Narkomania, jako patologia społeczna
Jednym z najgroźniejszych patologii jest dzisiaj narkomania. Jej przyczyn, podobnie, jak innych zjawisk patologicznych, szukać należy przede wszystkim w zachodzących w Polsce przemianach społecznych, jakie mają miejsce począwszy od roku 1989.
Skala zjawiska
Przeprowadzone w roku 1996 badania statystyczne dowiodły, że w Polsce jest 2212 nieletnich narkomanów. Liczby te jednak, nie są wymierne. W rzeczywistości po narkotyki sięga co trzeci uczeń szkoły ponadgimnazjalnej i student. Powodów jest wiele. Do najczęściej wymienianych, należą jednak chęć zaimponowania kolegom w grupie, chęć spróbowania, presja społeczna i wreszcie chęć zwiększenia własnej wydajności umysłowej. Obszarami, gdzie narkomania rozprzestrzenia się najszybciej, są zazwyczaj duże aglomeracje miejskie (Wrocław, Warszawa, Kraków) oraz tereny przygraniczne i miejsca kempingowe. Wśród dealerów, dominują ludzie młodzi, bez wykształcenia, utrzymujący się z dorywczej pracy lub nie posiadający żadnego źródła dochodu. Coraz częściej zdarza się tak, że rozpowszechnianiem narkotyków zajmują się osoby z tzw. dobrych rodzin. Stale zwiększa się również liczba nieletnich narkomanów, którzy pod wpływem środka odurzającego, dokonali wykroczenia lub przestępstwa. Autorzy podręcznika "wiedza o społeczeństwie" Z. Smutek, J. Maleska i B. Surmacz podają, że liczba ta wynosi odpowiednio 0,7 %.
Najpopularniejsze narkotyki
Ekstazy
Jest środkiem farmakologicznym, posiadającym pewne właściwości psychodeliczne a jego zażywanie stymuluje układ nerwowy. Początkowo miał być lekiem na otyłość, z czasem wykorzystywano go w leczeniu zaburzeń fizycznych. Po połknięciu ekstazy, przez 3 do 6 godzin, występują następujące objawy:
- Rozszerzenie źrenic
- Wzrost temperatury ciała
- Wzmożenie odruchów
- Odwodnienie
- Wymioty
- Szczękościsk
"Pozytywne" efekty działania:
- Radość i euforia
- Poczucie bliskości z otoczeniem
- Wzrost uczuć sympatii do innych
Negatywne skutki:
- Niepokój, w krańcowych sytuacjach panika
- Depresja
- Przewrażliwienie i nerwowość
Kokaina
Już w XIX wieku Indianie żuli liście rośliny Erythroxylon coca, które służyły podniesieniu ich odporności i polepszeniu nastroju. Z czasem, w wyniku przeprowadzonych nad nią badań chemicznych, doszło do wyodrębnienia alkaloidu, który nazwano kokainą. U osób ją przyjmujących obserwuje się, trwające blisko pół godziny:
- Radość
- Nieuzasadnioną euforię
- Wzrost aktywności psychicznej
- Brak poczucia lęku
- Pewność siebie
- Wzrost temperatury ciała
- Przyśpieszenie oddechu
Po upływie tego czasu, narkoman:
- Wykazuje silne stany lękowe
- Cierpi na bezsenność
- Ma przywidzenia
LSD
Najpopularniejszy środek halucynogenny. Pierwotnie stosowany w medycynie do walki ze schizofrenią. Ma następujące efekty działania:
- Omamy
- Wyczulenie na światło i barwy
- Wyostrzenie słuchu
- Gwałtowne zmiany nastroju (od radości po nieuzasadniony lęk)
- Niekontrolowane wyrażanie uczuć (śmiech, płacz, głośna radość)
- Bezsenność
Objawy występują od 15 - 40 minut od chwili zażycia
Marihuana, Haszysz
Jest wyrabiana z liści konopi, do dziś stosuje się ją w medycynie jako środek zapobiegawczy przeciwko wielu chorobom. Osoba paląca "Maryśkę", ma następujące objawy:
- Przyśpieszone tętno
- Bóle głowy
- Nieposkromiony apetyt
- Kłopoty ruchowe
- Wyraża swą postawą nieuzasadnioną radość i zadowolenie
- Wykazuje niemożność skupienia się na poszczególnych czynnościach
Działanie opisywanego narkotyku nie przekracza czasu trzech godzin.
Uwaga! Wiele osób sięga po ten narkotyk, ponieważ nie zdaje sobie sprawy z jego negatywnych skutków. Powoduje nimi przede wszystkim chęć zaimponowania kolegom w grupie, dziewczynie lub chłopakowi i ciekawość. Najczęściej jednak podawanym powodem jest pragnienie upodobnienia się do swojego idola, który ucieleśnia dziecięce marzenia o szczęściu i dobrobycie. Wielu nastoletnich narkomanów przyznaje, że to właśnie trawka obudziła w nich nieznaną dotąd potrzebę zakosztowania "cięższych" narkotyków i stała się powodem ich uzależnienia.
Metody walki z narkomanią
Najistotniejszą formą walki z uzależnieniem, jest działanie profilaktyczne. Szczególnie ważną rolę ma w tym szkoła. Dlatego niezwykle istotne jest zapraszanie na zajęcia lekcyjne psychologów, lekarzy, wreszcie zaś tych, którzy w przeszłości mieli istotne problemy z narkotykami. Dużo daje też współpraca z MONAREM oraz rozpowszechnianie idei wolontariatu.
Pomocy nieletnim narkomanom, udzielają również ośrodki i organizacje społeczne. Do najpopularniejszych należą między innymi: wymieniany już MONAR, a także: Katolicki Ruch Antynarkotyczny (KARAN)Towarzystwo Zapobiegania Patologiom Społecznym oraz Towarzystwo Rodzin i Przyjaciół Dzieci Uzależnionych."