodów.

Rasizm - postawa głosząca, iż wartość człowieka jest zależna od jego rasy, wrogość wobec wszystkich innych ras niż nasza własna; najbardziej znany na świecie był rasizm przeciwko ludziom czarnoskórym w Stanach Zjednoczonych.